Bước lên nấc thang cao hơn của ngành bán dẫn: ‘Việt Nam cần những nhân tài tầm cỡ’
(VNF) - Để bước lên nấc thang cao hơn của ngành bán dẫn, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những khoảng cách nhân tài cả về số lượng và chất lượng ở nhiều phương diện. Đáng nói, vấn đề không chỉ là nhiều nhân tài hơn, mà còn là nhân tài ở một tầm cỡ khác.
Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm bán dẫn nổi bật
Nhận định về xu hương phát triển bán dẫn, các tổ chức quốc tế cho hay, các quốc gia đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp này và Việt Nam có tiềm năng để trở thành một trong những trung tâm bán dẫn nổi bật của khu vực nếu xây dựng được các cơ chế, chính sách phù hợp.
Trong báo cáo vừa công bố, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định, mục tiêu của Việt Nam về vi mạch bán dẫn đúng thời điểm là do sự hội tụ của nhiều yếu tố: lực lượng lao động kỹ thuật lành nghề và trẻ tuổi; nền tảng vững chắc về sản xuất chip hậu kỳ; sự ủng hộ của chính phủ và mối quan tâm ngày càng lớn của các doanh nghiệp công nghệ toàn cầu.

Theo WB, hiện nay Việt Nam đã hình thành năng lực ở mảng thiết kế hậu kỳ - chủ yếu gồm các khâu triển khai vật lý và kiểm thử xác minh. Tuy nhiên, phân khúc này ngày càng có nguy cơ bị tự động hóa bởi AI.
Để vươn lên nấc thang giá trị cao hơn, Việt Nam cần chuyển sang thiết kế tiền kỳ -phân đoạn có giá trị gia tăng cao nhất trong chuỗi giá trị, chủ yếu dựa vào nguồn nhân lực, và cũng là khâu đòi hỏi nhiều R&D nhất trong toàn bộ chuỗi giá trị bán dẫn.
Khi chuyển dịch lên phân đoạn này, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những khoảng cách nhân tài cả về số lượng và chất lượng ở nhiều phương diện.
“Vấn đề không chỉ là nhiều nhân tài hơn, mà còn là nhân tài ở một tầm cỡ khác. Yêu cầu về trình độ học vấn sẽ tăng đáng kể, trong đó khoảng một phần ba số vị trí việc làm tuyển dụng ở các doanh nghiệp thiết kế tiền kỳ tại các thị trường hàng đầu đòi hỏi bằng cấp sau đại học”, WB nêu.
Cũng theo WB, các lĩnh vực và ngành đào tạo cần thiết cũng sẽ đa dạng và rộng hơn. Các ngành điện tử và kỹ thuật máy tính vẫn là cốt lõi, nhưng thiết kế tiền kỳ đòi hỏi phải mở rộng sang các lĩnh vực khác như khoa học vật liệu, vật lý ứng dụng và toán học.
Về mặt kỹ năng kỹ thuật, đây là khoảng cách lớn ngay cả với sinh viên mới tốt nghiệp. Các vị trí việc làm tuyển dụng ở các doanh nghiệp thiết kế vi mạch bán dẫn fabless thường đòi hỏi kinh nghiệm thực tế về toàn bộ quy trình thiết kế vi mạch và các phương pháp luận chuyên sâu - những năng lực mà sinh viên tốt nghiệp của Việt Nam còn thiếu.
Ngoài ra, năng lực về AI/ML ngày càng được đòi hỏi kể cả đối với kỹ sư phần cứng, trong khi các cơ sở giáo dục hàng đầu của Việt Nam chưa trang bị chuyên môn này cho sinh viên tốt nghiệp.
Tính sở hữu của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam còn rất thấp
TS Chử Đức Hoàng, Chánh văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (Bộ KH&CN) cho hay Malaysia đã thành công trong khâu OSAT (lắp ráp, kiểm thử) suốt 50 năm, nhưng đó cũng chính là cái bẫy của họ. Họ bị "mắc kẹt" ở phân khúc giá trị thấp, giá trị gia tăng của họ chỉ đạt 15 - 20%, so với 45 - 60% ở khâu thiết kế, không thể dịch chuyển lên các khâu có giá trị cao hơn.

Ông Hoàng cho hay Malaysia đối mặt với "chảy máu chất xám" (18.000 kỹ sư giỏi sang Singapore), đầu tư cho R&D thấp, hệ thống đại học không đáp ứng được yêu cầu của ngành thiết kế.
“Việt Nam hiện đang có những dấu hiệu rất giống Malaysia giai đoạn đầu. Chúng ta rất mạnh về OSAT với các nhà máy tỷ USD của Intel, Amkor. Nếu chúng ta không đầu tư mạnh cho R&D, thiết kế và đào tạo nhân lực chất lượng cao, chúng ta sẽ lặp lại sai lầm của Malaysia và chỉ đi gia công”, ông Hoàng nói.
Theo ông Hoàng, có 3 dấu hiệu cảnh báo phải theo dõi sát sao:
Thứ nhất, nếu tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp làm việc đúng ngành nhưng cần đào tạo lại vẫn ở mức cao (trên 30 - 40%) - cho thấy chương trình đào tạo vẫn xa rời thực tế.
Thứ hai, nếu số lượng công ty thiết kế chip "Make in Vietnam" và các spin-off từ trường đại học không tăng trưởng, có nghĩa Việt Nam vẫn đang làm gia công và chưa thể làm chủ.
Thứ ba, nếu tỷ lệ "chảy máu chất xám" ở tầng kỹ sư bắt đầu tăng, đó là khi các kỹ sư có 3 - 5 năm kinh nghiệm bắt đầu di chuyển ồ ạt sang Singapore hay Malaysia...
Ở một góc nhìn khác, ông Nguyễn Thanh Yên, Tổng giám đốc Công ty CoAsia Semi, cho hay sở hữu “sản phẩm”, sản xuất hàng loạt số lượng lớn là yếu tố chính tạo ra lợi nhuận cao trong chuỗi giá trị bán dẫn.
"Khi xét ở góc độ này, tính sở hữu của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam còn rất thấp. Gần như toàn bộ các doanh nghiệp liên quan tới bán dẫn ở Việt Nam là công ty có vốn đầu tư trực tiếp ở nước ngoài (FDI)", ông Yên nói.
Ngoài ra, theo ông Yên, có ý tưởng, sáng chế nhưng nếu không có nhà máy thì sáng chế đó chỉ nằm trên giấy. Chỉ khi có nhà máy thì mới có thể thu hẹp được khoảng cách về công nghệ. Đây cũng là một thách thức không nhỏ mà Việt Nam cần phải giải quyết.
Dù vậy, ông Yên cho hay khởi nguồn ngành bán dẫn là từ Mỹ, sau đó chuyển dịch tới Nhật Bản, gần đây nhất là Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Động cơ thúc đẩy việc này là yếu tố độ tuổi vàng của dân số và chi phí nhân công hợp lý.
Hiện nay các chuyên gia đều nhận định châu Á sẽ là nơi định hình lĩnh vực này trong tương lai. Việt Nam nằm ở vị trí rất thuận lợi của châu Á, chúng ta có lợi thế về yếu tố dân số, mỗi năm có nửa triệu học sinh đăng ký học đại học.
“Nếu nhìn rộng ra thị trường toàn cầu, Việt Nam hoàn toàn có thể xác định là nơi cung cấp nhân lực kỹ sư bán dẫn không chỉ cho nhu cầu trong nước mà là cả khu vực và thế giới, ở đó vai trò của công tác đào tạo là yếu tố quyết định”, ông Yên nêu.
Tham vọng thành cường quốc chip, Ấn Độ đổ hàng chục tỷ USD vào cuộc đua
- Việt Nam: Từ 'tay chơi mới nổi' vươn lên trung tâm chiến lược về bán dẫn 01/09/2025 08:30
- Cơ chế tài chính ‘kiềng 3 chân’ cho nghiệp bán dẫn Việt Nam 28/08/2025 11:00
- Hiện thực hóa trụ cột chiến lược mới: Kỳ vọng về ‘vành đai bán dẫn’ Việt – Hàn 15/08/2025 09:00
Hà Nội khởi động siêu đại lộ 300.000 tỷ ven sông Hồng
(VNF) - UBND TP. Hà Nội vừa chính thức thành lập tổ công tác triển khai dự án "Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng" - công trình được kỳ vọng tạo “kỳ tích sông Hồng”, mở ra không gian phát triển mới hai bên bờ. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình hiện thực hóa dự án hạ tầng quy mô lớn bậc nhất Thủ đô với tổng vốn đầu tư dự kiến 300.000 tỷ đồng.
Quốc hội phê chuẩn ông Hồ Quốc Dũng làm Phó thủ tướng
(VNF) - Sáng 25/10, Quốc hội đã thông qua nghị quyết phê chuẩn bổ nhiệm ông Hồ Quốc Dũng làm Phó thủ tướng.
Bà Phạm Thị Thanh Trà làm Phó Thủ tướng
(VNF) - Sáng 25/10, Quốc hội đã thông qua nghị quyết phê chuẩn bổ nhiệm bà Phạm Thị Thanh Trà làm Phó thủ tướng.
Ninh Bình: Đấu giá 4 khu đất với giá khởi điểm hơn 750 tỷ đồng
(VNF) - Bốn khu đất có tổng giá khởi điểm hơn 753 tỷ đồng và tổng mức đầu tư dự kiến vượt 1.300 tỷ đồng sẽ được đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất từ ngày 19 đến 22/11/2025.
Tăng trưởng 8,5%, Việt Nam nỗ lực 'vượt chuẩn bình thường'
(VNF) - Tăng trưởng GDP 8,5%, mức cao hiếm có trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều bất ổn đang trở thành tâm điểm chú ý của giới kinh tế quốc tế. TS. Võ Trí Thành cho rằng, mục tiêu này thể hiện quyết tâm “vượt chuẩn bình thường”, khi Việt Nam đồng thời thúc đẩy đầu tư công, nới chính sách tiền tệ và tìm kiếm động lực tăng trưởng mới từ tài sản số, công nghệ và tiêu dùng nội địa.
Quốc hội phê chuẩn miễn nhiệm 3 Bộ trưởng, bổ sung Phó thủ tướng
(VNF) - Tại cuộc họp riêng về công tác nhân sự, Quốc hội thống nhất phê chuẩn miễn nhiệm 3 chức danh Bộ trưởng các Bộ: Ngoại giao, Nội vụ, Nông nghiệp và Môi trường.
Cựu Chủ tịch ngân hàng Nguyễn Thế Bình bị cáo buộc gây thất thoát hơn 1.000 tỷ đồng
(VNF) - Khi giữ chức quyền Tổng giám đốc ngân hàng, ông Nguyễn Thế Bình đã duyệt chủ trương cho doanh nhân Dương Thanh Cường vay vốn trái quy định, gây thiệt hại hơn 1.053 tỷ đồng.
Chính phủ sắp có nghị quyết mới về NƠXH, mỗi dự án hoàn thành trong 2-3 năm
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu tạo thuận lợi nhất, thông thoáng nhất để thời gian thực hiện các dự án nhà ở xã hội chỉ từ 2-3 năm.
Hải Phòng: Phó giám đốc công ty xây dựng và vận tải bị khởi tố
(VNF) - Công an Hải Phòng điều tra vụ Nguyễn Văn Nam, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng và Vận tải Hải Phong, bị cáo buộc cưỡng đoạt tiền ngoài hợp đồng khi cho thuê mặt bằng tại Cảng Trân Châu.
Gần 9.000 tỷ đồng làm tuyến metro Phú Quốc dài 17km
(VNF) - HĐND tỉnh An Giang đã thông qua chủ trương đầu tư dự án tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 tại Phú Quốc với tổng mức đầu tư gần 9.000 tỷ đồng.
Chiều nay, Quốc hội bắt đầu họp riêng về công tác nhân sự
(VNF) - Theo chương trình dự kiến của trình kỳ họp thứ 10, chiều nay (24/10), Quốc hội sẽ tiến hành họp riêng để xem xét, quyết định công tác nhân sự theo thẩm quyền.
Không để người dân phải 'chen chúc, chạy vạy' mới được mua NƠXH
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu không để người mua nhà xã hội phải "chen chúc, chạy vạy" mới được mua nhà ở xã hội, dễ dẫn đến tiêu cực, méo mó chính sách.
Thiếu niên 15 tuổi tổn thương não do ngộ độc thuốc lá điện tử chứa ma túy
(VNF) - Thiếu niên 15 tuổi nhập viện co giật, tổn thương não do hút thuốc lá điện tử chứa ma túy, cảnh báo hiểm họa với giới trẻ.
Ca sĩ Lương Bằng Quang bị bắt tạm giam
(VNF) - Ca sĩ Lương Bằng Quang, chồng Ngân 98 cùng một người khác bị khởi tố, bắt tạm giam về tội Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ.
Phát động Cuộc thi “Sáng tác sản phẩm truyền thông về môi trường không khói thuốc lá”
(VNF) - Cuộc thi nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử và khuyến khích sáng tạo trong truyền thông y tế, lan tỏa thông điệp về một môi trường sống trong lành, không khói thuốc.
Đổ 15.000 tấn chất thải trái phép, Tổng giám đốc Cáp treo Vũng Tàu bị bắt
(VNF) - Ông Đậu Thế Anh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Du lịch Cáp treo Vũng Tàu đã bị bắt tạm giam để điều tra về hành vi Gây ô nhiễm môi trường.
Hơn 520kg vàng lậu lọt qua cửa khẩu, tại sao cán bộ kiểm soát không bị xử lý?
(VNF) - Kết luận điều tra cho thấy, mặc dù để hơn 521kg vàng lậu chuyển trái phép qua cửa khẩu vào Việt Nam nhưng các cán bộ kiểm soát (biên phòng và hải quan) không có dấu hiệu sai phạm.
Trình Quốc hội chính sách bảo hiểm tiền gửi với cho vay đặc biệt lãi suất 0%
(VNF) - Thống đốc NHNN trình Quốc hội dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi vay đặc biệt lãi suất 0%, không cần tài sản bảo đảm để hỗ trợ tổ chức tín dụng và bảo vệ người gửi tiền.
Thủ tướng yêu cầu hoàn thành pháp lý điện hạt nhân trong tháng 11/2025
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ yêu cầu EVN khẩn trương lập dự án tiền khả thi trong tháng 10, các cơ quan hoàn thành hiệp định hợp tác xây dựng và các hành lang pháp lý trong tháng 11.
Đà Nẵng: Không có chuyện cho nghỉ làm việc, dừng hoạt động chợ do bão số 12
(VNF) - Đà Nẵng khẳng định thông tin lan truyền trên mạng xã hội về việc thành phố ban hành chủ trương nghỉ làm việc, dừng hoạt động các chợ từ chiều 22/10 do bão số 12 là hoàn toàn giả mạo.
Chính phủ muốn phát triển vận tải hàng không tầm thấp
(VNF) - Chính phủ đề xuất bổ sung quy định về nghiên cứu phát triển vận tải hàng không tầm thấp khi sửa đổi Luật Hàng không dân dụng.
Loạt cựu quan chức Bộ LĐ - TB và XH bị khởi tố thêm tội nhận hối lộ
(VNF) - Bộ Công an mới đây cho biết Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03- Bộ Công an) đang điều tra vụ án vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, nhận hối lộ, xảy ra tại Công ty Hoàng Long; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ) và các đơn vị có liên quan.
Đề nghị truy tố 'bà trùm' và nhóm buôn lậu hơn 546 kg vàng từ Trung Quốc về Việt Nam
(VNF) - Chỉ trong thời gian từ tháng 9/2024 đến ngày 17/12/2024, các đối tượng đã tổ chức 2 đường dây buôn lậu tổng số hơn 546 kg vàng, trị giá hơn 1.208 tỷ đồng từ Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai về Việt Nam tiêu thụ.
Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nói về giải pháp chống ngập
(VNF) - Hà Nội đã thông qua các danh mục đầu tư khẩn cấp để trong mùa mưa sang năm sẽ giảm bớt và không lặp lại tình trạng ngập úng. Trong đó có việc nạo vét các sông, bổ cập nước cho sông.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ: 'Sắp xếp thôn, tổ dân phố vào tháng 5/2026'
(VNF) - Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết các cơ quan, đơn vị liên quan đang xây dựng, chuẩn bị các nghị định liên quan đến việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố.
Hà Nội khởi động siêu đại lộ 300.000 tỷ ven sông Hồng
(VNF) - UBND TP. Hà Nội vừa chính thức thành lập tổ công tác triển khai dự án "Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng" - công trình được kỳ vọng tạo “kỳ tích sông Hồng”, mở ra không gian phát triển mới hai bên bờ. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình hiện thực hóa dự án hạ tầng quy mô lớn bậc nhất Thủ đô với tổng vốn đầu tư dự kiến 300.000 tỷ đồng.
Cập nhật tiến độ Atera Central 2.000 tỷ của Sufat Việt Nam tại Hưng Yên
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) của Công ty TNHH Sufat Việt Nam hiện được đổi tên thành dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ, nhà ở cao cấp Atera Central.

































































