ĐBQH nói mức giảm trừ gia cảnh lạc hậu: Bộ Tài chính nói 'làm đúng pháp luật'

Giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận vào chiều 29/5 về vấn đề giảm trừ gia cảnh và thuế thu nhập cá nhân, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết thuế này có hiệu lực từ năm 2009.

Khi đó, giảm trừ gia cảnh khoảng 4 triệu đồng/tháng, giảm trừ gia cảnh của người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng. Khi sửa đổi luật này năm 2013, giảm trừ gia cảnh là 9 triệu đồng/tháng, mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng, khi CPI biến động trên 20% thì trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để điều chỉnh.

Đến năm 2020, Quốc hội đã có nghị quyết điều chỉnh việc giảm trừ gia cảnh này. Hiện nay, với những người có người phụ thuộc, thu nhập từ 17 triệu trở lên mới phải nộp thuế thu nhập. Người có 2 người phụ thuộc thì có thu nhập trên 22 triệu mới phải nộp thuế thu nhập.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, hiện chưa trình điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh này do so với số liệu của Tổng cục Thống kê thì thu nhập bình quân hiện nay là 4,96 triệu. Như vậy giảm trừ để nộp thuế là 11 triệu đồng cao hơn mức thu nhập bình quân 2,2 lần, trong khi ở các nước trên thế giới là dưới 1 lần.

Bên cạnh đó, ông Phớc cũng cho rằng CPI theo số liệu của Tổng cục Thống kê chưa đạt trên 20% để thực hiện điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

"Bộ Tài chính hiện đang thực hiện đúng theo quy định của pháp luật", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Cũng theo Bộ trưởng, hiện Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung chương trình xây dựng luật, pháp lệnh để sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào kỳ họp tháng 10/2025, thông qua vào kỳ họp tháng 5/2026.

"Nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định làm ngay trong năm nay để thông qua vào tháng 5/2026 thì Bộ Tài chính sẽ chấp hành, xin ý kiến đại biểu Quốc hội, nhân dân để đưa ra các quy định phù hợp", lãnh đạo Bộ Tài chính nói.

Trước đó tại phiên thảo luận vào sáng cùng ngày, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng với thực tế cuộc sống.

"Cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu, cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2026 mới được thông qua như đề xuất", đại biểu nói.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn, đang gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế.

Bà Thuỷ cho biết nhiều cử tri chia sẻ rằng nếu như gia đình có con nhỏ, phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng; nếu gia đình có con đi học, chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình…

Bên cạnh đó, bà Thủy cho rằng lương tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời (dự kiến từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương) sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng, thu nhập tính thuế sẽ tăng.

Theo bà Thủy, nếu không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10/2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025.

Cùng quan điểm, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) cho rằng biểu thuế suất áp dụng từ 2007 không còn phù hợp. Theo bà, năm 2023, quy mô nền kinh tế là 430 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người gần 102 triệu đồng một người một năm. Mức thu nhập này gấp hơn 7,5 lần so với 2007.

Bà Ngọc cho rằng thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu, được tính trực tiếp trên thu nhập của người lao động. Từ 1/7 còn bắt đầu thực hiện chính sách tiền lương mới nên thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sẽ thay đổi, ảnh hưởng trực tiếp đến việc đóng thuế thu nhập.

Từ đó, đại biểu này đề nghị Chính phủ cần sớm báo cáo Quốc hội sửa đổi toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng "chỉ tính thuế với người có thu nhập cao". Việc này sẽ phù hợp với yêu cầu, quy mô phát triển của đất nước và không ảnh hưởng lớn đến thu nhập của người lao động lương thấp.