TS Nguyễn Đình Cung: 'Thủ tục hành chính nửa điện tử, nửa giấy tờ chỉ để vòi tiền doanh nghiệp'
Nguyễn Tuyền -
22/01/2019 15:37 (GMT+7)
"Chỗ cần tiếp xúc giữa doanh nghiệp và công chức là chỗ mà công chức cố tình gây phiền hà, khó khăn và vòi tiền doanh nghiệp".
Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương
Đây là khẳng định của ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 19 và giới thiếu Nghị quyết 02 về cải cách môi trường kinh doanh tại Việt Nam vừa diễn ra tại Hà Nội.
Dẫn đánh giá về những hạn chế của môi trường kinh doanh do WB đưa ra mới đây, TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh WB đánh giá Việt Nam đang bị thấp ở hai tiêu chí giải quyết phá sản và bảo vệ nhà đầu tư, doanh nghiệp khi tranh chấp, khởi kiện.
Ông Cung cho rằng khi một doanh nghiệp phá sản thì cơ quan chức năng, thụ lý cần phải nhanh chóng xử lý để họ có cơ hội khác hoặc lĩnh vực đó có sự gia nhập của người khác, tạo cơ hội cho người khác.
"Chúng ta phải giải quyết tranh chấp công bằng, minh bạch, ngành tòa án phải cung cấp công lý cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay ngành tòa án không chú ý đến cung ứng các dịch vụ cho doanh nghiệp mà vẫn nặng về hành chính hóa, chính vì điều này nên mức độ thị trường của nền kinh tế không tiến lên thêm được", TS Cung nhấn mạnh.
Theo ông Cung, hiện doanh nghiệp ngại nhất ở Việt Nam là phá sản và tranh chấp dân sự. Nếu không cải thiện hai chỉ số này, chắc chắn chúng ta không lên được tiêu chuẩn môi trường kinh doanh của 4 nước phát triển trong ASEAN (ASEAN 4).
Ông Cung kể: "Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư từng ký 2 công văn gửi Tòa án nhân dân tối cao đề nghị phối hợp hợp tác để giải quyết nhanh chóng các thủ tục cho doanh nghiệp phá sản và tranh chấp, khởi kiện. Tuy nhiên, đến nay Tòa án nhân dân tối cao không trả lời".
Theo Viện trưởng Cung, báo cáo môi trường kinh doanh năm 2018 của Ngân hàng Thế giới trong "Doing Business 2019" nói rất rõ Việt Nam đang nghẽn và phải có những cải cách ở thủ tục giải quyết phá sản và giải quyết tranh chấp hợp đồng. Chính vì thế, cần phải mô hình liên thông, nhiều bộ, ban ngành vào cuộc mới xong việc
Năm 2018, Chính phủ có đưa ra hàng loạt chính sách, các bộ cũng triển khai mạnh. Tuy nhiên, từ có hiệu lực văn bản sang hiệu lực thực tế còn có khoảng cách, chúng ta cần chờ đợi tháng 6 năm 2019 để xem các chính sách đi vào cuộc sống sẽ thế nào.
"Tôi nghĩ 2 lĩnh vực là giải quyết phá sản và giải quyết tranh chấp hợp đồng rất quan trọng đối với doanh nghiệp Việt Nam, cũng như doanh nghiệp nước ngoài nhằm đảm bảo môi trường kinh doanh an toàn, có pháp luật bảo vệ và được bảo vệ. Chúng ta cần thay đổi và cần có áp lực đủ lớn lên ngành tòa án mới thay đổi được", TS Cung nói.
Theo Viện trưởng Cung, hiện các cơ quan nhà nước không thể tự thay đổi và không thể ngồi chờ họ thay đổi mà phải tạo áp lực cho họ thay đổi lên họ.
Theo ông Cung, mấu chốt của Nghị quyết 02 của Chính phủ thay thế tên gọi Nghị quyết số 19 những năm trước là đẩy mạnh thanh toán điện tử và dịch vụ công trực tuyến. Nếu có dịch vụ công trực tuyến thì phải có thanh toán điện tử trực tuyến mới đáp ứng và hệ thống hóa được thói quen của người dân, doanh nghiệp và công chức.
"Tiêu chí này là giúp giảm tối đa tiếp xúc người dân và công chức, bởi vì trên thực tế, những chỗ hay tiếp xúc, lại là những nơi xảy ra nạn đút lót, tham nhũng vặt. Chỗ cần tiếp xúc giữa doanh nghiệp, công chức là chỗ công chức cố tình gây phiền hà, khó khăn và vòi tiền doanh nghiệp", ông Cung nhấn mạnh.
Vì vậy, theo ông Cung phải làm sao phải hạn chế tối đa tiếp xúc người dân, doanh nghiệp và công chức.
Theo Viện trưởng CIEM, hiện nay, hệ thống hóa các thủ tục hải quan, thuế... được thực hiện bằng điện tử vừa thực hiện bằng giấy tờ nên nhiều khi song song. Nhiều chỗ không muốn bỏ giấy tờ, cố gắng yêu cầu có giấy tờ để làm khó doanh nghiệp.
"Điều quan trọng là phải nhất quyết chuyển những thủ tục hành chính sang thanh toán không dùng tiền mặt và làm sao người bình thường cũng phải tiếp xúc với dịch vụ của ngân hàng để tăng vòng quay của vốn để tạo điều kiện cho người dân bình thường trong đời sống hằng ngày", ông Cung nói.
Theo TS Nguyễn Đình Cung, Nghị quyết 02 của Chính phủ đặt trọng tâm lấy doanh nghiệp làm trung tâm đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, cũng cần làm rõ phạm trù này để thay vì hình thức mà đi vào thực chất hơn.
"Có nhiều người nói ở Việt Nam có hệ thống đổi mới sáng tạo rồi. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của chúng tôi, những chỗ được coi là đổi mới sáng tạo ấy vẫn chỉ là hình thức mà không có chất lượng, mới chỉ là những chỗ làm việc chung chứ không phải đổi mới quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp", ông Cung nói.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hiện tỷ lệ doanh nghiệp bị kiểm tra chồng chéo, trùng lập đặc biệt là kiểm tra của các bộ vẫn còn khá nhiều.
"Kiểm tra theo diện rủi ro hiện nay không có nhiều, doanh nghiệp càng nổi, càng to lại càng bị kiểm tra nhiều. Riêng các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng bị kiểm tra rất nhiều", ông Tuấn nêu.
Đại diện của VCCI kiến nghị năm 2019 và những năm tới, cần làm bài bản hơn trong việc rà soát các điều kiện gây khó khăn, cản trở thị trường. Phải làm rõ tiêu chí cách nào đặt ra điều kiện kinh doanh, hiện Luật Đầu tư khá chung chung. Tiêu chuẩn quốc phòng, sức khỏe mới nên đặt điều kiện.
Bên cạnh đó, cần có cơ chế kiểm soát điều kiện kinh doanh, Luật Đầu tư có từ lâu nhưng quy định này chưa được thực hiện. Bên cạnh đó, điều kiện gia nhập thị trường của Việt Nam được WB đánh giá tăng bậc nhưng còn hạn chế, hiện nay chủ yếu Việt Nam chỉ được đánh giá tốt ở đăng ký thủ tục đầu tư chứ chưa thực sự gỡ bỏ các điều kiện tự do tham gia thị trường như kỳ vọng.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.