'Người dân thắt lưng buộc bụng vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân'

Vấn đề này được đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu ra tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước của Quốc hội diễn ra sáng 29/5.

Mức giảm trừ gia cảnh quá lạc hậu

Đại biểu cho biết theo quy định, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

"Cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu, cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2026 mới được thông qua như đề xuất", đại biểu nói.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn, đang gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế.

Đại biểu cho rằng mức giảm trừ này đã được duy trì từ năm 2020, trong khi 5 năm qua, nhiều hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng, thậm chí có hàng hóa thiết yếu tăng nhanh hơn thu nhập.

Dẫn chứng từ số liệu Tổng cục Thống kê, đại biểu cho hay so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, lương thực 27%, đặc biệt là giá xăng tăng 105%.

Bà Thuỷ cho biết nhiều cử tri chia sẻ rằng nếu như gia đình có con nhỏ, phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng; nếu gia đình có con đi học, chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình…

"Nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới được thông qua quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ khiến nhiều người dân trong cảnh 'thắt lưng buộc bụng' nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân", đại biểu nêu vấn đề.

Ảnh hưởng đến ý nghĩa của cải cách tiền lương

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cũng phân tích về sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Theo đại biểu, mới đây, Bộ Tài chính cho biết chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bởi biến động CPI chưa đến 20%, nhưng nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân và các quy định hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức là phải dựa trên rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng là bất hợp lý.

Trong khi đó, các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ có khoảng trên 20 mặt hàng, trong khi phải chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng sẽ rất lâu, thậm chí 6 đến 7 năm. Như vậy sẽ không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình.

Đại biểu cho rằng quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu (70%).

Theo khảo sát của các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế quốc dân cho thấy, đối với những quốc gia người dân có thu nhập cao, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chỉ chiếm 30%-40%. Do đó, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cho nhu cầu thiết yếu của người dân.

Hơn nữa, lương tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời (dự kiến từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương) sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng, thu nhập tính thuế sẽ tăng.

Đại biểu cho rằng nếu không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10/2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025.