Hà Tĩnh: Giảm nghèo từ gốc bằng cuộc dịch chuyển lao động lớn nhất thập kỷ
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
Từ ruộng đồng đến dây chuyền hiện đại
6 giờ sáng ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên Can Lộc. Sân thực hành cơ khí đã vang tiếng máy tiện CNC thử tải, những dải khói mỏng bốc lên từ máy hàn tự động, quện vào ánh nắng đầu ngày.
Giảng viên Phan Xuân Thể đi dọc các dãy máy, đôi tay đeo găng, vừa kiểm tra vừa quát to át tiếng ồn: “Tập trung! Cắt lệch 3 li là hỏng cả phôi, làm lại từ đầu!”

Nhóm học viên lập tức im lặng, mắt dán vào bảng điều khiển. Trong số đó có anh Nguyễn Văn Trọng, 27 tuổi, từng làm phụ hồ 8 năm tại Đà Nẵng. Vừa lau mồ hôi, anh vừa cười nói: “Ngày trước thu nhập tháng cao nhất 6 triệu, gặp mưa gió là thất nghiệp. Nghe xã vận động học nghề điện – cơ khí, tôi liều đăng ký. Không ngờ mở ra đường mới.”
Câu chuyện của anh Trọng không phải cá biệt. Năm 2024, Hà Tĩnh có hơn 23.500 người đăng ký học nghề. Giai đoạn 2020–2024, tỉnh đã đào tạo trên 92.000 lao động, trong đó 61% đến từ nông thôn – mức tăng 35% so với 4 năm trước. Đây được coi là đợt chuyển dịch lao động mạnh nhất tại Hà Tĩnh trong một thập kỷ.

Ở xã Đồng Lộc, chúng tôi ghé thăm căn nhà cấp 4 lợp mái fibro của bà Nguyễn Thị Huệ, mẹ của một học viên đang thực tập tại Khu kinh tế Vũng Áng. Vừa rót chén nước, bà vừa kể về cậu con trai 23 tuổi: “Nó đi làm bốc vác, ốm đau suốt, tháng gửi về 2–3 triệu. Từ ngày huyện cho đăng ký học nghề hàn tự động miễn học phí, rồi được thực tập có lương 6–7 triệu, gia đình nhẹ hẳn.”
Theo bà Huệ, riêng thôn bà đã có 25 thanh niên đi học nghề chỉ trong hai năm – con số cao nhất từ trước đến nay.

Tại Trung tâm Giáo dục Nghề Nghiệp – Giáo dục thường xuyên Can Lộc, khi chúng tôi có mặt lúc 11h30, xưởng điện công nghiệp có gần 40 học viên đang xoay quanh bàn thực hành, lắp ráp hệ thống điện điều khiển.
Giảng viên Nguyễn Hữu Tuấn đặt tay lên vai một học viên và nhắc: “Lắp đúng nhưng phải hiểu vì sao đúng. Doanh nghiệp tuyển kỹ lắm, họ cần cả tay nghề lẫn khả năng xử lý tình huống.”
Anh Phạm Mạnh Long, 31 tuổi, trước làm tài xế dịch vụ chia sẻ: “Mình học để làm cho bền. Lái xe thì nay có việc mai không. Lấy được chứng chỉ vào khu công nghiệp là lương 10 – 12 triệu.”
Thống kê cho thấy, ở các nhóm nghề công nghiệp chủ lực như cơ khí – điện – hàn – vận hành máy, tỷ lệ học viên có việc ngay sau tốt nghiệp đạt 90–96% – cao nhất từ trước đến nay.
Mục tiêu 75% lao động qua đào tạo vào năm 2030
Theo báo cáo của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Hà Tĩnh (nay là Sở Nội Vụ), giai đoạn 2020–2024, toàn tỉnh đã đào tạo nghề cho hơn 92.000 lao động, trong đó trên 61% thuộc nhóm lao động nông thôn. Hiện Hà Tĩnh có 27 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổng năng lực đào tạo 32.000 người/năm. Trong đó, 11 cơ sở đã chuẩn hóa phòng thực hành theo tiêu chuẩn doanh nghiệp, hợp tác với hơn 40 nhà máy như Formosa Hà Tĩnh, Nhiệt điện Vũng Áng, các KCN Gia Lách, Vũng Áng 1–2.



Ở vùng núi Hương Khê, giữa bãi tập nghề đầy cát đá, chúng tôi gặp anh Hồ Dốc, 25 tuổi, người dân tộc, đang học vận hành máy xúc. Từ cabin chiếc máy xúc 12 tấn bước xuống, đôi tay anh còn run nhẹ: “Ngày đầu lên máy, tôi sợ lắm. Nhưng nếu học được nghề này, lương cũng phải 12–14 triệu. Tôi quyết học để lo cho ba đứa con.”
Trước đây, thu nhập cả năm của gia đình Anh chỉ 30 -50 triệu đồng. Nay anh là một trong 12.500 lao động nghèo và cận nghèo được hỗ trợ học nghề giai đoạn 2021–2024.
Theo số liệu thống kê từ UBND tỉnh Hà Tĩnh, nhờ đào tạo nghề gắn với chuyển đổi việc làm, tỷ lệ hộ nghèo Hà Tĩnh đã giảm từ 9,04% năm 2021 xuống còn 4,01% năm 2024.
Tại Khu kinh tế Vũng Áng, bà Trần Thị Hải, trưởng phòng nhân sự một nhà máy cơ khí, cho biết: “Trước mỗi năm chúng tôi phải tuyển lao động tỉnh khác vì thiếu nguồn kỹ thuật. Hai năm trở lại đây, lao động Hà Tĩnh đáp ứng 70–80% nhu cầu, tay nghề vững và ổn định hơn.”
Năm 2025, doanh nghiệp trong tỉnh dự kiến cần thêm 12.000–15.000 lao động kỹ thuật, tập trung vào các ngành cơ khí, luyện kim, điện công nghiệp, vận hành máy. Nhằm đáp ứng nhu cầu lao động đáp ứng cho các dự án, nhà máy trên địa bàn, Hà Tĩnh đặt mục tiêu đến 2030 có 75% lao động có chứng chỉ nghề; 45% lao động đạt trình độ trung cấp trở lên; mở thêm 5 trung tâm nghề vùng với 100% lao động nghèo, cận nghèo được hỗ trợ học phí và thưởng 3–7 triệu đồng khi hoàn thành khóa học và có việc làm trong tỉnh…
Từ những lớp học nghề cần mẫn đến giữa trưa chiều đến những chuyến xe chở học viên từ xã vào trung tâm, những nhóm công nhân mới đi làm đều chứng minh một dòng chảy mới đang diễn ra ở Hà Tĩnh – dòng chảy của sự chuyển mình bằng tri thức nghề nghiệp tại Hà Tĩnh trong gần một thập niên qua.
Cuộc chuyển dịch này – theo nhiều cán bộ địa phương – sẽ còn tiếp tục mạnh hơn trong 5 năm tới, khi tỉnh hoàn thành các khu công nghiệp mới và mở rộng nhu cầu lao động kỹ thuật lên thêm 30.000 vị trí. Với đà tăng trưởng hiện tại, Hà Tĩnh đang tiến gần tới mục tiêu xây dựng lực lượng lao động kỹ thuật làm nền tảng cho phát triển công nghiệp và thu hút đầu tư, tạo ra thay đổi sâu rộng từ nông thôn đến đô thị.
Qua đó, ở cấp cơ sở, sự chuyển dịch lao động này thể hiện rõ qua cách chính quyền địa phương tổ chức lại mạng lưới đào tạo và kết nối việc làm. Thay vì chờ người dân tự tìm đến các trung tâm nghề, nhiều xã, huyện đã chủ động rà soát lao động trong độ tuổi, phân nhóm theo trình độ, hoàn cảnh kinh tế và nhu cầu việc làm, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo sát với từng đối tượng.
Một số địa phương như Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Can Lộc, danh sách lao động sau rà soát được chuyển trực tiếp cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp trong khu công nghiệp để thống nhất ngành nghề đào tạo. Nhờ cách làm này, nhiều lớp học nghề được mở ra gắn chặt với vị trí việc làm cụ thể, hạn chế tình trạng “học xong để đó” từng tồn tại trong giai đoạn trước.
Thống kê của Sở Nội vụ Hà Tĩnh cho thấy, riêng năm 2024, trên 68% lớp đào tạo nghề được triển khai theo hình thức doanh nghiệp tham gia từ khâu xây dựng chương trình đến tiếp nhận lao động sau tốt nghiệp. Đây là bước thay đổi quan trọng, giúp đào tạo nghề không còn mang tính phong trào mà trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng lao động cho các khu công nghiệp. Ở khu vực nông thôn và miền núi, việc đưa thiết bị, máy móc đào tạo về tận địa bàn cũng tạo thuận lợi lớn cho người lao động. Nhiều lớp nghề vận hành máy xây dựng, sửa chữa cơ khí, điện dân dụng được tổ chức ngay tại xã, giúp giảm chi phí đi lại và tạo điều kiện để lao động lớn tuổi, lao động nghèo tiếp cận nghề mới.
Cùng với đó, các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân tham gia sâu hơn vào việc tuyên truyền, vận động và hỗ trợ người học nghề tiếp cận vốn vay, ổn định việc làm sau đào tạo. Sự phối hợp này giúp quá trình chuyển đổi việc làm diễn ra liên tục, hạn chế rủi ro tái nghèo. Theo đánh giá của UBND tỉnh Hà Tĩnh, đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường lao động đang trở thành trụ cột trong chiến lược giảm nghèo bền vững. Khi người lao động có tay nghề, có việc làm ổn định và thu nhập lâu dài, các chính sách an sinh khác cũng được giảm áp lực, tạo điều kiện để nguồn lực tập trung cho đầu tư phát triển.
Từ những thay đổi âm thầm ở từng lớp học, từng xưởng thực hành, cuộc dịch chuyển lao động ở Hà Tĩnh đang dần định hình một nền tảng phát triển mới – nơi giảm nghèo không chỉ là mục tiêu ngắn hạn, mà là kết quả của một quá trình đầu tư bài bản vào con người và kỹ năng nghề nghiệp. Với đà tăng trưởng hiện tại, Hà Tĩnh đang tiến gần tới mục tiêu xây dựng lực lượng lao động kỹ thuật làm nền tảng cho phát triển công nghiệp và thu hút đầu tư, tạo ra thay đổi sâu rộng từ nông thôn đến đô thị.
Giỏi nghề để thoát nghèo: Hướng đi bền vững của Hà Tĩnh
Mục tiêu tăng trưởng 10% và những rủi ro có thể làm 'gãy nhịp' kỳ vọng
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Tăng trưởng 10%: ‘Khơi thông túi tiền, củng cố niềm tin tiêu dùng của dân’
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
‘Tăng trưởng trên 10% cũng được nhưng đừng theo cách cũ’
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
Việt Nam được gì sau 1 năm Hiệp định VIFTA có hiệu lực?
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Tăng trưởng 10%: Việt Nam cần hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
'Vàng trong dân là 1 dạng dự trữ, tại sao lại coi là đầu cơ hay tiêu cực?'
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
Doanh nghiệp nhà nước: ‘Chỉ cần dưới 100, quy mô tăng gấp 10 – 15 lần’
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV: Tổng kết để mở đường
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
CIO EQuest: Tích hợp con người và văn hóa mới là chìa khóa M&A giáo dục
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
Xây trường học xanh giữa đô thị: Thách thức không chỉ là chi phí
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
Thương mại hóa tài sản trí tuệ: Để mỗi startup có thể thay đổi 1 ngành kinh doanh
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
Hưởng lợi từ EVFTA: 'Giai đoạn vàng' sẽ không kéo dài mãi
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
Nhà nước đặt hàng DN tư nhân: Cùng xây năng lực nội sinh cho nền kinh tế
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
Phát triển AI: 'Hành lang hẹp' giữa hỗn loạn và kiểm soát, tự do và sợ hãi
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
'Không đột phá thể chế, khó tăng trưởng theo chiều sâu'
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
'Không quốc gia phát triển nào mà không dựa trên sức mạnh của khu vực tư nhân'
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
'Tăng trưởng phải dựa trên hiệu quả, đổi mới sáng tạo'
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
Bảo vệ doanh nhân trước nguy cơ hình sự hoá quan hệ kinh tế
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
Nữ tỷ phú kể chuyện 'giải cứu' HoSE: Chi phí vài triệu USD, thông dòng vốn hàng tỷ USD
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
Ngô Bình An gương mặt trẻ từ Cà Mau gây chú ý trong lĩnh vực an ninh mạng Việt Nam
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
Công nghiệp ô tô - xe máy: Nhìn từ câu chuyện của VEAM
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
Mục tiêu tăng trưởng 10% và những rủi ro có thể làm 'gãy nhịp' kỳ vọng
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
Thăm cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh 23.000 tỷ trước ngày thông tuyến
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.
































































