Ông Robert Lighthizer từ lâu đã có quan điểm gay gắt về các hành vi thương mại của Trung Quốc. Ông cũng chính là người đứng đầu nhóm điều tra về cáo buộc Trung Quốc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ và phản đối việc Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) theo các điều khoản được đàm phán.
Tuy nhiên, khi được hỏi về quan hệ Mỹ-Trung trong phiên chất vấn ở Ủy ban Tài chính và Thuế vụ (Hạ viện Mỹ) ngày 17/6, ông Lighthizer nói rằng, vấn đề tách rời nền kinh tế Mỹ với Trung Quốc là vấn đề rất phức tạp, khó có thể thực hiện.
Theo Đại diện Thương mại Mỹ, phương án cắt đứt quan hệ với Trung Quốc là chính sách của nhiều năm trước nhưng chưa thật hợp lý tại thời điểm hiện tại.
Ông Lighthizer mong đợi sẽ chứng kiến có thêm các chuỗi cung ứng chuyển về Mỹ vì những thay đổi về thuế và chính sách, nhưng ông cho rằng thoả thuận thương mại sẽ dẫn đến những thay đổi tích cực và Trung Quốc sẽ mua nhiều hàng hoá của Mỹ hơn.
Theo ông Lighthizer, Trung Quốc nói rằng sẽ đáp ứng các cam kết mua hàng hóa của Mỹ và những chỉ số hiện tại cho thấy, Bắc Kinh sẽ đáp ứng mục tiêu đó. Đại diện thương mại Mỹ cho biết thêm, trong tất cả các cuộc liên lạc giữa ông với đối tác Trung Quốc, họ đã tái khẳng định duy trì thỏa thuận mua hàng.
Ngay sau bình luận của ông Lighthizer, Tổng thống Donald Trump viết trên Twitter rằng: “Ông Lighthizer không có lỗi gì khi phát biểu ở Hạ viện vì có lẽ tôi đã không nêu rõ quan điểm, nhưng Mỹ chắc chắc duy trì một lựa chọn chính sách, dưới các điều kiện khác nhau, là có thể tách rời hoàn toàn khỏi Trung Quốc”.
Đây không phải là lần đầu tiên ông Trump dọa cắt đứt quan hệ với Trung Quốc.
Trước đó, phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Fox Business Network ngày 14/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ thất vọng vì cách Trung Quốc xử lý dịch Covid-19 và cảnh báo Washington có thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ với Bắc Kinh.
Nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng, nếu cắt đứt quan hê với Trung Quốc, Mỹ sẽ tiết kiệm được 500 tỷ USD. Theo các chuyên gia, ông Trump có thể đang nhắc tới khoản 557 tỷ USD tiền hàng hóa mà Mỹ nhập từ Trung Quốc vào năm 2018.
Mối quan hệ Mỹ-Trung tiếp tục leo thang căng thẳng thời gian gần đây do Washington chỉ trích Bắc Kinh không thông tin kịp thời và đầy đủ về đại dịch Covid-19 khiến dịch bệnh lan ra khắp thế giới và gần đây là những bất đồng liên quan tới dự luật ann ninh Hong Kong và việc giam giữ người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 17/6 đã chính thức ký thông qua Đạo luật Chính sách Nhân quyền của người Duy Ngô Nhĩ, cho phép Washington có phản ứng cứng rắn hơn trước hành động của Bắc Kinh với người Hồi giáo thiểu số ở Khu tự trị Tân Cương, phía Tây Bắc Trung Quốc.
Dự luật Duy Ngô Nhĩ kêu gọi trừng phạt các cá nhân có liên quan tới việc "giam giữ, tra tấn và quấy rối" người Duy Ngô Nhĩ cùng các nhóm thiểu số khác ở Tân Cương. Trong các cá nhân này có Bí thư Đảng ủy Tân Cương Trần Toàn Quốc.
Dự luật yêu cầu Tổng thống Mỹ trong vòng 180 ngày từ khi ban hành luật, đệ trình lên quốc hội danh sách quan chức Trung Quốc bị coi là chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa với các vi phạm nhân quyền ở Tân Cương. Những quan chức này phải chịu các biện pháp trừng phạt theo Đạo luật Magnitsky, bị tịch thu tài sản tại Mỹ và bị cấm nhập cảnh vào Mỹ.
Dự luật cũng kêu gọi các công ty và công dân Mỹ đang hoạt động tại khu vực Tân Cương thực hiện các biện pháp để đảm bảo chuỗi cung ứng của họ không bị ảnh hưởng bởi lực lượng lao động “bị cưỡng ép” tại đây.
Xem thêm >> G7 kêu gọi xem xét lại luật an ninh Hong Kong, Trung Quốc thẳng thừng từ chối
