Thông điệp bên lề Đại hội Đảng: 'Cập nhật những 'nội hàm mới' trong ba đột phá chiến lược'
Diệp Trương -
28/01/2021 08:12 (GMT+7)
Bên lề Đại hội XIII của Đảng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã trả lời phỏng vấn của phóng viên để làm rõ những “nội hàm mới” trong ba đột phá chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, nhằm khơi dậy khát vọng Việt Nam thịnh vượng; đồng thời khẳng định rõ vai trò lãnh đạo của Đảng trong phát triển kinh tế-xã hội thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói:
"Liên quan đến Dự thảo Văn kiện trình Đại hội, công tác xây dựng Đảng được nhiều đại biểu quan tâm, đều thống nhất và khẳng định vai trò của Đảng cầm quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đất nước. Các đại biểu mong đợi, Đại hội sẽ có những điểm mới để củng cố, phát triển hơn nữa vai trò lãnh đạo của Đảng về phát triển kinh tế-xã hội.
Bên cạnh đó, các ý kiến mong đợi, Đại hội XIII sẽ lựa chọn ra được đội ngũ cán bộ lãnh đạo có tâm, có tầm để bố trí công tác phù hợp, phát huy tối đa năng lực, trình độ, cũng như khả năng lãnh đạo để cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
Cùng với đó, các ý kiến đã khẳng định vai trò của thành phần kinh tế Nhà nước trong thực hiện định hướng lớn của Đảng, phát triển, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó, kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo theo quy định của Hiến pháp. Về phát triển kinh tế tập thể, Dự thảo Văn kiện nêu ra những khái niệm nội hàm về kinh tế tập thể hiệu quả, hiện đại; từ khâu lập pháp, quy định pháp luật về kinh tế tập thể...
Đối với vai trò của kinh tế tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các đại biểu thống thống nhất, đây là hai lực lượng mạnh, đóng góp vào sự tăng trưởng của nền kinh tế; tuy nhiên cần có sự quản lý, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt là mục tiêu đến năm 2025 có 1,5 triệu doanh nghiệp đang hoạt động.
Bên cạnh tiêu chí số lượng, các đại biểu cho rằng, cần xây dựng môi trường đầu tư thông thoáng và hiệu quả để có được số lượng doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững, cân đối hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường".
- Thứ trưởng đánh giá thế nào về vai trò của người đứng đầu trong công tác hoạch định chiến lược đối với lĩnh vực đầu tư công?
Ngay trong dự thảo văn kiện Đại hội XIII, trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã nêu rõ vai trò của người đứng đầu, trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo. Đây là hai nội dung cốt lõi của công tác cán bộ, trong đó liên quan đến trách nhiệm của người đứng đầu trong lĩnh vực cụ thể.
Vai trò của người đứng đầu không chỉ là vấn đề lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành mà còn liên quan đến tầm nhìn chiến lược, trí tuệ của người lãnh đạo trong công tác xây dựng kế hoạch đầu tư công hiệu quả của mỗi đơn vị, địa phương.
Liên quan đến vấn đề đầu tư công “có tiền mà không tiêu được”, trước đây khi làm kế hoạch bao giờ cũng mong muốn “xin được càng nhiều tiền càng tốt”. Tuy nhiên, theo quy định mới về hiệu quả đầu tư hiện nay, “xin được nhiều tiền thì phải tiêu được”, phải tiêu đúng, tiêu có chất lượng, không thể làm dàn trải bởi các quy trình về phê duyệt một dự án rất chặt chẽ, có sự tham gia của nhiều bên, đặc biệt là vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân.
Với vai trò là một trong những cơ quan tham mưu chính trong vấn đề xây dựng các báo cáo về kinh tế-xã hội, tôi mong muốn văn kiện sẽ là một tài liệu gốc mang tính “mở đường”, Đảng đề ra chủ trương, đường lối trước, sau đó các bộ, ngành, địa phương sẽ triển khai cụ thể.
- Xin thứ trưởng cho biết, những điểm nhấn của 3 đột phá chiến lược nhằm tiếp tục đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới?
Trong quá trình dự thảo, có rất nhiều ý kiến về các đột phá chiến lược trong giai đoạn sắp tới. Có những ý kiến cho rằng có thể nhiều hơn 3 đột phá; có ý kiến cho rằng, có thể cập nhật lại nội hàm của các đột phá hoặc thay đổi đột phá...
Để tổng hợp các ý kiến, Thường trực Tổ biên tập Báo cáo kinh tế-xã hội rút lại vấn đề, cần tiếp tục thực hiện 3 đột phá nhưng có cập nhật những “nội hàm mới” trong ba đột phá chiến lược, trong đó đột phá lớn nhất về nguồn nhân lực và hạ tầng.
Đột phá về hạ tầng không chỉ có “hạ tầng cứng” như cầu đường, mặt bằng cơ sở sản xuất, giao thông, điện nước... mà còn có “hạ tầng mềm” - chuyển đổi nền kinh tế số, như trong phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước sáng 26/1, đã nhắc hai lần về vấn đề này. Nội hàm của đột phá trong hạ tầng có phân biệt “hạ tầng cứng và “hạ tầng mềm”, trong đó trọng tâm với những hạ tầng lớn có tác động lan tỏa và thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh.
Đột phá về nguồn nhân lực đã lồng ghép nội dung phát triển về văn hóa, con người trở thành một động lực phát triển đất nước, khơi dậy khát vọng phát triển của mỗi người về một Việt Nam thịnh vượng - như phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Cùng với đó, không thể thiếu nhiệm vụ lồng ghép khoa học-công nghệ trong phát triển nguồn nhân lực, bởi khoa học-công nghệ gắn liền với con người, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao. Chất lượng cao ở đây không chỉ cao về thể chất, mà còn cao về kỹ năng, trí tuệ; nếu người lao động không có 3 yếu tố đó, mãi chỉ là lao động có mức lương thấp, chủ yếu để người khác tận dụng, ít phục vụ cho công cuộc phát triển đất nước.
Trong khi đó, nguồn nhân lực chất lượng cao là yêu cầu bức xúc trong việc xây dựng đất nước giai đoạn tới. Ngoài vấn đề giáo dục còn phải lồng ghép thêm vấn đề văn hóa, con người, vấn đề về trí lực, thể chất, khoa học công nghệ. Riêng về khoa học-công nghệ, có các nội hàm nhỏ như công nghệ lõi, công nghệ nguồn, công nghệ thông tin, kinh tế số... là những nội dung mới trong đột phá chiến lược.
Trong giai đoạn tới, điều kiện để thực hiện các đột phá này thuận lợi hơn so với giai đoạn trước, nhưng khó khăn, thách thức cũng không ít. Thứ nhất, hạ tầng lớn, kinh phí phải lớn - hay gọi là “cái vòng luẩn quẩn”. Kinh tế muốn phát triển, phải có hạ tầng; hạ tầng lớn, chi phí đầu tư lớn; chi phí đầu tư lớn phải có thu ngân sách lớn; thu ngân sách lớn, kinh tế phải phát triển; kinh tế muốn phát triển, phải có hạ tầng.
Để khắc phục “cái vòng” như thế này phải nhắc đến khái niệm đột phá, đặc biệt đột phá về hạ tầng, để phát triển ở tầm cao hơn hoặc chỉ theo xoáy “trôn ốc”. Đột phá này chắc chắn đặt ra bài toán lớn về huy động nguồn lực như sự hỗ trợ của Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), nợ công, bội chi..., tác động thêm vào quá trình vòng xoay để hạ tầng đi trước, sau đó mới kích thích kinh tế phát triển.
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, việc lấn biển phải đặt trong câu chuyện muốn phát triển thì phải đánh đổi. Định hướng lấn biển để có không gian phát triển phải nghĩ một cách tích cực, đừng để mất cơ hội của Đà Nẵng và cũng là cơ hội của đất nước.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm
trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết:
Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ
vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều
hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là
“thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, việc lấn biển phải đặt trong câu chuyện muốn phát triển thì phải đánh đổi. Định hướng lấn biển để có không gian phát triển phải nghĩ một cách tích cực, đừng để mất cơ hội của Đà Nẵng và cũng là cơ hội của đất nước.