Chỉ số là gì?

Chỉ số (index number) là số tương đối so sánh hai mức độ của cùng một hiện tượng. Hai mức độ ở đây là hai quy mô của một hiện tượng ở hai thời kỳ khác nhau, trong đó một thời kỳ được gọi là kỳ gốc hay thời kỳ cơ sở và một thời kỳ được gọi là thời kỳ hiện hành hay thời kỳ báo cáo. Chẳng hạn, chỉ số giá bán lẻ sử dùng cùng một giỏ hàng hoá và dịch vụ của thời kỳ hiện hành và thời kỳ gốc để tính toán giá bán lẻ bình quân của hàng hoá dưới dạng một chỉ số duy nhất. Thông thường, giá thời kỳ cơ sở của chỉ số được coi là bằng 100.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Trong kinh tế, chỉ số nói chung là chuỗi thời gian tóm tắt các biến động của một nhóm các biến liên quan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chỉ số c có thể so sánh các khu vực địa lý tại một thời điểm. Một ví dụ là sức mua ngang hàng của một quốc gia. Chỉ số phổ biến nhất là chỉ số giá tiêu dùng, đo lường những thay đổi về giá bán lẻ do người tiêu dùng trả. Ngoài ra, chỉ số giá sinh hoạt (COLI) là số chỉ số giá để đo lường chi phí sinh hoạt tương đối theo thời gian. 

Có một lượng cơ quan phân tích kinh tế đáng kể liên quan đến việc xây dựng các chỉ số, các đặc tính mong muốn của các chỉ số và mối quan hệ giữa các chỉ số và lý thuyết kinh tế.

Một con số cho thấy sự thay đổi về độ lớn, như về giá cả, tiền lương, việc làm, hoặc ca sản xuất, liên quan đến độ lớn tại một điểm quy định thường được lấy mốc là 100.