Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad hôm qua tuyên bố sẽ hủy hai dự án lớn trị giá 22,3 tỷ USD do Trung Quốc đầu tư ở nước này, với lý do khoản nợ tích lũy có thể khiến Malaysia phá sản, trong khi quốc gia này chưa thực sự cần đến những dự án đó.
Tuyên bố của Mahathir được coi là một đòn giáng nặng nề với Trung Quốc và sáng kiến Vành đai, Con đường (BRI) do Bắc Kinh khởi xướng, bởi hai dự án trên được coi là một phần quan trọng của BRI ở Malaysia. Theo ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Trung Quốc đã đầu tư 1-8 nghìn tỷ USD cho các dự án của BRI và số tiền mà họ đã đầu tư cho hai dự án dang dở ở Malaysia khó có thể thu hồi, theo AP.
Tuy nhiên, Mahathir khẳng định Trung Quốc "thấu hiểu cho vấn đề của Malaysia và đồng ý" khi Kuala Lumpur quyết định hủy các dự án tỷ đô có tầm quan trọng rất lớn với Bắc Kinh. Ông còn nói rằng các điều khoản chi tiết về việc hủy dự án và bồi thường sẽ được chính phủ Malaysia thảo luận với các công ty Trung Quốc có liên quan.
Bình luận viên Nile Bowie của AsiaTimes cho rằng những tuyên bố được Mahathir đưa ra sau chuyến công du 5 ngày tới Bắc Kinh cho thấy lãnh đạo cao tuổi nhất châu Á này đã áp dụng chiến lược "lạt mềm buộc chặt" rất khôn khéo khi xử lý các vấn đề khó khăn với Trung Quốc và có thể trở thành hình mẫu cho các nước trong khu vực nhằm tái cân bằng quan hệ với Bắc Kinh.
Theo các chuyên gia phân tích, kể từ khi Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng của mình ở châu Á bằng sáng kiến BRI, ngày càng nhiều quốc gia trong khu vực thể hiện lập trường nhún nhường hơn với Bắc Kinh. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nhiều lần công khai tuyên bố ủng hộ chính sách thân Trung Quốc để đổi lấy viện trợ kinh tế, trong khi người tiền nhiệm của Mahathir là Najib Razak cũng được cho là có quan điểm ủng hộ Bắc Kinh.
Nhưng sau khi giành chiến thắng trước Najib trong cuộc bầu cử, Thủ tướng Malaysia Mahathir đã thể hiện quan điểm trái ngược trong chính sách đối ngoại với Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh Malaysia đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nợ công 243 tỷ USD, đòi hỏi chính phủ của ông phải ưu tiên giải quyết.
Mahathir hồi tháng 5 đã cho đình chỉ một số dự án do Trung Quốc đầu tư ở nước này để xem xem lại các điều khoản mà ông cho là bất lợi với Malaysia. Tuy nhiên, các động thái này được ông tiến hành một cách khéo léo để không khiến dư luận cho rằng chính quyền của ông đang "chống Trung Quốc" một cách thái quá.
Dù phần lớn khoản nợ công này có liên quan đến các dự án của Trung Quốc, Mahathir đã rất thận trọng tránh đổ lỗi cho Bắc Kinh, thay vào đó khẳng định người tiền nhiệm Najib phải chịu trách nhiệm với các khoản nợ khổng lồ của Kuala Lumpur. Phát biểu tại Câu lạc bộ Doanh nghiệp Trung Quốc gần đây, Mahathir nói với các doanh nhân rằng các khoản nợ công của Malaysia "không liên quan đến người Trung Quốc" mà là "vấn đề của chính phủ Malaysia".
Giới phân tích cho rằng cách tiếp cận không đổ lỗi cho Bắc Kinh của Mahathir sẽ giúp củng cố vị thế của ông trong các cuộc đàm phán tương lai với các doanh nghiệp Trung Quốc về vấn đề bồi thường cho những dự án bị hủy bỏ, cũng như không làm dấy lên phản ứng quyết liệt từ các lãnh đạo Trung Quốc.
"Sau cuộc bầu cử, Mahathir và các quan chức chính phủ đã tìm cách giải thích với mọi người rằng quan điểm 'bài Trung Quốc' trong chiến dịch tranh cử của ông thực chất là nhắm vào Najib, chứ không phải Bắc Kinh", Amrita Malhi, chuyên gia tại Đại học Quốc gia Australia, nhận định.
Trong những tháng qua, Malaysia và Trung Quốc cũng đã tập trung quảng bá về tiềm năng và động lực hợp tác song phương, với sự tham gia của cả tỷ phú Jack Ma, nhằm phát đi thông điệp rằng hai nước vẫn đang có mối quan hệ gần gũi và có thể tái khởi động mối quan hệ để mang lại lợi ích lớn hơn cho nhau.
"Mahathir đang phát đi một thông điệp không chỉ tới các lãnh đạo Trung Quốc mà còn tới người dân trong nước rằng mục tiêu của ông là đưa Malaysia trở lại với chính sách không liên kết và kỷ nguyên thịnh vượng mới, ngay cả khi môi trường khu vực được định hình bởi cuộc ganh đua giữa các cường quốc", Malhi nói.
Trong chuyến công du 5 ngày tới Bắc Kinh, Mahathir dường như cũng tìm cách xoa dịu nỗi bất an của các nhà đầu tư Trung Quốc về tương lai của các dự án hợp tác khác, khi tuyên bố ông vẫn ủng hộ BRI và hoạt động đầu tư của Trung Quốc, miễn là chúng mang lại cơ hội cho người lao động Malaysia cũng như thúc đẩy việc chuyển giao công nghệ, kỹ thuật cho nước này.
Mahathir dường như cũng muốn khẳng định không có "động cơ chính trị" đằng sau quyết định hủy các dự án tỷ USD của Trung Quốc, khi nói rằng ông đã trao đổi với các lãnh đạo Trung Quốc về nguy cơ Malaysia phá sản khi không thể trả được số nợ quá lớn.
"Tôi đã giải thích với họ, họ hiểu được tình hình và chấp nhận điều đó. Ban đầu đã có một số hiểu lầm nhưng giờ họ đã hiểu vì sao chúng tôi làm như vậy. Tôi không cho rằng Trung Quốc muốn chúng tôi bị phá sản", Mahathir nói.
Phản ứng của Bắc Kinh sau khi Malaysia hủy hai dự án lớn cho thấy Trung Quốc dường như phải chấp nhận thực tế mới và không thể làm gì hơn trước chiến lược của Mahathir. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi hai bên tăng cường "trao đổi chiến lược" và hợp tác cũng như "thúc đẩy tin cậy lẫn nhau về chính trị".
Theo bình luận viên Bowie, cách tiếp cận mới của Mahathir cũng là thước đo về mức độ Trung Quốc chấp nhận những chỉ trích đối với sáng kiến BRI và khả năng thay đổi để ứng phó với tình hình mới của họ.
Một số học giả Trung Quốc cũng cho rằng bài học Malaysia cho thấy Bắc Kinh có hưởng lợi nhiều hơn nếu tỏ ra kiên nhẫn, bao dung và sẵn sàng điều chỉnh hơn, đặc biệt là trong bối cảnh nước này cần sự ủng hộ của các đối tác trong khu vực trước cuộc chiến thương mại khốc liệt với Mỹ.
"Quyết định hủy các dự án nhiều tỷ USD chắc chắn sẽ khiến Bắc Kinh thất vọng, nhưng Mahathir vẫn duy trì được quan hệ với Trung Quốc và thậm chí còn mở ra các hình thức hợp tác tích cực hơn, điều mà các nước trong khu vực có thể học hỏi", Bowie đánh giá.
Xem thêm >> Không ‘đọ’ được với Nga trên Biển Đen, Ukraine ‘cầu cứu’ Mỹ
Tags:
(VNF) - Sau 3 năm bị yêu cầu đến sớm 5 phút/ngày nhưng không được tính thù lao làm thêm giờ, nhóm nhân viên tại Nhật Bản đã đệ đơn lên Ủy ban Thương mại Công bằng và thành công giành được khoản bồi thường 73.329 USD.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với ngành dầu khí của Nga vào ngày 13/3 bằng cách không gia hạn lệnh miễn trừ cho phép các ngân hàng Nga truy cập vào hệ thống thanh toán của Mỹ để thực hiện các giao dịch năng lượng.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 13/3 đã không loại trừ đề xuất của Mỹ và Ukraine về lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng, nhưng ông đã đặt ra nhiều điều kiện có khả năng sẽ trì hoãn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào hoặc có thể khiến lệnh ngừng bắn trở nên bất khả thi.
(VNF) - Bắt đầu bằng thuế quan, nhưng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt đang nhanh chóng leo thang vượt ra ngoài thuế nhập khẩu thành một cuộc chiến ăn miếng trả miếng rộng lớn hơn.
(VNF) - Liên minh châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 áp thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm được bán vào Mỹ. Theo đó, khối này tuyên bố sẽ trả đũa 2 giai đoạn đối với 26 tỷ euro (28,2 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Mỹ, vượt xa cuộc chiến thương mại nổ ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do chính khiến các thương nhân Trung Quốc "đổ xô" sang những "khu kinh tế đặc biệt" tại Campuchia.
(VNF) - Mức thuế quan 25% đã chính thức có hiệu lực với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào Mỹ từ ngày 4/3, sau 1 tháng tạm hoãn.
(VNF) - Dự án tiền điện tử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kiếm được ít nhất 350 triệu USD từ việc ra mắt memecoin của ông, theo Financial Times.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Canada đã chặn nhập khẩu các sản phẩm từ nhà máy chế biến thịt lợn lớn nhất Mỹ, một cơ sở do Smithfield Foods điều hành tại Tar Heel, Bắc Carolina, công ty cho biết vào ngày 7/3.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/3 cho biết ông đang "cân nhắc mạnh mẽ" việc áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan trên diện rộng đối với Nga để có được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận giải quyết xung đột nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
(VNF) - Sau 3 năm bị yêu cầu đến sớm 5 phút/ngày nhưng không được tính thù lao làm thêm giờ, nhóm nhân viên tại Nhật Bản đã đệ đơn lên Ủy ban Thương mại Công bằng và thành công giành được khoản bồi thường 73.329 USD.
(VNF) - Dự án VSIP Hà Tĩnh có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 1.555 tỷ đồng, sau gần 1 năm khởi công, công trường thi công rất ảm đạm. Có thời gian dài dự án dường như bất động…
