Thông điệp Liên bang 2023: Những quan điểm kinh tế quan trọng từ bài diễn văn của TT Biden

Trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang, Tổng thống Joe Biden đã trình bày một bức tranh lạc quan về những thành tựu mà chính quyền của ông và các đảng viên Đảng Dân chủ tại Nghị viện đạt được kể từ khi ông bước vào Nhà Trắng vào năm 2021.

Ông Biden tỏ ra lạc quan về các chính sách kinh tế của mình sau khi các báo cáo gần đây cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đạt mức thấp nhất trong vòng nửa thế kỷ cũng như tăng trưởng việc làm mạnh mẽ, các dấu hiệu về lạm phát giảm,  nhưng bài phát biểu của ông cho thấy tham vọng lớn hơn của ông là định hình lại nền kinh tế thành một nền kinh tế phát triển “từ dưới lên và từ giữa ra ngoài, không phải từ trên xuống”.

Tổng thống Mỹ cũng "gây chiến" với các đảng viên Cộng hòa, hiện đang chiếm đa số tại Hạ viện, về việc dỡ bỏ trần nợ của Mỹ và ủng hộ các chính sách thuế thân thiện hơn với tầng lớp trung lưu Mỹ.

Bài phát biểu Thông điệp Liên bang được coi là kế hoạch chi tiết cho chiến dịch tái tranh cử năm 2024 của ông Biden.

Dưới đây là một số điểm chính về kinh tế được ông Biden nêu trong bài phát biểu:

Đánh thuế người giàu

Trong bài phát biểu mới nhất, Tổng thống Biden tiếp tục chỉ trích các công ty lớn đang "lợi dụng" người yêu dùng Mỹ và tiếp tục kêu gọi đánh thuế các tỷ phú cũng như mua lại cổ phiếu của công ty để giảm thâm hụt liên bang.

"Tôi nghĩ rằng rất nhiều người trong số các bạn đồng ý với tôi rằng hệ thống thuế hiện tại của chúng ta đơn giản là không công bằng. Ý tưởng rằng vào năm 2020, 55 công ty lớn nhất ở Mỹ đã kiếm được 40 tỷ USD lợi nhuận và không phải trả thuế thu nhập liên bang? Điều đó đơn giản là không công bằng", ông Biden chỉ trích.

Tổng thống Biden cũng lên tiếng gay gắt về khoản lợi nhuận hơn 200 tỷ USD của các công ty Big Oil kiếm được trong năm ngoái, giữa cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu và cho rằng các tập đoàn này "nên làm điều đúng đắn".

Trước đây, ông Biden đã đề xuất mức thuế 20% đối với các tỷ phú, nhưng đề xuất này không được thông qua. Thay vào đó, các công ty tỷ USD hiện đang trả mức thuế tối thiểu 15%, thậm chí "ít hơn số thuế mà các y tá phải trả", theo lời chế nhạo của ông Biden.

Theo kế hoạch của Tổng thống Mỹ, những người có thu nhập dưới 400.000 USD/năm sẽ không phải đóng thêm thuế, trong khi Nghị viện cần thông qua mức thuế tối thiểu cho các tỷ phú, bởi lẽ "không có tỷ phú nào phải trả mức thuế thấp hơn giáo viên phổ thông hoặc lính cứu hỏa".

Ngoài ra, ông Biden đề xuất tăng gấp 4 lần thuế đối với việc mua lại cổ phiếu của công ty để khuyến khích đầu tư dài hạn.

Giảm thâm hụt tài khóa, nâng trần nợ

Theo ông Biden, trong 2 năm qua, chính quyền của ông đã cắt giảm thâm hụt hơn 1.700 tỷ USD, mức giảm thâm hụt lớn nhất trong lịch sử Mỹ, trong khi thâm hụt dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đã tăng 4 năm liên tiếp.

"Không có Tổng thống nào làm tăng nợ quốc gia trong 4 năm nhiều hơn người tiền nhiệm của tôi", ông Biden nói.

"Gần 25% tổng số nợ quốc gia, một khoản nợ phải mất 200 năm mới tích lũy được, chỉ do chính quyền đó thêm vào. Làm thế nào mà Nghị viện trả tất cả các khoản nợ đó? Họ đã 3 lần nâng trần nợ mà không có điều kiện tiên quyết hay khủng hoảng", Tổng thống Mỹ đề cập tới vấn đề nâng trần nợ đang "bế tắc" tại Nghị viện.

Theo đó, Tổng thống yêu cầu Nghị viện thông qua việc nâng trần nợ để "niềm tin và sự tín nhiệm hoàn toàn của Mỹ sẽ không bao giờ bị nghi ngờ".

Ông Biden cũng công bố kế hoạch làm giảm thâm hụt 2.000 tỷ USD, không cắt trợ cấp An sinh xã hội hoặc Medicare.

Đạo luật ngăn ngừa phí "rác"

Ông Biden tiếp tục chiến dịch chống lại phí "rác" không cần thiết từ các ngân hàng, hãng hàng không, công ty truyền hình cáp và các ngành khác làm tăng thêm chi phí bất ngờ cho hóa đơn tiêu dùng. Theo Tổng thống, đây là những khoản phụ phí ẩn mà quá nhiều doanh nghiệp sử dụng để khiến người tiêu dùng phải trả nhiều tiền hơn.

“Hãy nhìn xem, phí rác có thể không quan trọng đối với những người rất giàu có nhưng chúng lại quan trọng đối với hầu hết những người khác trong những ngôi nhà như ngôi nhà mà tôi đã lớn lên. Chúng có giá trị lên tới hàng trăm USD một tháng. Chúng khiến bạn gặp khó khăn hơn trong việc thanh toán các hóa đơn hoặc chi trả cho chuyến du lịch cùng gia đình", ông Biden nói.

Hiện tại, chính quyền của ông đã yêu cầu các hãng hàng không hiển thị trước toàn bộ giá vé và hoàn lại tiền nếu chuyến bay bị hủy hoặc hoãn. Chính quyền cũng giảm phí thấu chi ngân hàng, tiết kiệm cho người tiêu dùng hơn 1 tỷ USD/năm. Ngoài ra, phí trả chậm thẻ tín dụng cũng đã được giảm tới 75%, từ 30 USD xuống còn 8 USD.

Trong bài phát biểu của mình, ông Biden kêu gọi Nghị viện thông qua "Đạo luật ngăn chặn phí rác", đạo luật này sẽ áp đặt các hạn chế hơn nữa đối với các khoản phí quá mức được tính vào vé đi lại và sự kiện.

"Chúng tôi sẽ cấm “phí nghỉ dưỡng” bất ngờ mà các khách sạn ghi vào hóa đơn của bạn. Những khoản phí này có thể khiến bạn mất tới 90 USD/đêm tại các khách sạn thậm chí không phải là khu nghỉ dưỡng. Chúng tôi sẽ khiến các công ty điện thoại di động và internet cáp ngừng tính phí bạn từ 200 USD trở lên khi bạn quyết định chuyển sang nhà cung cấp khác. Chúng tôi sẽ giới hạn phí dịch vụ đối với vé xem hòa nhạc và sự kiện thể thao, đồng thời yêu cầu các công ty tiết lộ trước tất cả các khoản phí. Và chúng tôi sẽ cấm các hãng hàng không tính phí khứ hồi lên tới 50 USD cho các gia đình", trích bài phát biểu của ông Biden.

Chống độc quyền

Ngoài các khoản phí rác, chính quyền của ông Biden đã kiên quyết giải quyết các mối lo ngại về chống độc quyền, một điểm mà Tổng thống nhấn mạnh trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang của mình. Trước đó, vào tháng 10/2022, chính quyền ông Biden đã ban hành một lệnh điều hành cho phép bán máy trợ thính không cần kê đơn, khiến chúng có giá rẻ hơn nhiều đối với người tiêu dùng bình thường.

“Hãy nhìn xem, chủ nghĩa tư bản không có cạnh tranh không phải là chủ nghĩa tư bản, đó là sự tống tiền”, ông Biden nói.

Nhà Trắng đã từng đề cập quan điểm này vào tháng 11, khi công ty mẹ của Ticketmaster là Live Nation không bán được vé cho Chuyến lưu diễn "The Eras Tour" của nữ ca sĩ nổi tiếng Taylor Swift, dẫn đến một cuộc điều tra chống độc quyền.

“Hãy hoàn thành công việc, thông qua luật lưỡng đảng để tăng cường thực thi chống độc quyền nhằm ngăn chặn các nền tảng trực tuyến lớn tạo lợi thế không công bằng cho sản phẩm của chính họ”, Tổng thống Biden nói.

Giới hạn giá insulin

Giá thuốc một lần nữa là mối quan tâm hàng đầu của ông Biden. Tổng thống kêu gọi mở rộng mức trần giá 35 USD đối với insulin được thông qua trong Đạo luật Giảm lạm phát đối với Medicare cho những người Mỹ có nhu cầu được bảo hiểm tư nhân.

Theo Tổng thống, nước Mỹ là quốc gia mà người dân mua thuốc theo toa nhiều nhất trên trái đất, và cứ 10 người Mỹ thì có 1 người mắc bệnh tiểu đường, nên nhu cầu về insulin là vô cùng lớn. Trước thực tế rằng các công ty dược chỉ tốn 10 USD để sản xuất 1 lọ insulin, nhưng bán chúng với giá hàng trăm USD cho người tiêu dùng để thu lợi nhuận lớn, ông Biden kêu gọi giới hạn giá insulin ở mức 35 USD.

Tổng thống hoan nghênh biện pháp của Nghị viện nhằm hạn chế chi phí cho những người nhận Medicare, nhưng nhấn mạnh rằng nó cần được mở rộng.

Cạnh tranh và hợp tác với Trung Quốc

Trong bài phát biểu của mình, ông Biden cũng đề cập tới mối quan hệ cạnh tranh với Trung Quốc.

"Tôi đã nói rõ với Chủ tịch Tập rằng chúng ta tìm kiếm sự cạnh tranh chứ không phải xung đột", Tổng thống Mỹ khẳng định.

"Tôi sẽ không xin lỗi vì chúng tôi đang đầu tư để làm cho nước Mỹ trở nên hùng mạnh. Đầu tư vào sự đổi mới của Mỹ, vào các ngành sẽ xác định tương lai và chính phủ Trung Quốc đang có ý định thống trị. Đầu tư vào các liên minh của chúng tôi và làm việc với các đồng minh để bảo vệ các công nghệ tiên tiến của chúng tôi để chúng không bị sử dụng chống lại chính chúng tôi", ông Biden nói.

Ông Biden cũng khẳng định nước Mỹ đang ở "vị thế mạnh nhất trong nhiều thập kỷ để cạnh tranh với Trung Quốc hay bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới". 

Xem thêm >> Đọc Thông điệp Liên bang, ông Biden hứa 'cô lập Nga hơn nữa'