“13/7/2000 là ngày đáng nhớ nhất đời tôi”, ông Nguyễn Đình Lương mở đầu cho câu chuyện ngược dòng lịch sử về 20 năm trước, thời điểm ông là Trưởng đoàn đàm phán của Việt Nam đối với Hiệp định thương mại Việt – Mỹ.
“Ngày Hiệp định thương mại Việt Nam – Mỹ được ký kết tại Washinton, một gánh nặng ngàn cân được đẩy khỏi vai còm của tôi, sau 5 năm trời đánh vật. Ước mơ, mong muốn có một văn bản pháp lý để nhờ sức ép thời đại đập nát thứ kinh tế bao cấp lỗi thời, trì trệ, mở đường cho đất nước phát triển cùng thời đại, đã thực hiện được.
“Ngày tôi được vào Nhà Trắng, được gặp và chụp ảnh với Tổng thống Bill Clinton và sau đó được tổng thống "cảm ơn Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam Nguyễn Đình Lương" trong buối họp báo mà đài CNN truyền hình trực tiếp, cả thế giới theo dõi, trong đó có cả vợ con tôi ở nhà, với tôi, một ông thợ cày xứ Nghệ, từ mảnh đất nghèo chó ăn đá, gà ăn sỏi, thế là được rồi, không mơ gì hơn nữa”, ông Lương cảm xúc.
Ông Nguyễn Đình Lương cho biết sau khi ký biên bản thỏa thuận và nguyên tắc tại Hà Nội ngày 25/7/1999, Hiệp định thương mại Việt – Mỹ cơ bản đã hoàn tất. Toàn hiệp định chỉ còn 11 điểm, chủ yếu về kỹ thuật, vài phần trăm mở cửa các loại dịch vụ phải bàn thêm (đáng ra là ký được tại hội nghị thượng đỉnh APEC, Aucland, New Zealand, tháng 9/1999 nhưng rồi tuột cơ hội).
Đoàn đàm phán Việt Nam đã tới Washinton D.C ngày 3/7/2000 để chuẩn bị trước, Bộ trưởng Vũ Khoan đi chậm vài hôm. Bộ trưởng ở cùng sứ quán. Đoàn đàm phán ở Motel, nhà trọ, theo định mức chi của Bộ Tài chính.
Sau buổi gặp nhau chào xã giao, giới thiệu thành phần, hai đoàn Việt Nam và Mỹ cũng chỉ mất khoảng hơn nửa tiếng đã thống nhất các vấn đề, trong đó để lại 3 vấn đề xử lý ở cấp Bộ trưởng (thêm vài phần trăm mở cửa dịch vụ tài chính, viễn thông).
Mọi việc cũng nhẹ nhàng và thuận lợi. Ông Nguyễn Đình Lương và ông Joe Damond, Trưởng đoàn đàm phán Mỹ, bàn và thống nhất tổ chức để hai bộ trưởng chính thức ký kết vào ngày 11/7/2000.
Ông Lương chia sẻ: “Ngày 11/7/2000 cũng là ngày 11/6 âm lịch, ngày giỗ cha tôi. Biết trước là ngày giỗ cha còn phải ở lại Washinton chưa về được, tôi đã mang theo thẻ hương thơm, định bụng, ngày đó mua thêm bó hoa để cúng cha. Nếu Hiệp định ký vào ngày 11/7 thì tôi quá hạnh phúc”.
“Nhưng rồi, sáng 11/7, ông Damond báo lại cho tôi là chưa ký được, vì Nhà Trắng thông báo ngày giờ ký hiệp định là do tổng thống quyết. Tối hôm đó, tôi đã thắp hương cúng cha, với lòng thành kính và thưa với cha rằng: Việc khó nhất đời con, con đã làm được, nợ với đời con đã trả, con đã xứng đáng với cha".
“Cha tôi, một người thông minh, văn hay, chữ đẹp, hào hoa phong nhã, ai cũng quý, ai cũng thương, công việc của đoàn thể cách mạng luôn sôi nổi, trách nhiệm. Cuộc đời tôi luôn dõi theo bóng cha, chỉ tiếc rằng ông mất quá sớm, lại thời buổi khó khăn, mẹ tôi và anh em tôi quá vất vả”, ông Lương trải lòng.
Theo ông Lương, sau khi thông báo như trên, ông Damond nói thêm rằng sở dĩ tổng thống Mỹ quyết định ngày giờ ký vì ông muốn dành cho mình cái quyền là người đầu tiên thông báo với thế giới về việc ký kết hiệp định với Việt Nam.
“Sau tôi hiểu thêm tại sao phải ký lúc 13h, vì 14h tổng thống họp báo, trong diễn văn có câu: 'Cách đây mấy phút, Đại sứ Barshepsky và Bộ trưởng Vũ Khoan đã ký một hiệp định giữa Mỹ và Việt Nam'”, ông Lương cho hay.
Tiếp mạch chuyện, ông Lương cho biết: như đã quyết định, đúng 13h ngày 13/7, hai đoàn Việt – Mỹ gặp nhau để ký. Nhưng chuyện oái ăm là cho đến lúc kí, hiệp định vẫn chưa có bản tiếng Việt.
Nguyên do là trước lúc ra đi, Bộ Ngoại giao đã chuẩn bị cho phái đoàn ta mấy trăm tờ giấy cứng có viền - loại giấy dùng cho các hiệp định của Việt Nam. Từ sáng sớm, ngày 13/7, luật sư Nguyễn Hồng Dương, người phụ trách văn bản hiệp định, đã đi tìm chỗ in hiệp định, thế nhưng ở Mỹ lại không có máy in ra giấy cứng.
Loay hoay mãi, cuối cùng phái đoàn ta quyết định in hiệp định từ trong đĩa ra giấy trắng Mỹ rồi chụp lại. Tổng cộng ta đã in chụp gần 300 tờ cho hai bộ Việt Nam và Mỹ. Việc này mất một buổi sáng mà vẫn không xong. Hai bộ trưởng, hai đại sứ và các thành viên trong đoàn cùng các nhà báo cứ phải ngồi… chờ.
Nhưng chờ mãi cũng không được. Sắp đến giờ vào Nhà Trắng gặp tổng thống Mỹ, Bộ trưởng Vũ Khoan và Đại sứ Barshepsky đành ngồi vào bàn, cầm bút, đứng sau là hai Đại sứ, chụp ảnh "lễ ký".
“Đó là ký giả và bức ảnh đó là bức ảnh ký giả, nhưng ngày đó (13/7) được ghi vào hiệp định là ngày ký”, ông Lương giải thích và cho biết vào hôm sau (14/7), ông Joe Damond và ông đã phải ký nháy vào từng trang văn bản, mỗi người phải ký gần 600 chữ ký. Ký xong, hai ông trình lên hai Bộ trưởng ký chính thức rồi và chụp ảnh.
“Đó mới là ngày ký thực và bức ảnh buổi ký thật, có mặt hai bộ trưởng, hai đại sứ và hai trưởng đoàn đàm phán”, ông Lương cho hay.
Ông Lương cho biết, khi đi vào Nhà Trắng tiếp kiến Tổng thống Bill Clinton, đoàn Việt Nam được dẫn vào phòng khách Roosevelt. Khi ấy, ở đó đã có đủ các quan chức quan trọng phía Mỹ như: đại sứ Barshefsky, thượng nghị sĩ John McCain, thượng nghị sĩ John Kerry, hạ nghị sĩ Reyes, thứ trưởng ngoại giao phụ trách kinh tế Larson, đại sứ Peterson, trưởng đoàn Joe Damond.
Trong khi mọi người đang chờ, ngoài vườn Nhà Trắng, chiếc trực thăng chở Tổng thống Bill Clinton hạ cánh. Ông Bill Clinton vừa về từ trại David - nơi ông đang tổ chức cuộc đàm phán giữa Israel và Palestin. Ông vui vẻ bắt tay từng người và chụp ảnh với Bộ trưởng Vũ Khoan và một số người.
Sau mấy phút chào hỏi, chuyện trò thân mật, mọi người ra vườn Hồng để dự họp báo. Buổi họp báo có CNN truyền trực tiếp. Ở đây tổng thống đọc một bài diễn văn. Trong bài diễn văn, tổng thống nói lướt qua quá trình bình thường hóa quan hệ Việt – Mỹ; quá trình tìm kiếm để có thể có hiệp định thương mại giữa hai nước; ý nghĩa của hiệp định đối với kinh tế xã hội Việt Nam.
Ông Bill Clinton kết thúc bài diễn văn bằng câu: "Hiệp định này là một điều nhắc nhở nữa rằng những kẻ thù có thể đến với nhau và tìm được điểm chung theo cách cùng có lợi cho nhân dân họ, bỏ qua quá khứ và nắm lấy tương lai, tha thứ và hòa giải". Ông không quên cảm ơn những người đã có đóng góp cho sự thành công cuộc đàm phán này.
“Khi Tổng thống nhắc đến câu: ‘Cảm ơn Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam Nguyễn Đình Lương’, ông Joe Damond đứng cạnh tôi bấm tay tôi một cái thật đau, hai chúng tôi nhìn nhau, cười và thích”, ông Lương hồi tưởng.
Nhắc lại một kỉ niệm vui sau khi kết thúc sự kiện, ông Lương cho biết khi rời khỏi Nhà Trắng, Bộ trưởng Vũ Khoan đã khoác vai ông, nói nhỏ: “Ông Lương ơi, có chuyện bây giờ mình mới dám nói, ông Cầm (Ngoại trưởng Nguyễn Mạnh Cầm – PV) điện sang bảo, ký xong thì phái ông Lương về ngay để báo cáo Bộ Chính trị, nhà đang chờ. Còn mình, mình đã xin phép được đi chơi vài hôm”
“Số mình đúng là số khổ. Nguyễn Du tiên sinh đã dạy rồi: ‘Đã mang lấy nghiệp vào thân, cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa’. May quá, không lấy được vé đi ngay, vé Việt Nam đi Mỹ thời đó không phải như bây giờ”, ông Lương hài hước.
Ông Lương cho biết ngày 14/7, ký xong hiệp định, bộ trưởng về sứ quán Việt Nam. Chưa đến giờ về nấu cơm chiều nên anh em trong đoàn về văn phòng thương vụ chơi.
“Cảm giác của mình lúc đó rất lạ, cứ lâng lâng khó tả, có thể là niềm vui do cất được gánh nặng, tự nhiên mình thấy nhạt miệng, muốn có một cái gì đó mành mạnh, mà không biết cái gì.
“May quá, liếc nhìn lên giá sách, thấy một chai Vodka. Mắt mình sáng lên, đây rồi, đúng là cái mình muốn. Bật chai luôn, mấy anh em rót mỗi người một cốc, nốc một hơi. Trời ơi, sao ngon thế, sướng thế. Cảm giác lúc đó, là cảm giác của bác thợ cày, trời nắng chang chang, cày xong thửa ruộng, mồ hôi nhễ nhại, ngồi phệt lên bờ, rít một hơi thuốc lào, rít thật sâu rồi nhả khói lên trời: sướng!”, ông Lương nhớ lại.
Tags:
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - Để mở rộng khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ phải di dời 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị cùng với đó là 35 hộ dân.
