“13/7/2000 là ngày đáng nhớ nhất đời tôi”, ông Nguyễn Đình Lương mở đầu cho câu chuyện ngược dòng lịch sử về 20 năm trước, thời điểm ông là Trưởng đoàn đàm phán của Việt Nam đối với Hiệp định thương mại Việt – Mỹ.
“Ngày Hiệp định thương mại Việt Nam – Mỹ được ký kết tại Washinton, một gánh nặng ngàn cân được đẩy khỏi vai còm của tôi, sau 5 năm trời đánh vật. Ước mơ, mong muốn có một văn bản pháp lý để nhờ sức ép thời đại đập nát thứ kinh tế bao cấp lỗi thời, trì trệ, mở đường cho đất nước phát triển cùng thời đại, đã thực hiện được.
“Ngày tôi được vào Nhà Trắng, được gặp và chụp ảnh với Tổng thống Bill Clinton và sau đó được tổng thống "cảm ơn Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam Nguyễn Đình Lương" trong buối họp báo mà đài CNN truyền hình trực tiếp, cả thế giới theo dõi, trong đó có cả vợ con tôi ở nhà, với tôi, một ông thợ cày xứ Nghệ, từ mảnh đất nghèo chó ăn đá, gà ăn sỏi, thế là được rồi, không mơ gì hơn nữa”, ông Lương cảm xúc.
Ông Nguyễn Đình Lương cho biết sau khi ký biên bản thỏa thuận và nguyên tắc tại Hà Nội ngày 25/7/1999, Hiệp định thương mại Việt – Mỹ cơ bản đã hoàn tất. Toàn hiệp định chỉ còn 11 điểm, chủ yếu về kỹ thuật, vài phần trăm mở cửa các loại dịch vụ phải bàn thêm (đáng ra là ký được tại hội nghị thượng đỉnh APEC, Aucland, New Zealand, tháng 9/1999 nhưng rồi tuột cơ hội).
Đoàn đàm phán Việt Nam đã tới Washinton D.C ngày 3/7/2000 để chuẩn bị trước, Bộ trưởng Vũ Khoan đi chậm vài hôm. Bộ trưởng ở cùng sứ quán. Đoàn đàm phán ở Motel, nhà trọ, theo định mức chi của Bộ Tài chính.
Sau buổi gặp nhau chào xã giao, giới thiệu thành phần, hai đoàn Việt Nam và Mỹ cũng chỉ mất khoảng hơn nửa tiếng đã thống nhất các vấn đề, trong đó để lại 3 vấn đề xử lý ở cấp Bộ trưởng (thêm vài phần trăm mở cửa dịch vụ tài chính, viễn thông).
Mọi việc cũng nhẹ nhàng và thuận lợi. Ông Nguyễn Đình Lương và ông Joe Damond, Trưởng đoàn đàm phán Mỹ, bàn và thống nhất tổ chức để hai bộ trưởng chính thức ký kết vào ngày 11/7/2000.
Ông Lương chia sẻ: “Ngày 11/7/2000 cũng là ngày 11/6 âm lịch, ngày giỗ cha tôi. Biết trước là ngày giỗ cha còn phải ở lại Washinton chưa về được, tôi đã mang theo thẻ hương thơm, định bụng, ngày đó mua thêm bó hoa để cúng cha. Nếu Hiệp định ký vào ngày 11/7 thì tôi quá hạnh phúc”.
“Nhưng rồi, sáng 11/7, ông Damond báo lại cho tôi là chưa ký được, vì Nhà Trắng thông báo ngày giờ ký hiệp định là do tổng thống quyết. Tối hôm đó, tôi đã thắp hương cúng cha, với lòng thành kính và thưa với cha rằng: Việc khó nhất đời con, con đã làm được, nợ với đời con đã trả, con đã xứng đáng với cha".
“Cha tôi, một người thông minh, văn hay, chữ đẹp, hào hoa phong nhã, ai cũng quý, ai cũng thương, công việc của đoàn thể cách mạng luôn sôi nổi, trách nhiệm. Cuộc đời tôi luôn dõi theo bóng cha, chỉ tiếc rằng ông mất quá sớm, lại thời buổi khó khăn, mẹ tôi và anh em tôi quá vất vả”, ông Lương trải lòng.
Theo ông Lương, sau khi thông báo như trên, ông Damond nói thêm rằng sở dĩ tổng thống Mỹ quyết định ngày giờ ký vì ông muốn dành cho mình cái quyền là người đầu tiên thông báo với thế giới về việc ký kết hiệp định với Việt Nam.
“Sau tôi hiểu thêm tại sao phải ký lúc 13h, vì 14h tổng thống họp báo, trong diễn văn có câu: 'Cách đây mấy phút, Đại sứ Barshepsky và Bộ trưởng Vũ Khoan đã ký một hiệp định giữa Mỹ và Việt Nam'”, ông Lương cho hay.
Tiếp mạch chuyện, ông Lương cho biết: như đã quyết định, đúng 13h ngày 13/7, hai đoàn Việt – Mỹ gặp nhau để ký. Nhưng chuyện oái ăm là cho đến lúc kí, hiệp định vẫn chưa có bản tiếng Việt.
Nguyên do là trước lúc ra đi, Bộ Ngoại giao đã chuẩn bị cho phái đoàn ta mấy trăm tờ giấy cứng có viền - loại giấy dùng cho các hiệp định của Việt Nam. Từ sáng sớm, ngày 13/7, luật sư Nguyễn Hồng Dương, người phụ trách văn bản hiệp định, đã đi tìm chỗ in hiệp định, thế nhưng ở Mỹ lại không có máy in ra giấy cứng.
Loay hoay mãi, cuối cùng phái đoàn ta quyết định in hiệp định từ trong đĩa ra giấy trắng Mỹ rồi chụp lại. Tổng cộng ta đã in chụp gần 300 tờ cho hai bộ Việt Nam và Mỹ. Việc này mất một buổi sáng mà vẫn không xong. Hai bộ trưởng, hai đại sứ và các thành viên trong đoàn cùng các nhà báo cứ phải ngồi… chờ.
Nhưng chờ mãi cũng không được. Sắp đến giờ vào Nhà Trắng gặp tổng thống Mỹ, Bộ trưởng Vũ Khoan và Đại sứ Barshepsky đành ngồi vào bàn, cầm bút, đứng sau là hai Đại sứ, chụp ảnh "lễ ký".
“Đó là ký giả và bức ảnh đó là bức ảnh ký giả, nhưng ngày đó (13/7) được ghi vào hiệp định là ngày ký”, ông Lương giải thích và cho biết vào hôm sau (14/7), ông Joe Damond và ông đã phải ký nháy vào từng trang văn bản, mỗi người phải ký gần 600 chữ ký. Ký xong, hai ông trình lên hai Bộ trưởng ký chính thức rồi và chụp ảnh.
“Đó mới là ngày ký thực và bức ảnh buổi ký thật, có mặt hai bộ trưởng, hai đại sứ và hai trưởng đoàn đàm phán”, ông Lương cho hay.
Ông Lương cho biết, khi đi vào Nhà Trắng tiếp kiến Tổng thống Bill Clinton, đoàn Việt Nam được dẫn vào phòng khách Roosevelt. Khi ấy, ở đó đã có đủ các quan chức quan trọng phía Mỹ như: đại sứ Barshefsky, thượng nghị sĩ John McCain, thượng nghị sĩ John Kerry, hạ nghị sĩ Reyes, thứ trưởng ngoại giao phụ trách kinh tế Larson, đại sứ Peterson, trưởng đoàn Joe Damond.
Trong khi mọi người đang chờ, ngoài vườn Nhà Trắng, chiếc trực thăng chở Tổng thống Bill Clinton hạ cánh. Ông Bill Clinton vừa về từ trại David - nơi ông đang tổ chức cuộc đàm phán giữa Israel và Palestin. Ông vui vẻ bắt tay từng người và chụp ảnh với Bộ trưởng Vũ Khoan và một số người.
Sau mấy phút chào hỏi, chuyện trò thân mật, mọi người ra vườn Hồng để dự họp báo. Buổi họp báo có CNN truyền trực tiếp. Ở đây tổng thống đọc một bài diễn văn. Trong bài diễn văn, tổng thống nói lướt qua quá trình bình thường hóa quan hệ Việt – Mỹ; quá trình tìm kiếm để có thể có hiệp định thương mại giữa hai nước; ý nghĩa của hiệp định đối với kinh tế xã hội Việt Nam.
Ông Bill Clinton kết thúc bài diễn văn bằng câu: "Hiệp định này là một điều nhắc nhở nữa rằng những kẻ thù có thể đến với nhau và tìm được điểm chung theo cách cùng có lợi cho nhân dân họ, bỏ qua quá khứ và nắm lấy tương lai, tha thứ và hòa giải". Ông không quên cảm ơn những người đã có đóng góp cho sự thành công cuộc đàm phán này.
“Khi Tổng thống nhắc đến câu: ‘Cảm ơn Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam Nguyễn Đình Lương’, ông Joe Damond đứng cạnh tôi bấm tay tôi một cái thật đau, hai chúng tôi nhìn nhau, cười và thích”, ông Lương hồi tưởng.
Nhắc lại một kỉ niệm vui sau khi kết thúc sự kiện, ông Lương cho biết khi rời khỏi Nhà Trắng, Bộ trưởng Vũ Khoan đã khoác vai ông, nói nhỏ: “Ông Lương ơi, có chuyện bây giờ mình mới dám nói, ông Cầm (Ngoại trưởng Nguyễn Mạnh Cầm – PV) điện sang bảo, ký xong thì phái ông Lương về ngay để báo cáo Bộ Chính trị, nhà đang chờ. Còn mình, mình đã xin phép được đi chơi vài hôm”
“Số mình đúng là số khổ. Nguyễn Du tiên sinh đã dạy rồi: ‘Đã mang lấy nghiệp vào thân, cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa’. May quá, không lấy được vé đi ngay, vé Việt Nam đi Mỹ thời đó không phải như bây giờ”, ông Lương hài hước.
Ông Lương cho biết ngày 14/7, ký xong hiệp định, bộ trưởng về sứ quán Việt Nam. Chưa đến giờ về nấu cơm chiều nên anh em trong đoàn về văn phòng thương vụ chơi.
“Cảm giác của mình lúc đó rất lạ, cứ lâng lâng khó tả, có thể là niềm vui do cất được gánh nặng, tự nhiên mình thấy nhạt miệng, muốn có một cái gì đó mành mạnh, mà không biết cái gì.
“May quá, liếc nhìn lên giá sách, thấy một chai Vodka. Mắt mình sáng lên, đây rồi, đúng là cái mình muốn. Bật chai luôn, mấy anh em rót mỗi người một cốc, nốc một hơi. Trời ơi, sao ngon thế, sướng thế. Cảm giác lúc đó, là cảm giác của bác thợ cày, trời nắng chang chang, cày xong thửa ruộng, mồ hôi nhễ nhại, ngồi phệt lên bờ, rít một hơi thuốc lào, rít thật sâu rồi nhả khói lên trời: sướng!”, ông Lương nhớ lại.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
