Đầu tư hạ tầng – logistics: Nhật Bản thiết lập mạng lưới hậu cần tại Việt Nam
Hoàng Minh -
03/06/2025 10:00 (GMT+7)
(VNF) - Không còn chỉ tập trung vào sản xuất công nghiệp nhẹ như trước đây, dòng vốn đầu tư từ Nhật Bản đang chuyển hướng mạnh mẽ sang lĩnh vực hạ tầng và logistics tại Việt Nam. Từ hệ thống kho lạnh, cảng biển đến các trung tâm logistics tích hợp, các nhà đầu tư Nhật đang hiện thực hóa tham vọng xây dựng một mạng lưới hậu cần hiện đại kết nối Việt Nam với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nhật Bản đầu tư chiến lược vào hạ tầng hậu cần Việt Nam
Dòng vốn từ Nhật Bản đang dịch chuyển theo hướng ngày càng bền vững và bài bản hơn. Trong những năm gần đây, thay vì chỉ đầu tư vào các nhà máy sản xuất, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đã bắt đầu đổ vốn vào các công trình hạ tầng logistics quy mô lớn, từ đó xây dựng các chuỗi cung ứng tích hợp, phục vụ nhu cầu xuất khẩu và nội địa hóa.
Tiêu biểu cho xu hướng này là các dự án của Sumitomo, Yokorei, Mitsui OSK Lines, hay Sagawa Express – những tập đoàn đã chọn Việt Nam là điểm đến chiến lược trong kế hoạch mở rộng hệ sinh thái logistics ở khu vực Đông Nam Á.
Điển hình, tập đoàn Sumitomo trở thành cổ đông chiến lược của Gemadept, một trong những doanh nghiệp logistics nội địa lớn nhất Việt Nam, với khoản đầu tư hơn 37 triệu USD để sở hữu 10% cổ phần. Thương vụ không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn giúp kết nối hệ thống hậu cần từ các khu công nghiệp Việt Nam đến các cảng biển trọng yếu do Sumitomo quản lý tại Nhật Bản và Đông Á.
Mới đây, tập đoàn này tiếp tục đầu tư khu công nghiệp gần 3.000 tỷ đồng tại Thanh Hóa với dự án Khu công nghiệp Thăng Long, tập trung vào các ngành sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Dự án hoạt động 50 năm, tiến độ triển khai đến tháng 12/2027. Sau khi hoàn thành, dự án sẽ thu hút 50-250 nhà đầu tư thứ cấp thuê đất và xây dựng nhà xưởng, giải quyết việc làm cho khoảng 13.000- 40.000 lao động.
Tập đoàn Yamato Holdings, một trong những công ty vận chuyển hàng đầu Nhật Bản, chiếm khoảng 46% thị phần dịch vụ giao hàng tận nhà tại quốc gia này. Tập đoàn này đã bày tỏ mong muốn triển khai đầu tư xây dựng trung tâm logistics tại Việt Nam, bao gồm cả việc thành lập trung tâm đào tạo tài xế chuyên nghiệp và phòng thí nghiệm AI để nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vào ngành vận tải.
Tiếp nối làn sóng đầu tư này, Yokorei Vietnam khởi công một trong những kho lạnh hiện đại nhất Đông Nam Á tại Long An, với tổng vốn hơn 50 triệu USD. Kho lạnh này không chỉ phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu thủy sản, nông sản mà còn hướng đến tiêu chuẩn vận hành cao nhất theo chuẩn Nhật Bản – từ công nghệ kiểm soát nhiệt độ cho đến hệ thống phần mềm quản lý kho tự động.
Tập đoàn Mitsui O.S.K Lines (MOL) cũng đã có những động thái tìm hiểu cơ hội tại Cảng quốc tế Vĩnh Tân, cho thấy sự quan tâm của doanh nghiệp Nhật Bản đối với cơ sở hạ tầng logistics tại Việt Nam.
Không dừng lại ở khu vực phía Nam, các tập đoàn Nhật như Sagawa Express hay MOL Logistics đang ráo riết mở rộng mạng lưới dịch vụ logistics tại miền Bắc, đặc biệt quanh các tỉnh có khu công nghiệp như Bắc Ninh, Hải Dương và Hải Phòng – nơi tập trung hàng loạt nhà máy Nhật.
Theo thống kê của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), số lượng doanh nghiệp Nhật hoạt động trong lĩnh vực logistics tại Việt Nam đã tăng gần gấp đôi trong vòng 5 năm qua. Không chỉ vận hành, các doanh nghiệp này đang tham gia sâu hơn vào thiết kế mô hình vận tải tối ưu, hỗ trợ chuyển đổi số chuỗi cung ứng cho khách hàng Nhật Bản và các FDI lớn tại Việt Nam.
Bài toán thể chế, nhân lực và “nội lực” trong cuộc đua hạ tầng
Mặc dù làn sóng đầu tư Nhật Bản mang lại luồng sinh khí mới cho ngành logistics Việt Nam, nhưng để tận dụng được hết cơ hội này, các chuyên gia cho rằng Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức cả ngắn và dài hạn về thể chế, nhân lực và năng lực nội tại cần vượt qua nếu muốn biến hạ tầng logistics thành động lực tăng trưởng dài hạn.
Trước hết là hạ tầng kết nối chưa đồng bộ. Dù đã có hàng loạt tuyến cao tốc mới, nhưng khả năng kết nối giữa khu công nghiệp – trung tâm logistics – cảng biển vẫn còn rời rạc. Ở nhiều nơi, doanh nghiệp vẫn phải di chuyển hàng hóa bằng xe tải cỡ nhỏ qua nhiều chặng, tốn thời gian và chi phí.
Thứ hai là nguồn nhân lực logistics chưa đáp ứng được yêu cầu của các nhà đầu tư. Theo Báo cáo phát triển nhân lực logistics của Bộ Công Thương, đến năm 2025, Việt Nam cần ít nhất 500.000 lao động trong ngành, nhưng hiện chỉ có khoảng 30% được đào tạo bài bản. Trong khi đó, các nhà đầu tư Nhật Bản có yêu cầu cao về quy trình, kỹ năng vận hành và tính chính xác trong chuỗi cung ứng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đề nghị Tập đoàn Yamato Holdings hỗ trợ thu hút đầu tư trong ngành logistics của Việt Nam, tăng cường hỗ trợ, cung cấp học bổng và hợp tác cùng các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu dành riêng cho ngành logistics trong tương lai.
Một vấn đề khác là thiếu tiêu chuẩn hóa dịch vụ logistics. Việt Nam hiện vẫn chưa có hệ thống chứng nhận thống nhất cho các dịch vụ logistics trong nước. Điều này khiến doanh nghiệp nước ngoài gặp khó khăn khi tích hợp hoạt động với chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong khi đó, các doanh nghiệp logistics Việt Nam quy mô vừa và nhỏ – vốn chiếm tỷ trọng lớn – lại thiếu năng lực công nghệ, khiến khó đạt chuẩn quốc tế.
Không thể không nhắc đến chi phí logistics cao, hiện chiếm khoảng 18% GDP, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới. Đây là con số đáng lo, đặc biệt khi Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào thị trường khu vực và toàn cầu, nơi mà tốc độ và chi phí logistics quyết định năng lực cạnh tranh.
Về chính sách, dù Việt Nam đã ban hành Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống logistics đến năm 2035, nhưng vẫn còn thiếu các công cụ thực thi rõ ràng, đặc biệt là trong việc thu hút nhà đầu tư vào các dự án BOT hạ tầng logistics – vốn cần sự ổn định, dài hạn và ít rủi ro pháp lý.
Để lĩnh vực này thực sự trở thành “bệ phóng” cho nền kinh tế, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể từ trung ương đến địa phương, hoàn thiện hạ tầng kết nối, phát triển nhân lực chuyên sâu, thiết lập bộ tiêu chuẩn logistics quốc gia và tạo dựng môi trường đầu tư ổn định.
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
(VNF) - Mô hình chính quyền hai cấp được triển khai song song với yêu cầu đẩy nhanh đô thị hóa bền vững đã mở ra cơ hội tái thiết đô thị toàn diện dựa trên trụ cột số hóa, phân quyền minh bạch và liên kết vùng.
(VNF) - Quảng Ninh chấp thuận đầu tư Nhà máy điện gió Quảng Ninh 1 công suất 200 MW, tổng vốn hơn 7.290 tỷ đồng do liên danh Cường Thịnh Thi – Xuân Thiện thực hiện và dự kiến vận hành vào năm 2028.
(VNF) - Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn đi qua Đà Nẵng dài hơn 116km. Thành phố kiến nghị Bộ Tài chính bố trí 19.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương để chủ động giải phóng mặt bằng cho dự án.
(VNF) - “Chuẩn quốc tế” đang trở thành thước đo mới cho đầu tư giáo dục tại Việt Nam, đây là yếu tố quan trọng để giáo dục Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.
(VNF) - Đầu tư nước ngoài đang trở thành đòn bẩy quan trọng giúp giáo dục Việt Nam nâng chuẩn chất lượng, đa dạng hóa chương trình đào tạo và mở rộng cơ hội tiếp cận học tập cho sinh viên trên toàn quốc. Các trường quốc tế như BUV, RMIT mang đến chương trình giảng dạy, phương pháp và hệ thống kiểm định chuẩn toàn cầu, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các cơ sở giáo dục trong nước.
(VNF) - Trong bối cảnh ngân sách công hạn chế, việc tháo gỡ các điểm nghẽn để thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn lực ngoài nhà nước trở thành yếu tố quyết định giúp giáo dục phát triển bền vững và hướng tới đẳng cấp quốc tế.
(VNF) - Giáo sư Scott Thompson-Whiteside, Tổng giám đốc Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng thước đo của một chính sách giáo dục hiệu quả không nằm ở quy mô đầu tư, mà ở chất lượng
“đầu ra”, tức đo lường hiệu quả học tập, việc làm và trải nghiệm của sinh viên.
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.
(VNF) - Theo công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu Global Angle, ngành giáo dục Việt Nam đang nổi lên là điểm sáng của khu vực Đông Nam Á, mở ra một môi trường đầu tư năng động cho các nhà đầu tư nước ngoài.
(VNF) - Khu công nghiệp Tây Giang được xây dựng tại xã Bình Khê với tổng diện tích 300ha, định hướng phát triển theo mô hình khu công nghiệp sinh thái đa ngành.
(VNF) - Công ty Cổ phần Nông nghiệp Trường Hải (THACO AGRI) vừa đề xuất mở rộng dự án Trồng cây lâu năm kết hợp chăn nuôi trên tổng diện tích hơn 2.217ha, tổng mức đầu tư 5.200 tỷ đồng tại Gia Lai.
(VNF) - Tập đoàn T&T Group và UBND tỉnh Cà Mau vừa ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác trong nhiều lĩnh vực quan trọng, mở ra hướng nghiên cứu đầu tư loạt dự án quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt phát triển hạ tầng, đô thị, công nghiệp – logistics và năng lượng tại cực Nam Tổ quốc.
(VNF) - Chiến dịch “Nâng cao nhận thức về Đề kháng kháng sinh (AMR)” lần đầu tiên được một công ty dược phẩm quốc tế khởi xướng, thể hiện cam kết của Sandoz trong việc đầu tư dài hạn cho các chương trình y tế cộng đồng tại Việt Nam.
(VNF) - Thạc sĩ Châu Dương Quang (Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội), nhận định rằng dòng vốn tư nhân đang trở thành “động cơ thứ hai” cho giáo dục Việt Nam, bổ sung nguồn lực đầu tư bên cạnh ngân sách nhà nước. Dòng vốn này không chỉ hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, công nghệ giáo dục và phương pháp giảng dạy hiện đại, mà còn tạo động lực đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và mở rộng cơ hội học tập cho sinh viên cả nước.
(VNF) - Dự án đường Minh Khai – Vĩnh Tuy – Yên Duyên có chiều dài hơn 2km, kết nối đường vành đai 2,5 đến vành đai 3 (phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội).
(VNF) - Dự án Nhà máy điện gió Hòn Trâu giai đoạn 1 được triển khai tại nhiều xã, phường thuộc khu vực ven biển tỉnh Gia Lai, vốn đầu tư 48.372 tỷ đồng.
(VNF) - Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu giảm phát thải ngày càng trở nên cấp bách, “xanh hóa sản xuất” đang trở thành xu hướng tất yếu trong ngành nông nghiệp Việt Nam. Không chỉ là khẩu hiệu, quá trình này đang dần được cụ thể hóa bằng hàng loạt mô hình mới từ năng lượng tái tạo, công nghệ số cho đến nông nghiệp tuần hoàn...
(VNF) - Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị vừa chính thức thông báo mời nhà đầu tư đăng ký thực hiện 6 dự án nhà máy điện gió trên địa bàn, với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 50.000 tỷ đồng. Thời gian triển khai là giai đoạn 2025–2028. Hồ sơ đăng ký thực hiện dự án được nộp trực tiếp, không qua mạng.
(VNF) - Dự án lấn vịnh Đà Nẵng với tổng vốn đầu tư 366.000 tỷ đồng không chỉ là một trong những công trình quy mô lớn nhất của thành phố, mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong việc mở rộng không gian phát triển ra biển.
(VNF) - Trong làn sóng chuyển đổi xanh đang định hình lại nền kinh tế toàn cầu, Liên minh châu Âu (EU) không chỉ là người đặt ra “luật chơi” mới, mà còn là đối tác đồng hành giúp các nền kinh tế đang phát triển – trong đó có Việt Nam – thích ứng và vươn lên.
(VNF) - Tỉnh Quảng Ninh thống nhất đầu tư hai dự án giao thông trọng điểm tại khu vực vịnh Cửa Lục, nhằm mở rộng không gian đô thị và thu hút các dự án mới ở khu vực phía Bắc vịnh Cửa Lục
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.