Nhận xét
Trong Quý I, dịch Covid 19 đã bùng phát tại một vài địa phương như Hải Dương, tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sồng của người dân, nhưng xét trên phạm vi cả nước thì về cơ bản nước ta đã khống chế được dịch, nền kinh tế trở lại bình thương, doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, do đó tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn quý I năm trước. Nhiều doanh nghiệp FDI đã vượt qua khó khắc, duy trì, mở rộng sản xuất thể hiện vốn thực hiện tăng, xuất nhập khẩu mở rộng và tiếp tục tạo ra xuất siêu lớn, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tăng dự trữ ngoại hối, giữ vững giá trị đồng tiền.
Trong tháng 3/2021 nhờ có hai dự án điện LNG tại Long An nên đã khắc phục được tình trạng giảm vốn đăng ký mới của hai tháng đầu năm, quy mô dự án cũng tăng so với cùng kỳ năm trước. Thu hút FDI quý I chưa thể hiện được sự thay đổi về chất lượng theo định hướng Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị. Số dự án lớn đầu tư vào công nghệ thông tin, công nghệ tương lai chưa nhiều, đáng kể nhất là Dự án Nhà máy Fukang Technology (Singapore), Bắc Giang sản xuất, gia công máy tính bảng và máy tính xách tay vốn đăng ký 293 triệu USD và Dự án LG Display Hải Phòng (Hàn Quốc), điều chỉnh tăng vốn đầu tư 750 triệu USD. Long An, Cần Thơ với ba dự án điện chiếm 45,2% vốn đăng ký mới, vốn điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần; trong khi hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM chưa có dự án lớn về công nghệ cao và dịch vụ hiện đại.
Mặc dù đã có tín hiệu lạc quan về đàm phán giữa Việt Nam với Mỹ và EU một số dự án lớn như điện LNG, năng lượng tái tạo, công nghệ tương lai kể từ khi EVFTA có hiệu lực, quan hệ Việt –Mỹ tiếp tục phát triển thuận lợi, nhưng các đối tác chính vẩn là nhà đầu tư Châu Á.
Trong các dự án lớn thì chúng tôi phân vân về dự án nhiệt điện tại Cần Thơ đã được cấp GCNĐKĐT, trong khi tại một số địa phương có khá nhiều dự án điện mặt trời, điện gió, điện tái tạo đã được phê chuẩn đang tiến hành xây dựng; nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đang tìm cách “lách quy hoạch” để được chấp thuận đầu tư vào lĩnh vực năng lượng sạch. Liệu có nên tiếp tục thu hút FDI vào dự án nhiệt điện than nữa không, trong điều kiện nước ta chủ trương xây dựng nền kinh tế xanh, it phát thải khí gây hiêu ứng nhà kính.
Dự báo FDI thế giới
Ngày 24/01/2021 “Báo cáo Theo dõi xu hướng đầu tư năm 2021”, Diễn đàn Thương mại và Phát triển Liên Hợp Quốc (UNCTAD) cho biết: FDI toàn cầu trong năm vừa qua giảm 42%, từ mức 1.500 tỷ USD năm 2019 xuống mức dự kiến 859 tỷ USD năm 2020, giảm hơn 30% so với năm 2009, quay lại mức thấp nhất trong thập niên 90 của thế kỷ trước.
FDI vào các nước phát triển giảm 69%, xuống khoảng 229 tỷ USD. Một số điểm sáng trong chu chuyển FDI ở các nước phát triển như Thụy Điển tăng từ 12 lên 29 tỷ USD, Israel tăng từ 18 lên 26 tỷ USD và Nhật Bản tăng từ 15 lên 17 tỷ USD. FDI vào các nền kinh tế đang chuyển đổi giảm 77%, xuống mức 13 tỷ USD.
FDI vào các nền kinh tế đang phát triển giảm 12%, xuống khoảng 616 tỷ USD; khu vực Mỹ Latinh và Caribe giảm 37%, Châu Phi giảm 18% và Châu Á giảm 4%; tuy vậy, tỷ trọng của các nền kinh tế đang phát triển trong FDI toàn cầu đã đạt 72% - mức cao nhất từ trước đến nay. FDI đổ vào các nước ASEAN giảm 31%, xuống mức 107 tỷ USD.
Mặc dù IMF, WB và một số tổ chức quốc tế dự báo nền kinh tế thế giới sẽ phục hồi vào nửa cuối năm 2021, nhưng UNCTAD nhận định chu chuyển FDI vẫn chưa thể phục hồi do không chắc chắn về tình hình kiểm soát dịch Covid-19, cũng như cải thiện môi trường chính sách đầu tư toàn cầu. Tại Báo cáo Đầu tư thế giới năm 2020, UNCTAD dự đoán mức giảm FDI toàn cầu khoảng 5%-10% trong năm 2021. Đối với các nước đang phát triển Báo cáo của UNCTAD cảnh báo: “khả năng hạn chế của các nước đang phát triển trong việc cung cấp các gói hỗ trợ kinh tế nhằm khuyến khích đầu tư trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng sẽ dẫn đến sự hồi phục bất cân xứng của FDI dựa trên tài chính dự án”.
UNCTAD dự đoán rằng, bất kỳ sự gia tăng nào chu chuyển FDI toàn cầu năm 2021 sẽ không phải đến từ đầu tư mới vào tài sản sản xuất mà từ M&A xuyên quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và y tế, hai ngành công nghiệp chịu ảnh hưởng khác biệt từ đại dịch. Khoảng 80% các công ty có trụ sở ở các nền kinh tế phát triển, chủ yếu là ở Châu Âu, một số tập đoàn đa quốc gia ở các nước đang phát triển là những người mua tích cực. Ví dụ, các nhà đầu tư Nam Phi đang dự định mua cổ phần của các tập đoàn cung cấp sản phẩm y tế ở khắp châu Phi và Châu Á; các công ty công nghệ thông tin Ấn Độ đã tuyên bố mức tăng 30% M&A, hướng đến Châu Âu và các thị trường khác trong lĩnh vực dịch vụ công nghệ thông tin.
Triển vọng
Các con số thống kê thu hút FDI quý I, tình hình khôi phục hoạt động kinh tế và thành quả chống dịch, lòng tin của nhà đầu tư trong nước và nước ngoài là tiền đề vững chắc để dự báo triển vọng tích cực của 9 tháng còn lại của năm 2021 đối với tăng trưởng kinh tế và thu hút FDI.
Vấn đề cần được lưu ý với các bộ, ngành, chính quyền địa phương là chất lượng FDI theo định hướng của Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị, bởi vì mục tiêu số lượng không khó thực hiện như vốn đăng ký bình quân/năm giai đoạn 2021- 2025 là 35 tỷ USD, vốn thực hiện là 25 tỷ USD thì năm 2021 đã có thể thực hiện được. Sự chuyển dịch doanh nghiệp FDI từ Trung Quốc và một số nước sang Việt Nam có xu hướng gia tăng nên việc nước ta có thể tiếp nhận ngày càng nhiều vốn nước ngoài, kể cả đầu tư mới và nhất là M&A.
Các chỉ tiêu chất lượng bao gồm (1) Tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại, bảo vệ môi trường, hướng đến công nghệ cao tăng 50% vào năm 2025; (2) Tỷ lệ nội địa hoá tăng từ 20 - 25% hiện nay, lên mức 30% vào năm 2025 và (3) Tỷ trọng lao động qua đào tạo trong cơ cấu sử dụng lao động từ 56% lên 70% vào năm 2025.
Tại Nghị quyết 58/NQ-CP của Chính phủ để thực hiện Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện 8 nhiệm vụ; bám sát tình hình thực tế, chủ động theo dõi, đánh giá để có biện pháp xử lý linh hoạt, kịp thời hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền những giải pháp chỉ đạo, điều hành bảo đảm kịp thời, hiệu quả. Định kỳ hàng năm (trước ngày 31/3) báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư về kết quả thực hiện để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/6.
Nghị quyết 58/NQ-CP quy định: “Khắc phục căn bản những hạn chế, bất cập đang tồn tại trong xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện thể chế, chính sách về hợp tác đầu tư nước ngoài. Tạo lập môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh thuộc nhóm ASEAN 4 trước năm 2021, thuộc nhóm ASEAN 3 trước năm 2030”.
Năm 2020 và quý I/2021 hình như không có văn bản nào kiểm điểm những quy định trên đây (!). Do đó, để đạt được mục tiêu chất lượng đối với thu hút FDI của năm 2021 và những năm tiếp theo thiết tưởng không cần đề ra các giải pháp mới, mà phải đổi mới tư duy hành động trong việc thực hiện nghiêm chỉnh Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 58 của Chính phủ.
Ba nhân tố cần được lưu ý đối với các cơ quan nhà nước có liên quan đến khu vực FDI: một là nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ tham mưu, tư vấn, phản biện chính sách để cập nhật thông tin cho lãnh đạo các cấp với các giải pháp xử lý nhằm đưa ra quyết định kịp thời.
Hai là đổi mới phương thức hành động đối với việc hoàn thiện và thực thi thể chế đầu tư, kinh doanh, khắc phục tình tạng chậm chạp của quá trình xây dựng luật pháp, chính sách gây ra nợ đọng nhiều văn bản pháp quy, bằng cách huy động đội ngũ chuyên gia đang làm việc tại viện nghiên cứu, trường đại học, đã về hưu có nhiều kinh nghiệm, còn đủ sức khỏe để hỗ trợ Chính phủ và Quốc hội thực hiện đồng bộ và nhanh chóng nhiệm vụ này.
Ba là hoàn thiện xây dựng và đưa vào sử dụng hệ thống thông tin quốc gia về FDI, được nối mạng từ Bộ Kế hoạch & Đầu tư với các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố, Ban Quản lý KKT, KCN và các doanh nghiệp FDI cập nhật thông tin chính xác, kịp thời phát hiện vấn đề, sự cố để xử lý nhằm nâng cao hiệu năng quản lý nhà nước.
Thu hút và hoạt động của Khu vực FDI tiếp tục là điểm sáng của bức tranh kinh tế Quý I, báo hiệu triển vọng tích cực cả năm 2021. Trong bối cảnh mới, nước ta cần đặt trọng tâm vào nâng cao chất lượng và hiệu quả kinh tế- xã hội dự án FDI và doanh nghiệp FDI để góp phần tích cực hơn nữa chuyển đổi sang nền kinh tế số, doanh nghiệp số và xã hội số.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
