Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad hôm qua tuyên bố sẽ hủy hai dự án lớn trị giá 22,3 tỷ USD do Trung Quốc đầu tư ở nước này, với lý do khoản nợ tích lũy có thể khiến Malaysia phá sản, trong khi quốc gia này chưa thực sự cần đến những dự án đó.
Tuyên bố của Mahathir được coi là một đòn giáng nặng nề với Trung Quốc và sáng kiến Vành đai, Con đường (BRI) do Bắc Kinh khởi xướng, bởi hai dự án trên được coi là một phần quan trọng của BRI ở Malaysia. Theo ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Trung Quốc đã đầu tư 1-8 nghìn tỷ USD cho các dự án của BRI và số tiền mà họ đã đầu tư cho hai dự án dang dở ở Malaysia khó có thể thu hồi, theo AP.
Tuy nhiên, Mahathir khẳng định Trung Quốc "thấu hiểu cho vấn đề của Malaysia và đồng ý" khi Kuala Lumpur quyết định hủy các dự án tỷ đô có tầm quan trọng rất lớn với Bắc Kinh. Ông còn nói rằng các điều khoản chi tiết về việc hủy dự án và bồi thường sẽ được chính phủ Malaysia thảo luận với các công ty Trung Quốc có liên quan.
Bình luận viên Nile Bowie của AsiaTimes cho rằng những tuyên bố được Mahathir đưa ra sau chuyến công du 5 ngày tới Bắc Kinh cho thấy lãnh đạo cao tuổi nhất châu Á này đã áp dụng chiến lược "lạt mềm buộc chặt" rất khôn khéo khi xử lý các vấn đề khó khăn với Trung Quốc và có thể trở thành hình mẫu cho các nước trong khu vực nhằm tái cân bằng quan hệ với Bắc Kinh.
Theo các chuyên gia phân tích, kể từ khi Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng của mình ở châu Á bằng sáng kiến BRI, ngày càng nhiều quốc gia trong khu vực thể hiện lập trường nhún nhường hơn với Bắc Kinh. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nhiều lần công khai tuyên bố ủng hộ chính sách thân Trung Quốc để đổi lấy viện trợ kinh tế, trong khi người tiền nhiệm của Mahathir là Najib Razak cũng được cho là có quan điểm ủng hộ Bắc Kinh.
Nhưng sau khi giành chiến thắng trước Najib trong cuộc bầu cử, Thủ tướng Malaysia Mahathir đã thể hiện quan điểm trái ngược trong chính sách đối ngoại với Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh Malaysia đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nợ công 243 tỷ USD, đòi hỏi chính phủ của ông phải ưu tiên giải quyết.
Mahathir hồi tháng 5 đã cho đình chỉ một số dự án do Trung Quốc đầu tư ở nước này để xem xem lại các điều khoản mà ông cho là bất lợi với Malaysia. Tuy nhiên, các động thái này được ông tiến hành một cách khéo léo để không khiến dư luận cho rằng chính quyền của ông đang "chống Trung Quốc" một cách thái quá.
Dù phần lớn khoản nợ công này có liên quan đến các dự án của Trung Quốc, Mahathir đã rất thận trọng tránh đổ lỗi cho Bắc Kinh, thay vào đó khẳng định người tiền nhiệm Najib phải chịu trách nhiệm với các khoản nợ khổng lồ của Kuala Lumpur. Phát biểu tại Câu lạc bộ Doanh nghiệp Trung Quốc gần đây, Mahathir nói với các doanh nhân rằng các khoản nợ công của Malaysia "không liên quan đến người Trung Quốc" mà là "vấn đề của chính phủ Malaysia".
Giới phân tích cho rằng cách tiếp cận không đổ lỗi cho Bắc Kinh của Mahathir sẽ giúp củng cố vị thế của ông trong các cuộc đàm phán tương lai với các doanh nghiệp Trung Quốc về vấn đề bồi thường cho những dự án bị hủy bỏ, cũng như không làm dấy lên phản ứng quyết liệt từ các lãnh đạo Trung Quốc.
"Sau cuộc bầu cử, Mahathir và các quan chức chính phủ đã tìm cách giải thích với mọi người rằng quan điểm 'bài Trung Quốc' trong chiến dịch tranh cử của ông thực chất là nhắm vào Najib, chứ không phải Bắc Kinh", Amrita Malhi, chuyên gia tại Đại học Quốc gia Australia, nhận định.
Trong những tháng qua, Malaysia và Trung Quốc cũng đã tập trung quảng bá về tiềm năng và động lực hợp tác song phương, với sự tham gia của cả tỷ phú Jack Ma, nhằm phát đi thông điệp rằng hai nước vẫn đang có mối quan hệ gần gũi và có thể tái khởi động mối quan hệ để mang lại lợi ích lớn hơn cho nhau.
"Mahathir đang phát đi một thông điệp không chỉ tới các lãnh đạo Trung Quốc mà còn tới người dân trong nước rằng mục tiêu của ông là đưa Malaysia trở lại với chính sách không liên kết và kỷ nguyên thịnh vượng mới, ngay cả khi môi trường khu vực được định hình bởi cuộc ganh đua giữa các cường quốc", Malhi nói.
Trong chuyến công du 5 ngày tới Bắc Kinh, Mahathir dường như cũng tìm cách xoa dịu nỗi bất an của các nhà đầu tư Trung Quốc về tương lai của các dự án hợp tác khác, khi tuyên bố ông vẫn ủng hộ BRI và hoạt động đầu tư của Trung Quốc, miễn là chúng mang lại cơ hội cho người lao động Malaysia cũng như thúc đẩy việc chuyển giao công nghệ, kỹ thuật cho nước này.
Mahathir dường như cũng muốn khẳng định không có "động cơ chính trị" đằng sau quyết định hủy các dự án tỷ USD của Trung Quốc, khi nói rằng ông đã trao đổi với các lãnh đạo Trung Quốc về nguy cơ Malaysia phá sản khi không thể trả được số nợ quá lớn.
"Tôi đã giải thích với họ, họ hiểu được tình hình và chấp nhận điều đó. Ban đầu đã có một số hiểu lầm nhưng giờ họ đã hiểu vì sao chúng tôi làm như vậy. Tôi không cho rằng Trung Quốc muốn chúng tôi bị phá sản", Mahathir nói.
Phản ứng của Bắc Kinh sau khi Malaysia hủy hai dự án lớn cho thấy Trung Quốc dường như phải chấp nhận thực tế mới và không thể làm gì hơn trước chiến lược của Mahathir. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi hai bên tăng cường "trao đổi chiến lược" và hợp tác cũng như "thúc đẩy tin cậy lẫn nhau về chính trị".
Theo bình luận viên Bowie, cách tiếp cận mới của Mahathir cũng là thước đo về mức độ Trung Quốc chấp nhận những chỉ trích đối với sáng kiến BRI và khả năng thay đổi để ứng phó với tình hình mới của họ.
Một số học giả Trung Quốc cũng cho rằng bài học Malaysia cho thấy Bắc Kinh có hưởng lợi nhiều hơn nếu tỏ ra kiên nhẫn, bao dung và sẵn sàng điều chỉnh hơn, đặc biệt là trong bối cảnh nước này cần sự ủng hộ của các đối tác trong khu vực trước cuộc chiến thương mại khốc liệt với Mỹ.
"Quyết định hủy các dự án nhiều tỷ USD chắc chắn sẽ khiến Bắc Kinh thất vọng, nhưng Mahathir vẫn duy trì được quan hệ với Trung Quốc và thậm chí còn mở ra các hình thức hợp tác tích cực hơn, điều mà các nước trong khu vực có thể học hỏi", Bowie đánh giá.
Xem thêm >> Không ‘đọ’ được với Nga trên Biển Đen, Ukraine ‘cầu cứu’ Mỹ
Tags:
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Đài Loan dự chi 40 tỷ USD để nâng cấp năng lực phòng thủ, đẩy mạnh mua sắm vũ khí từ Mỹ nhằm đối phó rủi ro an ninh gia tăng trong khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
