'Nếu không có nguồn đầu tư kịp thời có thể sẽ bỏ lỡ làn sóng đầu tư xanh'

- Thưa TS. Lê Minh Nghĩa, nhìn lại hoạt động từ ngày thành lập tới nay, ông có thể cho biết kết quả nổi bật nhất mà Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đã đạt được?

TS.Lê Minh Nghĩa: VFCA là tổ chức xã hội - nghề nghiệp phi lợi nhuận, hoạt động trong lĩnh vực tư vấn tài chính cho các đơn vị kinh tế trong nước nhằm hỗ trợ các đơn vị kinh tế nắm vững chủ trương đường lối, chính sách phát triển kinh tế của nhà nước, giải quyết tốt các mối quan hệ kinh tế, tối đa hóa việc sử dụng các nguồn vốn, tối đa hóa quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh được duy trì bình thường và mang lại hiệu quả cao.

Từ khi thành lập đến nay, Hiệp hội đã không ngừng phát triển hoàn thiện cả về tổ chức bộ máy và nội dung, phương thức hoạt động, từng bước vươn lên khẳng định vị thế trong xã hội.

Hệ sinh thái của Hiệp Hội  từng bước phát triển. Các hoạt động chuyên môn ngày càng đa dạng, thiết thực hơn. Hiệp hội đã soạn thảo trình cấp có thẩm quyền các báo cáo tư vấn về xây dựng và phản biện thể chế chính sách tài chính; tư vấn về quản trị tài chính doanh nghiệp; đặc biệt là tư vấn về đổi mới tư duy nâng cao dân trí tài chính và quản lý hoạch định tài chính cá nhân góp phần lành mạnh hóa và phát triển thị trường tài chính bền vững.

Mối quan hệ của Hiệp hội với các cơ quan Bộ, ngành ngày càng mở rộng; Hội đồng chuyên gia ngày càng đông đảo. Kết thúc năm 2023, Hiệp hội đã hoàn thành hầu hết các mục tiêu chiến lược của nhiệm kỳ 1 (2019-2024), tạo tiền đề quan trọng cho các hoạt động năm 2024 và chiến lược phát triển VFCA nhiệm kỳ thứ 2 (2024-2029).

Hiệp hội đã thành lập Câu lạc Bộ Doanh nhân và khởi nghiệp, Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp, phát triển Hội đồng chuyên gia và nhất là Hội đồng chuẩn hóa Hoạch định tài chính cá nhân ngày càng đông đảo, có chất lượng, phát triển và giữ mối quan hệ thường xuyên với các Ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, ký kết các MOU với các trường đại học để kết nối và triển khai các đề án tài chính, đề tài về khoa học tài chính, đào tạo, tư vấn tài chính… VFCA đã tổ chức nhiều diễn đàn, hội nghị, tọa đàm, workshop, nhất là chủ đề về Hoạch định tài chính cá nhân… để trao đổi với các chuyên gia, hội viên và các bên liên quan về các vấn đề kinh tế, tài chính thời sự của đất nước, nhất là nâng cao dân trí về tài chính, tổng hợp ý kiến để gửi các kiến nghị quan trọng đến các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền nhằm góp phần xây dựng và phản biện, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển thị trường tài chính, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước.

- Vâng, thưa ông, hoạt động của VFCA hướng vào thực chất hơn, mang lại giá trị thiết thực cho hội viên. dần dần được doanh nghiệp trong và ngoài nước biết đến, thương hiệu của VFCA ngày càng được khẳng định phát triển. Tháng 12/2023 Hiệp hội đã thành lập Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam - VIPFA. Ông có thể cho biết vai trò và ý nghĩa của việc thành lập VIPFA trong giai đoạn này?

Như chúng ta đã biết KCN là điểm nhấn quan trọng của quốc gia, là trọng điểm thu hút đầu tư, cả đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài. KCN là mô hình thuận lợi để thu hút vốn đầu tư và thực tế thời gian qua đã phát huy được các thế mạnh này và đã thu hút được lượng vốn đầu tư lớn, bổ sung nguồn lực quan trọng cho đầu tư phát triển, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Vốn đầu tư thực hiện trong KCN ngày càng tăng, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội. Bên cạnh những kết quả đạt được, thì việc phát triển KCN đang gặp một số vấn đề vướng mắc về khung pháp lý, thể chế, chính sách, nhất là các vấn đề về tài chính.

Về tài chính, nguồn lực tài chính cho phát triển KCN còn rất hạn chế, dẫn đến việc phát triển hạ tầng KCN chưa hoàn thiện, quá trình xây dựng chậm trễ kéo dài, không đồng bộ… nên khó thu hút đầu tư. Khả năng cân đối từ NSTW để hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng KCN có hạn. Việc huy động nguồn lực xã hội đầu tư phát triển KCN, đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển của các vùng, địa phương còn hạn chế, đặc biệt là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Tín dụng cho KCN còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng.

Thực tiễn thời gian qua đã cho thấy, những khó khăn, hạn chế về tài chính cần phải được tháo gỡ, để các KCN có thể tiếp tục phát triển, tương xứng với tiềm năng to lớn của mô hình này. Trong bối cảnh đó, để huy động được nguồn vốn to lớn đầu tư vào các KCN trong những năm tới đòi hỏi phải có những thay đổi căn bản trong việc tháo gỡ cơ chế, chính sách, khai thông các dòng vốn, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tiếp cận thuận lợi các yếu tố sản xuất và đổi mới hoạt động xúc tiến đầu tư.

Đáp ứng yêu cầu phát triển chung của đất nước, VFCA đã quyết định thành lập VIPFA nhằm kết nối các tổ chức, cá nhân liên quan đến kinh tế tài chính KCN trên cả nước, tạo lập một sân chơi chung cho các doanh nghiệp KCN trên cả nước chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau đầu tư, phát triển KCN, phát triển kinh doanh tại các KCN, KKT trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số đang diễn ra mạnh mẽ ở Việt Nam và trên toàn cầu, trong đó đầu tư xanh đang là xu hướng tất yếu để phát triển KCN một cách bền vững.

Tôi xin lưu ý rằng: Nếu không có nguồn vốn đầu tư kịp thời thì rất khó để mô hình KCN sinh thái xanh phát triển được trong thực tế, và điều này có thể khiến cho Việt Nam bỏ lỡ làn sóng đầu tư xanh ngày càng trở thành xu hướng trọng tâm của các nhà đầu tư quốc tế.

- Liên Chi hội VIPFA có vị trí như thế nào trong Hiệp hội VFCA, thưa Chủ tịch?

Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam – đơn vị cơ sở thuộc Hiệp hội, là thành viên quan trọng của Hiệp hội, làm đầu mối để tập hợp, quy tụ các hội viên nhằm thúc đẩy, khơi thông dòng vốn đầu tư vào KCN, tư vấn tối ưu hóa công tác quản trị tài chính doanh nghiệp khu công nghiệp, tư vấn về xây dựng và phản biện thể chế, chính sách tạo hành lang pháp lý thông thoáng, nâng cao dân trí tài chính, hoạch định tài chính cá nhân cho công nhân khu công nghiệp phù hợp đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa  để phát triển KCN sinh thái xanh và bền vững.

- Định hướng phát triển Liên chi hội ra sao?

Để LCH tổ chức hoạt động ổn định và hiệu quả, phát triển theo đúng sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi đã lựa chọn, VIPFA tập trung thực hiện các định hướng, nhiệm vụ trọng tâm sau:

- Xây dựng kế hoạch vận động và phát triển hội viên, thu hút các doanh nghiệp khu công nghiệp tham gia hội viên Liên chi hội. Phấn đấu năm 2024 thu hút đủ hội viên theo quy định và có kế hoạch tăng trưởng hội viên bq năm 30%. Tìm và thu hút một số hội viên lớn là các Tập đoàn kinh tế đa quốc gia để hỗ trợ LCH về nguồn lực và hoạt động.

- Thành lập hai-ba chi hội thuộc Liên chi hội ở các tỉnh có nhiều khu công nghiệp.

- Thu thập, tổng hợp thông tin, biên soạn và xuất bản cuốn sách “Giới thiệu các khu công nghiệp ở Việt Nam”.

- Thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với một số Tập đoàn lớn đồng hành cùng Liên chi hội.

- Thành lập Diễn đàn Tài chính Doanh nghiệp Khu công nghiệp Việt Nam hàng năm, định kỳ tổ chức gặp gỡ giữa đại diện Cơ quan nhà nước có thẩm quyền với Đại diện hội viên để trao đổi, tìm giải pháp xử lý các vấn đề phát sinh; góp ý xây dựng, phản biện chính sách liên quan đến Khu công nghiệp, ra các ấn phẩm về tài chính khu công nghiệp, hỗ trợ, tư vấn, thúc đẩy các doanh nghiệp khu công nghiệp hoạt động ngày một hiệu quả.

- Từng bước xây dựng “bộ công cụ chẩn đoán tình hình sức khỏe tài chính” các doanh nghiệp khu công nghiệp. Bộ công cụ này mang những đặc trưng: tối ưu hóa công tác quản trị tài chính doanh nghiệp khu công nghiệp thông qua các báo cáo phân tích chuyên sâu; tổng quan tình hình “sức khỏe tài chính” của doanh nghiệp khu công nghiệp.  Bộ công cụ bao gồm nhiều bộ chỉ tiêu và chỉ tiêu chi tiết, bao phủ toàn bộ các nhóm vấn đề chính trong công tác thu hút đầu tư, quản trị tài chính, hỗ trợ đắc lực giúp cho các lãnh đạo nắm bắt và quản lý hiệu quả tình hình tài chính của doanh nghiệp khu công nghiệp...

- Ông có thể cho biết sự hỗ trợ của Hiệp hội trong quá trình hoạt động của Liên chi hội như thế nào?

VFCA sẽ luôn đồng hành hỗ trợ  cùng VIPFA trong quá trình xây dựng chủ trương, kế hoạch hoạt động, bố trí sắp xếp nhân lực và các nguồn lực khác trong việc triển khai tổ chức thực hiện các kế hoạch đề ra; đồng thời phối hợp kiểm tra, giám sát mọi hoạt động để đảm bảo VIPFA cũng như hệ sinh thái của VFCA phát triển bền vững, thực sự là tổ chức xã hội – nghề nghiệp có trách nhiệm với xã hội và từng bước hội nhập với các tổ chức xã hội nghề nghiệp có uy tín của Khu vực và quốc tế

- Là Chủ tịch của Hiệp hội, ông kỳ vọng gì ở VIPFA- thành viên mới của Hiệp hội?

Bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0 đã đặt ra yêu cầu  đổi mới, tái cấu trúc và hoàn thiện mô hình KCN nhằm bắt kịp xu thế toàn cầu, đảm bảo hài hòa lợi ích lâu dài, lấy hiệu quả kinh tế-xã hội, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững làm mục tiêu cao nhất.

Vì vậy việc phát triển hệ thống KCN cũng đòi hỏi phải có những giải pháp mang tính đột phá toàn diện và đồng bộ.  Sự ra đời của Liên chi hội tài chính KCN Việt Nam VIPFA lúc này là rất cần thiết.

VIPFA sẽ là đầu mối tin cậy của các nhà đầu tư, các đối tác, kết nối cung cầu về đầu tư, tài chính cho các tổ chức, cá nhân hoạt động trong KCN. Đồng thời định hướng huy động vốn đầu tư, kinh doanh trong KCN một cách chuyên nghiệp, phù hợp với quy định pháp luật của Việt Nam. Bảo vệ lợi ích hợp pháp và hỗ trợ các doanh nghiệp KCN triển khai hoạt động đầu tư, kinh doanh một cách hiệu quả.

VIPFA mang sứ mệnh: Khơi dậy và phát huy sáng tạo ý chí và khát vọng phát triển của các doanh nghiệp Hội viên, xây dựng một hệ thống kinh tế tài chính KCN hiện đại, thích ứng với cách mạng công nghiệp 4.0 và đề cao trách nhiệm xã hội.

VIPFA có tầm nhìn: Trở thành tổ chức xã hội – nghề nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyên nghiệp, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần đưa Việt Nam trở thành một bước phát triển, thu nhập cao.

VIPFA có thế mạnh là đông đảo hội viên và đội ngũ chuyên gia uy tín.

VIPFA sẽ đại diện cho cộng đồng các doanh nghiệp KCN để tham mưu cho các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc xây dựng cơ chế, chính sách. Đồng thời tham mưu cho VFCA trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội cũng như các hoạt động khác liên quan đến tài chính KCN.

Với sứ mệnh quan trọng đó, tôi tin tưởng rằng Liên chi hội Tài chính KCN sẽ có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của các KCN, của tài chính KCN nói riêng và hệ thống tài chính Việt Nam nói chung. VIPFA sẽ là một nhân tố quan trọng đồng hành cũng các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý trong việc tìm kiếm các giải pháp huy động nguồn lực nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn sự phát triển các KCN, KKT theo đúng định hướng tăng trưởng xanh và bền vững.

Tôi cũng mong muốn các cá nhân, tổ chức, các doanh nghiệp hoạt động trong KCN và doanh nghiệp có hoạt động cung ứng dịch vụ cho KCN, các tổ chức tài chính ngân hàng, các công ty hoạt động trong lĩnh vực tài chính, tích cực tham gia và trở thành hội viên của Liên chi hội Tài chính KCN Việt Nam.

- Vâng, thêm câu hỏi nữa, Hiệp hội làm thế nào để có thể giám sát được hoạt động của một Liên chi hội có tầm vóc và phạm vi hoạt động rộng như VIPFA?

VFCA chỉ đạo, đồng hành và giám sát VIPFA bằng cơ chế, quy chế và phân cấp tổ chức, quản lý. Theo Quy chế hoạt động, VFCA sẽ chỉ đạo, đồng hành giám sát VIPFA qua Hội đồng giám sát.  Hội đồng giám sát có trách nhiệm giám sát tối cao và phê duyệt các chủ trương, các hoạt động trọng yếu, bao gồm những định hướng lớn về kế hoạch công tác hàng năm và toàn khóa nhiệm kỳ 5 năm. Mặt khác, VFCA còn thông qua Ủy ban Kiểm tra, phối hợp chặt chẽ để kiểm tra các hoạt động thường xuyên của Liên Chi hội, bảo đảm cho Liên Chi hội hoạt  động hiệu quả, , tuân thủ pháp luật, điều lệ, quy định của VFCA và VIPFA. Đó là những cơ sở quan trọng để hệ sinh thái của VFCA trong đó có VIPFA phát triển bền vững

- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này.