Trung Quốc tài trợ thêm 51 tỷ USD cho châu Phi, hứa hẹn 1 triệu việc làm

Hứa hẹn 1 triệu việc làm cho châu Phi

Là bên cho vay hai chiều lớn nhất thế giới, Bắc Kinh đã thể hiện mong muốn chuyển hướng khỏi việc tài trợ cho cơ sở hạ tầng đắt đỏ và thay vào đó tập trung vào việc bán cho các nền kinh tế đang phát triển các công nghệ tiên tiến và xanh mà các công ty Trung Quốc đã đầu tư mạnh.

Tuy nhiên, ông Tập nói với các đại biểu từ hơn 50 quốc gia châu Phi rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ thực hiện 30 dự án cơ sở hạ tầng trên khắp lục địa giàu tài nguyên này và cung cấp 360 tỷ nhân dân tệ (50,70 tỷ USD) hỗ trợ tài chính.

"Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác với châu Phi trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, thương mại và đầu tư", ông Tập phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác Trung Quốc - châu Phi (FOCAC) lần thứ 9, tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh ngày 5/9.

Ông kêu gọi "một mạng lưới Trung Quốc - châu Phi bao gồm các tuyến đường bộ - biển và phát triển phối hợp", đồng thời yêu cầu các nhà thầu Trung Quốc quay trở lại lục địa 1 tỷ dân này sau khi các lệnh hạn chế vì Covid-19 đã làm gián đoạn các kế hoạch của họ được dỡ bỏ.

Năm ngoái, Trung Quốc đã phê duyệt các khoản vay trị giá 4,61 tỷ USD cho châu Phi, đây là mức tăng hàng năm đầu tiên kể từ năm 2016.

Ông Tập cho biết 210 tỷ nhân dân tệ trong cam kết tài trợ sẽ được giải ngân thông qua các hạn mức tín dụng và ít nhất 70 tỷ nhân dân tệ là khoản đầu tư mới của các công ty Trung Quốc, với số tiền nhỏ hơn được cung cấp thông qua viện trợ quân sự và các dự án khác.

Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác Trung Quốc - châu Phi được tổ chức tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc đã vạch ra một chương trình 3 năm cho Trung Quốc và mọi quốc gia châu Phi trừ Eswatini, quốc gia vẫn duy trì quan hệ với Đài Loan.

Ông Tập cho biết bên cạnh 30 dự án kết nối cơ sở hạ tầng, "Trung Quốc sẵn sàng triển khai 30 dự án năng lượng sạch tại châu Phi", đồng thời đề nghị hợp tác về công nghệ hạt nhân và giải quyết tình trạng thiếu điện đang làm chậm trễ các nỗ lực công nghiệp hóa.

Nhưng nhà lãnh đạo Trung Quốc đã không nhắc lại lời cam kết của mình tại diễn đàn Dakar năm 2021 về việc gã khổng lồ châu Á sẽ mua 300 tỷ USD hàng hóa của châu Phi, mà chỉ cam kết đơn phương mở rộng quyền tiếp cận thị trường.

Các nhà phân tích cho rằng các quy định về kiểm dịch thực vật để tiếp cận thị trường của Bắc Kinh quá nghiêm ngặt, khiến Trung Quốc không thể thực hiện được lời hứa đó.

"Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ phát triển Khu vực thương mại tự do lục địa châu Phi và tăng cường hợp tác hậu cần và tài chính vì lợi ích phát triển xuyên khu vực ở châu Phi", ông Tập nói thêm.

Mối quan hệ chiến lược

Cuộc họp năm nay diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ lâu dài giữa Trung Quốc và châu Phi dường như càng trở nên quan trọng hơn đối với Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Washington.

Mỹ và châu Âu cũng đang tăng cường nỗ lực để thu hút sự tham gia của châu Phi và tiếp cận các khoáng sản quan trọng của châu lục này. Đây cũng được xem là một nỗ lực nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của Trung Quốc vào cả lĩnh vực chính trị và tài nguyên của châu Phi.

Trong bài phát biểu của mình, ông Tập Cận Bình đã nhấn mạnh đến những gì Bắc Kinh hy vọng là lập trường chính trị tương đồng với châu lục này, ca ngợi tầm nhìn chung về “tương lai chung”, một từ khóa quan trọng mà ông sử dụng để biểu thị sự liên kết với tầm nhìn của Trung Quốc về một trật tự thế giới thay thế cho trật tự do Mỹ bảo trợ.

Các nhà quan sát cho biết Bắc Kinh thậm chí còn muốn sử dụng cuộc họp năm nay để thể hiện cam kết liên tục của mình, do lo ngại về vai trò của nước này trong tình trạng nợ công cao của các quốc gia châu Phi.

Các nhà phân tích không coi Trung Quốc là nguyên nhân chính gây ra tình trạng nợ nần của châu Phi trong hầu hết các trường hợp, vì các quốc gia cũng nợ các ngân hàng đa phương và các tổ chức cho vay tư nhân số tiền lớn.

Nhưng các khoản vay lớn của họ đã làm tăng gánh nặng nợ nần và Bắc Kinh đã bị chỉ trích vì không hành động đủ nhanh hoặc không linh hoạt trong việc giúp đỡ các quốc gia đang gặp khó khăn hoặc có nguy cơ.

Bà Yun Sun, giám đốc chương trình Trung Quốc tại trung tâm nghiên cứu Stimson ở Washington, cho biết: "Với sự gia tăng của cuộc cạnh tranh quyền lực lớn với Mỹ, Trung Quốc đang nhận ra rằng họ phải dựa vào Nam Bán cầu làm nền tảng cho nền ngoại giao của mình".

Bà cho biết: “Việc lựa chọn các quốc gia châu Phi trong cuộc cạnh tranh quyền lực lớn này đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, vì châu Phi là một khối lớn ở Nam bán cầu”.

Nỗ lực tăng cường an ninh của ông Tập Cận Bình cũng là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang tìm cách mở rộng quan hệ đối tác chiến lược với một khu vực đang nổi lên như một nút thắt quan trọng trong tham vọng quân sự của Trung Quốc.