Vụ lừa đảo bằng tiền ảo iFan của Công ty Cổ phần Modern Tech tại TP. HCM khiến 32.000 người bị thiệt hại 15.000 tỷ đồng đang thu hút sự chú ý lớn của dư luận xã hội. Xung quanh vụ lừa đảo này là các câu hỏi về quyền lợi của người tham gia, trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước, xu hướng đầu tư tiền ảo tại Việt Nam…
Để soi chiếu vụ lừa đảo bằng tiền ảo nêu trên dưới góc độ luật pháp, VietnamFinance đã có cuộc trao đổi nhanh với luật sư Trương Thanh Đức (Chủ tịch HĐTV Công ty Luật BASICO).
- Ông đánh giá như thế nào về việc huy động vốn bằng tiền ảo? Và trong sự vụ lừa đảo bằng tiền ảo xảy ra tại TP. HCM, những người tham gia góp vốn có được đảm bảo quyền lợi nào không?
Luật sư Trương Thanh Đức: Việc việc mua bán tiền ảo không bị cấm, nhưng lợi dụng tiền ảo để huy động vốn hay góp vốn trả lãi siêu lợi nhuận như vụ việc vừa xảy ra tại TP. HCM là bất hợp pháp và người tham gia không có hy vọng đòi được tiền.
Bây giờ chỉ còn trông chờ việc bắt được tội phạm, thu hồi tài sản, được bao nhiêu thì đem chia cho những người bị hại theo tỷ lệ đã góp. Ví dụ mất 15.000 tỷ đồng, giờ thu được 100 tỷ đồng hay 10 tỷ đồng thì đem chia ra cho 32.000 người thôi.
- Vụ huy động vốn bằng tiền ảo này được thực hiện theo mô hình đa cấp, việc xử lý những người cầm đầu là tất nhiên, nhưng còn những người ở cấp trung gian đã dụ dỗ, lôi kéo người khác góp vốn thì sao?
Cho đến giờ phút này gần như không xử lý được bởi pháp luật hiện nay chưa giải thích rõ, chưa quan tâm đến các đối tượng này, thậm chí còn coi họ là nạn nhân trong sự việc.
Có thể nói, chính cấp trung gian này mới tạo ra thiệt hại lớn. Bọn chủ trò chỉ dăm ba người chứ tầng lớp trung gian ở dưới thì rất đông. Chính họ mới là người trực tiếp xúi giục, lôi kéo, dụ dỗ người khác tham gia vào đường dây.
Tôi cho rằng phải xử lý tất cả những người có vai trò chính, nhất là đã thu được nhiều lợi nhuận từ việc tham gia bán hàng đa cấp trái pháp luật. Làm như vậy may ra mới ngăn chặn được các vụ lừa đảo tương tự.
- Theo quy định của pháp luật thì các đối tượng huy động vốn trái phép trong vụ lừa đảo bằng tiền ảo trên sẽ bị xử lý về tội gì và khung xử phạt bao nhiêu?
Nếu có thủ đoạn gian dối thì xử tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", nếu không thì có thể xử tội kinh doanh đa cấp trái pháp luật. Mức hình phạt cao nhất của tội trước là tù chung thân, tội sau là 5 năm tù.
- Vụ việc này vừa là đa cấp lừa đảo, vừa là lừa đảo bằng tiền tệ (tiền ảo), nếu xét trách nhiệm cơ quan quản lý thì thuộc về Ngân hàng Nhà nước hay Bộ Công Thương?
Rất khó nói trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước hay Bộ Công Thương bởi trên thực tế hai cơ quan này có thể lý giải rằng họ đã làm hết trách nhiệm trong phạm vi quản lý của mình. Còn trách nhiệm trong việc mua bán, huy động vốn tiền ảo là của cơ quan khác và của chính người tham gia. Cái chính ở đây là các cơ quan nhà nước đã không phối hợp được với nhau và các đối tượng đã lợi dụng đúng chỗ "tranh tối tranh sáng" đó để lừa đảo.
Do đó, rất khó để có thể quy lỗi thiếu trách nhiệm cho Ngân hàng Nhà nước hay Bộ Công Thương. Đây coi như là cái giá phải trả cho sự yếu kém trong trình độ nhận thức và cho cơ chế quản lý không rõ ràng của nhà nước.
Nói ngay như các cơ quan bảo vệ pháp luật đã chẳng tích cực trong việc phòng ngừa, ngăn chặn. Lúc nó đã có hiện tượng rõ ràng về gian lận, lừa đảo thì chẳng ai nói gì, mãi đến lúc nó sập, ầm ĩ lên, tổn thất lớn thì mới đứng ra xử lý.
- Đúng như ông nói thì có một nghịch lý là Công ty lừa đảo bằng tiền ảo đã từng tổ chức khá nhiều sự kiện huy động vốn công khai nhưng chẳng ai nhìn ngó gì?
Cái này cũng không loại trừ khả năng như vụ đánh bạc vừa rồi, tức là có làm ngơ, thậm chí bao che, bảo kê chẳng hạn.
- Một điều khá ngạc nhiên là vụ lừa đảo bằng tiền ảo vừa rồi không phải là vụ đầu tiên nhưng vì sao người dân vẫn mắc lừa?
Một trò lừa đảo với hình thức rất xưa cũ, rất "kinh điển" bằng lãi suất cao bất hợp lý mà dân vẫn cứ lao đầu vào thì quả thật cũng không biết phải nói gì.
Tuy nhiên, tôi cho rằng bên cạnh một số người không biết thì có thể nhiều người biết rất rõ nhưng vẫn cứ tranh thủ, hi vọng, cứ nghĩ rằng mình sẽ rút ra sớm, ở tốp trên thì được ăn, còn sau này nó sập, nó chết thì người khác lãnh hậu quả.
- Vậy ông có cho rằng sau vụ này, làn sóng đầu tư tiền ảo sẽ giảm tại Việt Nam?
Tôi cho là vụ này cũng như vụ cháy chung cư vậy, có thể khiến thị trường chững lai một thời gian nhưng rồi sau đó, người ta lại thấy hấp dẫn, thấy có lợi, có cơ hội thì lại tham gia thôi.
- Chính phủ vẫn đang trong quá trình xây dựng khung pháp lý về tiền ảo, với tư cách một luật sư, ông có góp ý gì?
Cái khung pháp lý là để quản lý bài bản sau này, còn bây giờ tôi nghĩ phải có ngay động thái chấn chỉnh. Ít nhất các cơ quan nhà nước phải ra cảnh báo rất rõ ràng và kiên quyết để người dân biết về mức độ rủi ro rất cao. Nếu chỉ vài chuyên gia hay chuyên viên lên tiếng thì không ăn thua. Điều ấy chỉ khiến dân nửa tin nửa ngờ, chẳng biết thế nào, càng dễ bị lừa đảo.
- Ông có khuyến cáo gì với các nhà đầu tư (và cả nhà đầu tư tiềm năng)?
Cuộc chơi nào cũng phải trả giả, có thế mới khôn ra.
Về nguyên lý đầu tư thì chúng ta đều biết: "Rủi ro càng lớn thì lợi nhuận càng cao". Có tiền thì cứ đầu tư, không đầu tư cái này thì đầu tư cái khác. Đầu tư mạo hiểm cũng là một thứ rất tuyệt vời, nhưng phải luôn sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
Xét về tinh thần thì phải nói thẳng rằng, người dân có mê mạo hiểm thì mới dám kinh doanh, dám khởi nghiệp và như thế thì mới có quốc gia khởi nghiệp. Còn khuyến cáo thì chỉ có thể nói rằng tiền ảo là một thứ vô cùng rủi ro mà thôi, được mất trong nháy mắt. Và như chúng ta thấy, bên cạnh một người được vinh danh vì huy động vốn thành công cho các startup bằng tiền ảo, thì có nhiều người vướng vào lao lý vì tội lừa đảo. Thật ra thì ranh giới giữa chuyện lừa đảo và chuyện huy động vốn thành công của các startup là cực kỳ mong manh. Hôm nay là "người hùng", ngày mai có thể thành tội phạm lừa đảo ngay.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá các động lực tăng trưởng của Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức trong năm 2025. Do vậy, nếu phấn đấu tích cực, khả năng GDP năm 2025 sẽ đạt được mức tăng trưởng như năm 2024.
(VNF) - PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân bày tỏ lo ngại: "Nguồn lực trong nước có xu hướng tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá trên thị trường tài sản, thay vì đầu tư vào sản xuất để tạo giá trị gia tăng cho nền kinh tế".
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết, tính tới thời điểm hiện tại, chưa bao giờ Việt Nam đạt được mức tăng trưởng hai con số. Nếu muốn thực hiện được điều này, cần phải xốc lại tinh thần kinh doanh của doanh nghiệp và thực thi các chính sách khác biệt so với hiện tại.
(VNF) - Theo TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), chưa bao giờ Việt Nam có không gian cải cách thuận lợi như bây giờ.
(VNF) - Theo ông Cao Trí Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP. Đà Nẵng, 2025 sẽ là năm rất có ý nghĩa với Đà Nẵng khi có hàng loạt sự kiện đánh dấu sự phát triển mới của thành phố.
(VNF) - Ông Lương Văn Khôi - Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, trong năm 2024, nền kinh tế Việt Nam có nhiều bứt phá. Bước sang năm 2025, Việt Nam có nhiều cơ hội để đạt được mục tiêu tăng trưởng lên tới 8%.
(VNF) - TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, yếu tố quyết định thành công của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy không chỉ là tổ chức gọn nhẹ lại, mà phải tuyển chọn và bố trí lại con người đúng người, đúng việc, đúng khả năng
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - Khu đất tại 250 - 252 - 254 Bạch Đằng, nằm bên bờ sông Hàn, là trụ sở cũ của Cục Hải quan Đà Nẵng được đấu giá gần 900 tỷ đồng.
