Làm mới động lực cải cách thể chế
(VNF) - Nhấn mạnh quan điểm nền kinh tế phục hồi chưa bền vững, cộng đồng doanh nghiệp chưa hết khó khăn, nhiều chuyên gia nhấn mạnh Việt Nam phải làm mới các động lực cải cách thể chế bởi đây là chìa khóa giúp tăng trưởng trở nên bền vững.
Đà phục hồi chưa bền vững
Trong bối cảnh các yếu tố khó khăn vẫn chiếm phần lớn trong bức tranh kinh tế quý I/2024, Việt Nam đã đạt được không ít kết quả kinh tế - xã hội tích cực. Cụ thể, theo Tổng cục Thống kê, tổng sản phẩm trong nước (GDP) đã tăng 5,66% trong quý I, cao hơn mức tăng trong cùng kỳ các năm 2020 - 2023. Đây là tín hiệu tích cực để hi vọng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm 2024.
Thừa nhận nền kinh tế có nhiều điểm sáng nhưng TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng triển vọng kinh tế thế giới còn khá nhiều bất định, kể cả về đà phục hồi tăng trưởng kinh tế và diễn biến giá hàng hóa. “Nhiều nước gia tăng quy định nhằm thúc đẩy các chuỗi giá trị giảm phát thải carbon, qua đó ảnh hưởng đến khả năng thâm nhập của hàng xuất khẩu ở Việt Nam nếu không có những điều chỉnh kịp thời”, bà Minh nêu.

Mặt khác, TS Minh cũng cho hay mặc dù đã tăng lên trên mốc 50 trong 2 tháng đầu năm, chỉ số PMI (nhà quản trị mua hàng) tháng 3/2024 lại giảm xuống 49,9. Sự trồi sụt liên tục của chỉ số này cũng cho thấy một dấu hiệu lo ngại khác về thị trường đầu ra. “Những trao đổi của chúng tôi với cộng đồng doanh nghiệp trong thời gian gần đây cũng cho thấy không ít lo ngại về các quy định của Liên minh châu Âu (EU) liên quan đến cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), hay quy định chống phá rừng (EUDR)”, bà Minh nêu.
Bà Minh cũng cho biết chi phí của một số hàng hóa, dịch vụ đầu vào chịu áp lực tăng. Trong đó, chỉ số giá vận tải đường hàng không trong quý I/2024 đã tăng tới 29,3% so với quý IV năm 2023 và tăng 85,44% so với quý I/2023. Theo đó, cộng đồng doanh nghiệp đang và sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức để duy trì khả năng cạnh tranh.
Thêm nữa, việc thực hiện điều chỉnh lương tối thiểu vùng cho người lao động ở khu vực doanh nghiệp có thể làm tăng chi phí lao động cho doanh nghiệp. Trong khi đó, dù đã có nhiều giải pháp chính sách, năng suất lao động chưa được cải thiện ở mức tương xứng.
Doanh nghiệp chưa hết khó khăn
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong quý I/2024, cả nước có 59,9 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước; tức bình quân một tháng có gần 20 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động. Ở chiều ngược lại, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 73,9 nghìn doanh nghiệp, tăng 22,8% so với cùng kỳ năm trước; tức bình quân một tháng có gần 24,7 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Như vậy, so sánh giữa số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động với số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường có thể thấy, trong quý I/2024, tổng số doanh nghiệp nước ta giảm khoảng 14.000, bình quân một tháng giảm gần 4.700 doanh nghiệp.
Ông Mạc Quốc Anh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội, cho biết một kết quả khảo sát gần đây của hiệp hội này cho thấy các doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình phục hồi. Trong đó những khó khăn chủ yếu doanh nghiệp đang gặp phải đó là: thiếu đơn hàng, khó tiếp cận vốn, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như các vướng mắc trong việc thực hiện các thủ tục hành chính…
Trong bối cảnh dự báo cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung sẽ vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong thời gian tới, các chuyên gia cho rằng cần có những giải pháp hiệu quả để làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và khơi thông các động lực tăng trưởng mới, như yêu cầu được Thủ tướng Chính phủ đặt ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024.

Theo TS Trần Thị Hồng Minh, thể chế không chỉ là nguồn lực mà còn là "chìa khóa" quan trọng để mở cánh cửa tăng trưởng cho Việt Nam. Dựa trên phân tích của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), việc loại bỏ hoàn toàn các rào cản thương mại và đầu tư có thể giúp GDP bình quân đầu người của Việt Nam tăng thêm 1% sau một năm và 7,3% sau một thập kỷ cải cách.
Bà Minh cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng các nội lực khác của nền kinh tế, liên quan đến dân số vượt 100 triệu người, tầng lớp thu nhập trung bình dự kiến sẽ đạt hơn 50 triệu người vào năm 2050, và thế hệ “Gen Z” đang ngày càng mở rộng cùng với nguồn tài nguyên dữ liệu đầy tiềm năng.
Làm mới động lực cải cách thể chế
TS Trần Thị Hồng Minh cho rằng trong 3 năm qua, Quốc hội, Chính phủ đã quyết liệt đồng hành, tháo gỡ không ít rào cản về mặt thể chế nhằm giảm chi phí không cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Theo đó, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh không còn được nhìn nhận một cách rời rạc, mà có sự gắn kết tương hỗ nhau và đều ưu tiên thực hiện khẩn trương, ngay trong quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế. Nhờ đó, Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về tư duy cải cách.
“Tuy vậy, Việt Nam cần quyết liệt hơn để cải cách thể chế giúp phát huy hiệu quả hơn nội lực của nền kinh tế. Nội lực ấy không chỉ giới hạn ở lượng tiền, vàng và các tài sản khác mà người dân Việt Nam đang nắm giữ. Thể chế chính là một nguồn lực, thậm chí là chìa khóa quan trọng”, bà Minh nêu, nhấn mạnh Chính phủ cần cân nhắc một số định hướng chính sách nhằm làm mới động lực cải cách thể chế; đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính; hoàn thiện thể chế liên kết vùng, nhằm tạo động lực cho liên kết giữa các địa phương và doanh nghiệp ở các địa phương theo tư duy chuỗi giá trị để cùng hợp tác, cùng thắng”.
Ngoài ra, cần sớm rà soát, hoàn thiện khung chính sách cho các mô hình kinh tế mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế ban đêm, kinh tế sáng tạo) để tạo không gian kinh tế lớn hơn cho cộng đồng doanh nghiệp; tập trung tháo gỡ các khó khăn về tiếp cận các thị trường xuất khẩu.
Đặc biệt, TS Minh đề nghị hoàn thiện và triển khai hiệu quả khung chính sách cải thiện năng suất lao động, gắn với thúc đẩy đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đối với khu vực doanh nghiệp trong nước
"Trong năm 2024, một trong những nhiệm vụ của Chính phủ là phải lấy lại đà tăng trưởng cao, sau một năm 2023 không đạt tăng trưởng kỳ vọng, để đảm bảo đạt chỉ tiêu của cả giai đoạn 2021-2025. Vì thế, mọi rào cản thể chế có thể làm ảnh hưởng đến mục tiêu lấy lại đà tăng trưởng sẽ cần phải được xử lý dứt điểm". Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký VCCI
Kinh tế vẫn khó khăn, hơn 86 nghìn doanh nghiệp dừng hoạt động
Quảng Trị mới: Đường lớn đã mở
(VNF) - Tỉnh Quảng Trị mới có diện tích gần 12.700 km², dân số hơn 1,8 triệu người, 78 đơn vị hành chính, trung tâm chính trị – hành chính đặt tại TP. Đồng Hới.
Không còn CMSC, thiết kế lại cách quản lý vốn nhà nước tại DN
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng cho rằng, việc đưa các doanh nghiệp nhà nước quay trở lại sự quản lý trực tiếp các bộ chủ quản, thoạt nhìn là một sự “hồi quy thể chế”, nhưng nếu được nhìn nhận một cách thực tiễn, thì đây cũng là cơ hội để định hình lại vai trò chiến lược của doanh nghiệp nhà nước trong hệ sinh thái kinh tế quốc dân hiện đại.
'Không nên bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư'
(VNF) - Luật sư Nguyễn Thị Thu, Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho rằng, nếu bỏ hoàn toàn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư mà chưa có hệ thống thay thế đủ mạnh về hậu kiểm, công khai quy hoạch và dữ liệu quản lý đầu tư, nhà quản lý sẽ đối diện với nguy cơ bỏ lọt rủi ro hoặc bị lợi dụng.
'Báo chí phải không ngừng tự đổi mới để phát triển tương xứng với tầm vóc thời đại'
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).
Phương án vốn nào cho đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam?
(VNF) - Quy mô đầu tư của dự án gần 70 tỷ USD là quá lớn đối với bất kỳ một DN Việt Nam nào và đối với cả Chính phủ. Bài toán huy động vốn là rất thách thức nhưng thách thức lớn nhất có lẽ không phải nằm ở vấn đề vốn hay tiền mà đó chính là chúng ta cần một cơ chế làm sao để lựa chọn và triển khai một cách minh bạch, chuyên nghiệp, cộng với sự cải cách mạnh mẽ thị trường vốn Việt Nam để huy động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư bao gồm tổ chức quốc tế. VietnamFinance xin giới
'Được giao sứ mệnh chưa từng có, cần mở hết cỡ cho kinh tế tư nhân'
(VNF) - PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, đến thời điểm hiện tại, không còn lý do gì để không… mở hết cỡ cho khu vực kinh tế tư nhân. Đồng thời, cần mạnh dạn loại bỏ các hệ thống pháp lý, cơ chế chính sách cũ kỹ, lỗi thời.
Một tháng khởi tố 36 vụ hàng giả, mới chỉ phần nổi của 'tảng băng chìm'
(VNF) - Hàng loạt vụ án, hàng trăm đối tượng liên quan đến hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả và vi phạm sở hữu trí tuệ đã bị khởi tớ. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đăng Sinh – Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam: Đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Địa bàn mới của hàng giả và hàng nhái: Mở mắt là thấy vi phạm
(VNF) - Theo ông Lê Thế Chính - đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - chống hàng giả, hàng nhái không còn chỉ là cuộc chiến trên thị trường truyền thống mà đã lan rộng ra môi trường số, nơi các nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử trở thành “địa bàn mới” của các hành vi vi phạm.
CEO Hoa Sen: 'Thị trường công bằng, minh bạch là điều kiện để DN tử tế tồn tại'
(VNF) - Ông Vũ Văn Thanh, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hoa Sen chia sẻ về những tổn thất mà doanh nghiệp chân chính đang phải gánh chịu trong một thị trường thiếu minh bạch nếu như hàng giả vẫn tồn tại trên thị trường.
‘Không được tiếp cận đất đai, doanh nghiệp không thể phát triển’
(VNF) - Các chuyên gia và doanh nghiệp kỳ vọng, với sự ra đời của Nghị quyết 68 sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận đất đai một cách dễ dàng hơn.
Không còn chuyện 1 dự án mất 3 - 5 năm chưa xong thủ tục hành chính?
(VNF) - Theo đánh giá của các doanh nghiệp, Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân vừa được Bộ Chính trị ban hành sẽ hoá giải nỗi sợ "ma trận" thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp, kéo dài, đặc biệt doanh nghiệp bất động sản mất 3 - 5 năm hoặc lâu hơn để thực hiện các thủ tục.
Thực hiện Nghị quyết 68: Cần sếu đầu đàn dẫn dắt doanh nghiệp tư nhân
(VNF) - Sự ra đời của Nghị quyết 68 tạo cho doanh nghiệp một động lực mới, một luồng sinh khí mới đã bắt đầu. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, điểm yếu của khu vực tư nhân thể hiện qua sự thiếu vắng các doanh nghiệp lớn, có khả năng dẫn dắt. Do đó, để khu vực kinh tế tư nhân thực sự lớn mạnh, phải cần các sếu đầu đàn tiên phong.
Từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm can thiệp của nhà nước vào khối tư nhân
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, các chính sách phát triển khu vực kinh tế tư nhân phải thông thoáng, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh doanh nên chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm để giảm bớt thủ tục, gây phiền hà, mất thời gian cho doanh nghiệp. Việc này sẽ giảm bớt áp lực về sự can thiệp của nhà nước vào hoạt động làm ăn của khối tư nhân.
‘Không hình sự hoá các quan hệ dân sự, doanh nhân yên tâm kinh doanh’
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, việc Nghị quyết 68 khẳng định rõ tinh thần không hình sự hoá các mối quan hệ kinh tế sẽ khiến doanh nhân yên tâm kinh doanh. Sẵn sàng chấp nhận rủi ro, tiếp cận cái mới để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển
Phát triển kinh tế tư nhân: Gỡ bỏ rào cản đất đai, vốn và công nghệ
(VNF) - TS. Nguyễn Quốc Việt, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách cho rằng, các Báo cáo Kinh tế thường niên cho thấy: cần nhìn nhận lại vai trò của đất đai - một trong những yếu tố sống còn, dưới góc nhìn của khu vực tư nhân.
'Chìa khóa' để khai phóng nguồn lực của kinh tế tư nhân
(VNF) - Theo Luật sư Bùi Văn Thành, “Cách hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp chính là tạo ra môi trường để họ tự đứng vững, tự vươn lên chứ không phải chờ hỗ trợ từ các khoản vay hay ưu đãi một chiều”.
Khơi thông nguồn vốn: Điểm then chốt để thúc đẩy kinh tế tư nhân
(VNF) - Theo PGS.TS Nghiêm Thị Thà, Tổng thư ký Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam, hệ thống tài chính cần những cải cách mạnh mẽ để giúp doanh nghiệp tư nhân tiếp cận vốn thuận lợi, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực này.
Chủ tịch Đèo Cả: Nghị quyết 68 là 'điểm tựa' của doanh nghiệp tư nhân
(VNF) - Nhấn mạnh doanh nghiệp muốn phát triển bền vững thì trước hết phải có một điểm tựa, Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả Hồ Minh Hoàng cho rằng điểm tựa ấy chính là Nghị quyết 68.
Phát triển kinh tế tư nhân: Thể chế mạnh và chính phủ hành động
(VNF) - Lần đầu tiên, một Nghị quyết của Đảng xác lập kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Khu vực này không chỉ góp phần vào tăng trưởng và giảm nghèo, mà còn là chỗ dựa cho an sinh xã hội. Tuy nhiên, để thực sự bứt phá, cần cải cách thể chế mạnh mẽ và hành động quyết liệt từ phía Nhà nước.
Chủ tịch Tập đoàn Phương Linh: Không thay đổi tư duy, rất khó để nuôi 'đại bàng'
(VNF) - Theo ông Trần Văn Lê, Chủ tịch Tập đoàn Phương Linh, nếu Việt Nam không thay đổi tư duy trong phát triển doanh nghiệp, thì sẽ rất khó để nuôi dưỡng và giữ chân “đại bàng”.
"Nghị quyết 68 mang tư duy nhân văn trong xử lý vi phạm kinh tế"
(VNF) - Với Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLaw khẳng định Nghị quyết có bước tiến mang tính nhân văn, bởi trên thực tế, nhiều sai phạm kinh tế của doanh nhân – nhất là doanh nhân tư nhân – khi bị hình sự hóa sẽ kéo theo sự sụp đổ của cả doanh nghiệp
Đường sắt tốc độ cao: 'Không mạnh dạn giao các DN trong nước thì không thể làm được'
(VNF) - Nhấn mạnh cần tin tưởng giao nhiệm vụ và đặt hàng các cho các doanh nghiệp trong nước, lãnh đạo Đèo Cả cho rằng, các dự án như đường sắt tốc độ cao nếu không mạnh dạn giao các DN trong nước thì không thể làm được.
'Đã đến lúc trả DN tư nhân về đúng vị trí mà họ xứng đáng được hưởng'
(VNF) - Nhìn nhận vai trò của kinh tế tư nhân ở thời điểm hiện tại, TS Bùi Thanh Minh - Phó giám đốc chuyên môn, Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) khẳng định, đã đến lúc cần trả doanh nghiệp tư nhân về đúng vị trí mà họ xứng đáng được hưởng và Nghị quyết 68 được xây dựng với một cách tiếp cận khác biệt
Phát triển kinh tế tư nhân: Chất lượng thể chế là yếu tố quyết định
(VNF) - Về sự phát triển của kinh tế tư nhân trong thời gian tới, TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, đánh giá thể chế là yếu tố quyết định.
Nghị quyết 68: 'Lệnh mở đường đã có, khó là ở khâu thực thi'
(VNF) - Ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nói, với Nghị quyết số 68 về kinh tế tư nhân thì "lệnh mở đường" đã có nhưng điều khó nhất ở thời điểm hiện tại nằm ở khâu thực thi, tức thể chế hoá Nghị quyết để đi vào cuộc sống.
Quảng Trị mới: Đường lớn đã mở
(VNF) - Tỉnh Quảng Trị mới có diện tích gần 12.700 km², dân số hơn 1,8 triệu người, 78 đơn vị hành chính, trung tâm chính trị – hành chính đặt tại TP. Đồng Hới.
Những tuyến đường có giá đất đắt đỏ nhất Đà Nẵng
(VNF) - Từ ngày 7/7, Đà Nẵng áp dụng bảng giá đất mới với mức tăng mạnh tại nhiều tuyến đường, trong đó cao nhất thuộc về đường Bạch Đằng với hơn 340 triệu đồng/m2.