Tín hiệu kinh tế toàn cầu: Các ngân hàng trung ương bắt đầu dừng tăng lãi suất

Theo Bloomberg, các nhà hoạch định chính sách ở Canada và Kazakhstan báo hiệu rằng họ có thể sớm giữ ổn định, trong khi các ngân hàng trung ương ở Brazil và Ba Lan giữ nguyên lãi suất cơ bản cho cuộc họp thứ ba liên tiếp. 

Tuần tới, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến ​​sẽ giảm tốc độ tăng lãi suất nhưng có khả năng sẽ xác định rằng còn quá sớm để thảo luận về việc tạm dừng.

Một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, đại dịch bệnh Covid-19 toàn cầu, Brexit và xung đột Nga-Ukraine đã làm xáo trộn những cách thức cố hữu mà các nền kinh tế trên thế giới giao dịch với nhau.

Một phương thức “tái toàn cầu hóa” xuất hiện, trong đó các công ty đa quốc gia đang điều chỉnh mạng lưới thương mại của họ để thích ứng với những thách thức kinh tế và địa chính trị mới.

Hầu hết các ngân hàng trung ương đã tăng chi phí đi vay trong năm nay. Ngân hàng trung ương Úc đã tăng lãi suất cơ bản lên mức cao nhất trong 10 năm và cho biết họ dự kiến ​​sẽ thắt chặt chính sách hơn nữa khi tìm cách hạ nhiệt lạm phát nóng nhất trong ba thập kỷ. Canada và Kazakhstan đều tăng lãi suất nhưng báo hiệu có thể sẽ tạm dừng, trong khi Brazil và Ba Lan giữ ổn định.

Tình trạng tồn đọng của các tàu chở dầu tại eo biển Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục gia tăng khi các cuộc đàm phán không đưa ra được giải pháp cho trục trặc bảo hiểm do lệnh trừng phạt đối với dầu thô của Nga. 

Dữ liệu vận chuyển do Bloomberg tổng hợp cho thấy 26 tàu chở dầu chứa hơn 23 triệu thùng dầu từ Kazakhstan đã không thể đi qua eo biển Bosphorus và Dardanelles tính đến ngày 7/12.

Ở châu Á, xuất khẩu và nhập khẩu của Trung Quốc đều giảm với tốc độ nhanh hơn trong tháng 11 do nhu cầu bên ngoài tiếp tục suy yếu và sự bùng phát dịch Covid-19 ngày càng trầm trọng đã làm gián đoạn sản xuất và cắt giảm nhu cầu trong nước.

Xuất khẩu tính theo đồng USD đã giảm gần 9% trong tháng 11 so với một năm trước đó, mức trượt lớn nhất kể từ tháng 2/2020, khi hoạt động thương mại bị ảnh hưởng bởi đợt phong tỏa đầu tiên do Covid-19.

Giá trị xuất khẩu giảm xuống còn 296 tỷ USD, mức thấp nhất kể từ tháng 4, khi Thượng Hải đóng cửa các nhà máy, cấm đường và ngăn các công ty đưa hàng hóa lên tàu. 

Trong khi đó, nền kinh tế Nhật Bản đã chịu một tác động nhỏ hơn, so với dự đoán của các nhà kinh tế, sau đợt bùng phát mới của Covid-19 và sự sụt giảm của đồng yên. Dự kiến ​​kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng trở lại trong quý này. Tuy nhiên, mức tiêu thụ yếu hơn làm dấy lên lo ngại về khả năng phục hồi của đất nước.

Tổng sản phẩm trong nước đã giảm 0,8% hàng năm trong quý III/2022, con số này nhỏ hơn mức giảm 1,2% được ước tính ban đầu và mức giảm 1% mà các nhà kinh tế dự báo. Các số liệu thay đổi cho thấy xuất khẩu mạnh hơn đã làm giảm tác động tiêu cực nặng nề đối với thương mại do đồng yên giảm giá và chi tiêu vốn của các công ty vẫn tăng. 

Tăng trưởng kinh tế của Australia cũng giảm tốc trong quý III/2022, khi nhập khẩu tăng vọt, phản ánh mức tiêu dùng mạnh mẽ đối với việc tăng lãi suất của Ngân hàng Dự trữ. Tổng sản phẩm quốc nội tăng 0,6% so với quý II, so với một năm trước đó, nền kinh tế đã tăng trưởng 5,9%.

Ở châu Âu, đơn đặt hàng nhà máy của Đức tăng trong tháng 10, một dấu hiệu hy vọng cho các nhà sản xuất ở nền kinh tế lớn nhất khu vực khi họ phải vật lộn với lạm phát và chi phí năng lượng tăng cao do chiến sự ở Ukraine.

Lạm phát của Đức đã giảm xuống 11,3% trong tháng 11, cho thấy sự lạc quan rằng giá tiêu dùng có thể tăng cao nhất. 

Trong khi đó, lạm phát Hungary tăng tốc lên một trong những mức cao nhất của Liên minh châu Âu (EU), đặt ra câu hỏi về chính sách kinh tế. Giá tiêu dùng cũng tăng 22,5% trong tháng 11 so với một năm trước.

Ở Mỹ, giá sản xuất trong tháng 11 tăng nhiều hơn dự báo, do dịch vụ thúc đẩy và áp lực lạm phát hỗ trợ Fed tăng lãi suất vào năm 2023. Chỉ số giá sản xuất cho nhu cầu cuối cùng tăng 0,3% trong tháng thứ ba và tăng 7,4% so với một năm trước đó.

Bên cạnh đó, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp định kỳ của Mỹ đã tăng lên mức cao nhất kể từ đầu tháng 2, cho thấy những người Mỹ thất nghiệp gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tìm công việc mới khi thị trường lao động có dấu hiệu hạ nhiệt.

Tại các thị trường mới nổi, chỉ số niềm tin của người tiêu dùng Nam Phi đã phục hồi lên mức cao nhất trong hai năm vào quý IV/2022 khi các hộ gia đình dự đoán triển vọng việc làm tốt hơn và cải thiện tài chính của họ.

Lạm phát của Thổ Nhĩ Kỳ đã chậm lại lần đầu tiên sau hơn một năm rưỡi, mặc dù các biện pháp phục hồi nền kinh tế trước cuộc bầu cử vào năm 2023 có thể khiến lạm phát tăng cao trong một thời gian. Giá tiêu dùng tăng 84,4% hàng năm trong tháng 11, giảm so với mức 85,5% của tháng trước.

Mặt khác, theo chỉ số của Bloomberg, có ít nhất 15 trong số 72 thị trường mới nổi hiện có giao dịch nợ bằng USD ở mức khó khăn, trong bối cảnh lạm phát giá lương thực và năng lượng toàn cầu tăng cao.

Mặc dù đã có một đợt phục hồi nhỏ trên thị trường trái phiếu trong những tuần gần đây, nợ khó đòi ở các thị trường mới nổi vẫn là một điểm yếu nghiêm trọng trong nền kinh tế toàn cầu đang chuẩn bị cho một đợt suy thoái.

Xem thêm >> Giữa cấm vận, nhiều nước EU tăng kim ngạch thương mại với Nga hơn 200%