Bước lên nấc thang cao hơn của ngành bán dẫn: ‘Việt Nam cần những nhân tài tầm cỡ’
(VNF) - Để bước lên nấc thang cao hơn của ngành bán dẫn, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những khoảng cách nhân tài cả về số lượng và chất lượng ở nhiều phương diện. Đáng nói, vấn đề không chỉ là nhiều nhân tài hơn, mà còn là nhân tài ở một tầm cỡ khác.
Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm bán dẫn nổi bật
Nhận định về xu hương phát triển bán dẫn, các tổ chức quốc tế cho hay, các quốc gia đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp này và Việt Nam có tiềm năng để trở thành một trong những trung tâm bán dẫn nổi bật của khu vực nếu xây dựng được các cơ chế, chính sách phù hợp.
Trong báo cáo vừa công bố, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định, mục tiêu của Việt Nam về vi mạch bán dẫn đúng thời điểm là do sự hội tụ của nhiều yếu tố: lực lượng lao động kỹ thuật lành nghề và trẻ tuổi; nền tảng vững chắc về sản xuất chip hậu kỳ; sự ủng hộ của chính phủ và mối quan tâm ngày càng lớn của các doanh nghiệp công nghệ toàn cầu.

Theo WB, hiện nay Việt Nam đã hình thành năng lực ở mảng thiết kế hậu kỳ - chủ yếu gồm các khâu triển khai vật lý và kiểm thử xác minh. Tuy nhiên, phân khúc này ngày càng có nguy cơ bị tự động hóa bởi AI.
Để vươn lên nấc thang giá trị cao hơn, Việt Nam cần chuyển sang thiết kế tiền kỳ -phân đoạn có giá trị gia tăng cao nhất trong chuỗi giá trị, chủ yếu dựa vào nguồn nhân lực, và cũng là khâu đòi hỏi nhiều R&D nhất trong toàn bộ chuỗi giá trị bán dẫn.
Khi chuyển dịch lên phân đoạn này, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những khoảng cách nhân tài cả về số lượng và chất lượng ở nhiều phương diện.
“Vấn đề không chỉ là nhiều nhân tài hơn, mà còn là nhân tài ở một tầm cỡ khác. Yêu cầu về trình độ học vấn sẽ tăng đáng kể, trong đó khoảng một phần ba số vị trí việc làm tuyển dụng ở các doanh nghiệp thiết kế tiền kỳ tại các thị trường hàng đầu đòi hỏi bằng cấp sau đại học”, WB nêu.
Cũng theo WB, các lĩnh vực và ngành đào tạo cần thiết cũng sẽ đa dạng và rộng hơn. Các ngành điện tử và kỹ thuật máy tính vẫn là cốt lõi, nhưng thiết kế tiền kỳ đòi hỏi phải mở rộng sang các lĩnh vực khác như khoa học vật liệu, vật lý ứng dụng và toán học.
Về mặt kỹ năng kỹ thuật, đây là khoảng cách lớn ngay cả với sinh viên mới tốt nghiệp. Các vị trí việc làm tuyển dụng ở các doanh nghiệp thiết kế vi mạch bán dẫn fabless thường đòi hỏi kinh nghiệm thực tế về toàn bộ quy trình thiết kế vi mạch và các phương pháp luận chuyên sâu - những năng lực mà sinh viên tốt nghiệp của Việt Nam còn thiếu.
Ngoài ra, năng lực về AI/ML ngày càng được đòi hỏi kể cả đối với kỹ sư phần cứng, trong khi các cơ sở giáo dục hàng đầu của Việt Nam chưa trang bị chuyên môn này cho sinh viên tốt nghiệp.
Tính sở hữu của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam còn rất thấp
TS Chử Đức Hoàng, Chánh văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (Bộ KH&CN) cho hay Malaysia đã thành công trong khâu OSAT (lắp ráp, kiểm thử) suốt 50 năm, nhưng đó cũng chính là cái bẫy của họ. Họ bị "mắc kẹt" ở phân khúc giá trị thấp, giá trị gia tăng của họ chỉ đạt 15 - 20%, so với 45 - 60% ở khâu thiết kế, không thể dịch chuyển lên các khâu có giá trị cao hơn.

Ông Hoàng cho hay Malaysia đối mặt với "chảy máu chất xám" (18.000 kỹ sư giỏi sang Singapore), đầu tư cho R&D thấp, hệ thống đại học không đáp ứng được yêu cầu của ngành thiết kế.
“Việt Nam hiện đang có những dấu hiệu rất giống Malaysia giai đoạn đầu. Chúng ta rất mạnh về OSAT với các nhà máy tỷ USD của Intel, Amkor. Nếu chúng ta không đầu tư mạnh cho R&D, thiết kế và đào tạo nhân lực chất lượng cao, chúng ta sẽ lặp lại sai lầm của Malaysia và chỉ đi gia công”, ông Hoàng nói.
Theo ông Hoàng, có 3 dấu hiệu cảnh báo phải theo dõi sát sao:
Thứ nhất, nếu tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp làm việc đúng ngành nhưng cần đào tạo lại vẫn ở mức cao (trên 30 - 40%) - cho thấy chương trình đào tạo vẫn xa rời thực tế.
Thứ hai, nếu số lượng công ty thiết kế chip "Make in Vietnam" và các spin-off từ trường đại học không tăng trưởng, có nghĩa Việt Nam vẫn đang làm gia công và chưa thể làm chủ.
Thứ ba, nếu tỷ lệ "chảy máu chất xám" ở tầng kỹ sư bắt đầu tăng, đó là khi các kỹ sư có 3 - 5 năm kinh nghiệm bắt đầu di chuyển ồ ạt sang Singapore hay Malaysia...
Ở một góc nhìn khác, ông Nguyễn Thanh Yên, Tổng giám đốc Công ty CoAsia Semi, cho hay sở hữu “sản phẩm”, sản xuất hàng loạt số lượng lớn là yếu tố chính tạo ra lợi nhuận cao trong chuỗi giá trị bán dẫn.
"Khi xét ở góc độ này, tính sở hữu của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam còn rất thấp. Gần như toàn bộ các doanh nghiệp liên quan tới bán dẫn ở Việt Nam là công ty có vốn đầu tư trực tiếp ở nước ngoài (FDI)", ông Yên nói.
Ngoài ra, theo ông Yên, có ý tưởng, sáng chế nhưng nếu không có nhà máy thì sáng chế đó chỉ nằm trên giấy. Chỉ khi có nhà máy thì mới có thể thu hẹp được khoảng cách về công nghệ. Đây cũng là một thách thức không nhỏ mà Việt Nam cần phải giải quyết.
Dù vậy, ông Yên cho hay khởi nguồn ngành bán dẫn là từ Mỹ, sau đó chuyển dịch tới Nhật Bản, gần đây nhất là Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Động cơ thúc đẩy việc này là yếu tố độ tuổi vàng của dân số và chi phí nhân công hợp lý.
Hiện nay các chuyên gia đều nhận định châu Á sẽ là nơi định hình lĩnh vực này trong tương lai. Việt Nam nằm ở vị trí rất thuận lợi của châu Á, chúng ta có lợi thế về yếu tố dân số, mỗi năm có nửa triệu học sinh đăng ký học đại học.
“Nếu nhìn rộng ra thị trường toàn cầu, Việt Nam hoàn toàn có thể xác định là nơi cung cấp nhân lực kỹ sư bán dẫn không chỉ cho nhu cầu trong nước mà là cả khu vực và thế giới, ở đó vai trò của công tác đào tạo là yếu tố quyết định”, ông Yên nêu.
Tham vọng thành cường quốc chip, Ấn Độ đổ hàng chục tỷ USD vào cuộc đua
- Việt Nam: Từ 'tay chơi mới nổi' vươn lên trung tâm chiến lược về bán dẫn 01/09/2025 08:30
- Cơ chế tài chính ‘kiềng 3 chân’ cho nghiệp bán dẫn Việt Nam 28/08/2025 11:00
- Hiện thực hóa trụ cột chiến lược mới: Kỳ vọng về ‘vành đai bán dẫn’ Việt – Hàn 15/08/2025 09:00
Trung Quốc chưa hết 'đau đầu' vì thị trường bất động sản
(VNF) - Trung Quốc cân nhắc triển khai các biện pháp mới nhằm vực dậy thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, giữa những lo ngại rằng sự suy giảm kéo dài có thể đe dọa ổn định hệ thống tài chính.
Mưa lũ dâng nhanh, Nam Trung Bộ chìm trong biển nước
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
'Không thể nói thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để mua hàng cây vàng là tiết kiệm'
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
ĐBQH kiến nghị rút ngắn thời gian xây sân bay Gia Bình
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
Ông Trần Phong được bầu làm Chủ tịch tỉnh Khánh Hòa
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
Tự chủ đại học: Không chỉ là câu chuyện tài chính
(VNF) - Sau nhiều năm triển khai cơ chế tự chủ, nhiều trường đại học trên cả nước đã đạt được những kết quả tích cực, khẳng định hướng đi đúng của chính sách đổi mới giáo dục đại học. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, tự chủ tài chính chỉ thực sự trở thành động lực phát triển khi được trao quyền đầy đủ, gắn với cơ chế minh bạch, trách nhiệm và niềm tin thể chế.
Thuỳ Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du mục bị tuyên án mỗi người 2 năm tù
(VNF) - HĐXX tuyên phạt hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du mục mỗi người 2 năm tù cùng về tội lừa dối khách hàng; buộc các bị cáo liên đới nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 12 tỉ đồng.
Để Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn mãi là 'mái trường của trí tuệ, nhân văn và khát vọng'
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính trân trọng giới thiệu bài viết của GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học khoa học xã hội và nhân văn tại Lễ kỷ niệm 80 năm Truyền thống – 30 năm phát triển của trường. Đầu đề do chúng tôi đặt lại.
Đổi mới tư duy lập pháp: Nền tảng cho giai đoạn phát triển mới
(VNF) - Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, công tác lập pháp đã có nhiều đổi mới, thể hiện rõ tinh thần chủ động, linh hoạt và bám sát thực tiễn phát triển của đất nước. Để làm rõ hơn những nỗ lực, kết quả cũng như những khó khăn trong quá trình soạn thảo, thẩm tra và ban hành văn bản pháp luật, Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội).
Nhà ở xã hội cũ vẫn tăng phi mã, vượt 80 triệu đồng/m2
(VNF) - Nhà ở xã hội – vốn được định hướng dành cho người thu nhập trung bình và thấp – đang chứng kiến mức tăng giá bất ngờ tại Hà Nội. Nhiều căn hộ đã qua sử dụng 5-10 năm được rao bán lên tới 70-80 triệu đồng/m², tiệm cận giá căn hộ thương mại.
Ông Hà Quang Trung được bầu làm Chủ tịch tỉnh Lai Châu
(VNF) - Ông Hà Quang Trung, Phó Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026.
Đà Nẵng tính cách tiêu hết 7.700 tỷ đồng vốn đầu tư công năm 2025
(VNF) - Với hơn 7.700 tỷ đồng vốn đầu tư công còn phải giải ngân trước ngày 31/1/2026, Đà Nẵng đang đối mặt áp lực lớn để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch năm 2025.
VietinBank thoái vốn tại Cảng Sài Gòn, giá khởi điểm 570 tỷ đồng
(VNF) - VietinBank sẽ thoái hơn 19,6 triệu cổ phiếu tại Cảng Sài Gòn với giá trị khởi điểm khoảng 573 tỷ đồng, thông qua hình thức đấu giá công khai.
Cuộc thi trực tuyến 'Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá'
(VNF) - Báo Công lý, cơ quan ngôn luận của Tòa án nhân dân tối cao, phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế tổ chức cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá” từ ngày 19/11 đến 30/11/2025.
Bắt bà trùm cho vay nặng lãi 338 tỷ đồng, liên quan vụ án Công ty Thủy Nguyên
(VNF) - Cơ quan CSĐT Công an TP. Hải Phòng vừa khởi tố, bắt tạm giam Phạm Thị Bích Phượng, người được xác định là 'bà trùm' đứng sau đường dây cho vay nặng lãi với tổng giao dịch hơn 338 tỷ đồng, liên quan đến Công ty Cổ phần thương mại Thủy Nguyên.
6 tuần mất 1.000 tỷ USD: Những ngày lạnh nhất của 'mùa đông' tiền điện tử đang tới
(VNF) - Sau những tháng tăng trưởng bùng nổ, giá Bitcoin lao dốc gần 30%, khiến 1.000 tỷ USD vốn hóa “bốc hơi”. Giới phân tích dự báo những ngày lạnh nhất của mùa đông tiền điện tử đang đến, đặt nhà đầu tư trước thách thức lớn.
Hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs ra toà
(VNF) - Sáng 19/11, Hoa hậu Thùy Tiên cùng hai KOL Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs được đưa ra xét xử, sau 6 tháng bị tạm giữ liên quan đến cáo buộc gian dối khách hàng trong hoạt động bán kẹo rau củ Kera.
Giá vàng hôm nay 19/11: Bất ngờ tăng vọt, vượt mức 150 triệu/lượng
(VNF) - Sau khi giảm mạnh trong phiên trước đó, giá vàng trong nước hồi phục, bắt đầu tăng trở lại trong sáng 19/11.
Khai mạc cuộc họp cấp cao ứng phó 'đại dịch thuốc lá toàn cầu'
(VNF) - Hơn 1.400 đại biểu từ 162 quốc gia đã có mặt tại Geneva để khai mạc COP11, nơi các nước bàn giải pháp ứng phó “đại dịch thuốc lá” và sự gia tăng sản phẩm nicotine mới.
Phát triển đại học ngoài công lập: Những ngày đầu gian nan
(VNF) - Giữa những năm 1990, khi hệ thống đại học dân lập còn non trẻ, việc thành lập một trường ngoài công lập gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, quản trị và niềm tin xã hội. TS. Nguyễn Toàn, Thành viên Hội đồng Sáng lập, Cố vấn Ban giám hiệu HUTECH, chia sẻ về những công thức trong những ngày đầu xây dựng mô hình giáo dục mới.
Giá Bitcoin có thể lao xuống dưới 80.000 USD?
(VNF) - Đa số nhà giao dịch tỏ ra bi quan, cho rằng đợt trượt giá Bitcoin còn lâu mới kết thúc khi những người mua lớn “rút lui”.
Shark Thủy 'vẽ' kịch bản lừa hơn 10.000 người, chiếm đoạt gần 7.700 tỷ đồng
(VNF) - Từ 2015 đến 2023, Shark Thủy đã bán vượt vốn điều lệ Egroup hơn 206 triệu cổ phần khống cho 10.063 nhà đầu tư, chiếm đoạt hơn 7.670 tỷ đồng tiền gốc của bị hại.
Tăng trưởng GDP 10%: Tốc độ cao và bền vững mới là mục tiêu hướng tới
(VNF) - Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026. Nhiều chuyên gia khẳng định, điều này hoàn toàn khả thi nếu tận dụng đúng dư địa cải cách. Nền tảng ổn định vĩ mô, khát vọng phát triển mạnh mẽ cùng quyết tâm chính trị lớn đang tạo lực đẩy mới cho tăng trưởng hai con số – với điều kiện Việt Nam thúc đẩy cải cách thể chế, nâng nội lực kinh tế và triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển bền vững.
Ông Phan Thiên Định làm Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh
(VNF) - Ông Phan Thiên Định - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP. Huế được điều động, chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025 - 2030; đồng thời giới thiệu ông Phan Thiên Định để bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh.
Ông Phạm Hoàng Sơn được bầu làm Chủ tịch tỉnh Bắc Ninh
(VNF) - Ông Phạm Hoàng Sơn, Phó bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, vừa được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh với tỷ lệ tán thành tuyệt đối.
Trung Quốc chưa hết 'đau đầu' vì thị trường bất động sản
(VNF) - Trung Quốc cân nhắc triển khai các biện pháp mới nhằm vực dậy thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, giữa những lo ngại rằng sự suy giảm kéo dài có thể đe dọa ổn định hệ thống tài chính.
Hiện trạng khu vực làm công viên hơn 4.600 tỷ ven sông Tô Lịch
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.


































































