Chiến thuật có thể khiến Trung Quốc 'tự bắn vào chân' trong đòn thương mại với Mỹ
Thành Nguyễn -
21/11/2018 12:05 (GMT+7)
Lãnh đạo Trung Quốc dường như đã phạm sai lầm khi áp thuế với đậu nành Mỹ, động thái khiến Trump càng thêm cứng rắn.
Tổng thống Trump (phải) và Chủ tịch Tập trong cuộc gặp ở Washington năm 2017. Ảnh: Reuters.
Cuộc "đấu khẩu" giữa Phó tổng thống Mỹ Mike Pence và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới đây ở hội nghị APEC tại Papua New Guinea cho thấy giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới này đang tồn tại những bất đồng sâu sắc trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong thương mại, làm dấy lên lo ngại về một cuộc "Chiến tranh Lạnh mới".
Cuộc đối đầu này được dự đoán sẽ kéo dài, trong khi Trung Quốc dường như chưa có sự chuẩn bị tốt và có thể đã "tự bắn vào chân" bằng quyết định sai lầm khi lựa chọn đòn áp thuế trả đũa trong chiến tranh thương mại với Mỹ, theo Washington Post.
Cựu thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Long Yongtu hôm 18/11 lần đầu tiên thừa nhận nước này đã áp dụng các chiến thuật sai lầm trong cuộc chiến "đòn áp thuế" với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, đặc biệt là quyết định tăng thuế đối với mặt hàng đậu nành nhập khẩu từ Mỹ.
"Nông sản là vấn đề rất nhạy cảm trong thương mại và đậu nành không phải là ngoại lệ. Tôi từng đưa ra lời khuyên rằng chúng ta nên tránh tung đòn nhắm vào nông sản bởi đó cần được coi như giải pháp cuối cùng", ông Long nói trong một hội thảo thường niên do tạp chí Tài Kinh có trụ sở ở Bắc Kinh tổ chức. "Nhưng thay vào đó, chúng ta lại nhắm vào đậu nành ngay từ đầu".
Theo bình luận viên Frank Tang của SCMP, tuyên bố này của ông Long, người từng phụ trách các cuộc đàm phán để Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), phần nào hé lộ những mâu thuẫn nội bộ trong giới lãnh đạo Trung Quốc về cách đối phó với Trump trong cuộc chiến thương mại. Ông Long đặc biệt chỉ trích việc áp đặt ý chí chính trị vào các cuộc đàm phán thương mại.
Cựu thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Long Yongtu trao đổi với các phóng viên tại hội thảo ở Bắc Kinh hôm 18/11. Ảnh: AFP.
"Khi có người lúc nào cũng nói về việc đưa chính trị vào bàn đàm phán thương mại, chúng ta sẽ không bao giờ đạt được thỏa thuận", cựu quan chức này nói nhưng không đề cập trực tiếp đến người nào. "Chúng tôi đã không suy nghĩ thấu đáo". Ông khẳng định việc tăng thuế nhập khẩu đối với đậu nành để trả đũa quyết định áp thuế của Trump là quyết định "thiếu khôn ngoan".
Mỹ khơi mào cuộc chiến thương mại từ tháng 6 khi quyết định áp thuế 25% với 50 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc, buộc Bắc Kinh phải tung đòn đáp trả. Trung Quốc lúc đó quyết định nhắm vào đậu nành Mỹ vì cho rằng đòn áp thuế này sẽ "gây đau đớn" cho các bang nông nghiệp vốn có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa của Trump.
Lou Jiwei, cựu Bộ trưởng Tài chính và hiện là Chủ tịch Quỹ Hưu trí Quốc gia Trung Quốc, hồi tháng 3 từng tuyên bố rằng Bắc Kinh có thể khiến nền kinh tế Mỹ phải trả giá bằng cách "đánh mạnh" vào các mặt hàng như đậu nành, xe hơi và máy bay. Với tư duy đó, Trung Quốc quyết định áp thuế 25% với sản phẩm đậu nành nhập khẩu của Mỹ trong màn "đấu thuế" đầu tiên với Trump.
Giới chuyên gia cho rằng phát biểu của ông Long cho thấy chiến thuật đó có thể đã khiến Trung Quốc "tự bắn vào chân", bởi đậu nành nhập khẩu có vai trò rất quan trọng với ngành chăn nuôi nước này. Đòn áp thuế khiến lượng đậu nành Mỹ nhập vào Trung Quốc giảm đáng kể, nhưng cũng đẩy giá mặt hàng này trong nước tăng lên, ảnh hưởng đáng kể đến ngành chăn nuôi lợn. "Trung Quốc là nước rất cần nhập đậu nành, vậy sao chúng ta lại nhắm vào đậu nành ngay từ đầu? Đây có phải là tính toán thấu đáo?", ông Long đặt câu hỏi.
Việc Bắc Kinh tung đòn áp thuế vào đậu nành để gây thiệt hại cho nông dân Mỹ ngay trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ đã không khiến chính quyền Trump chùn bước mà ngược lại, Washington càng thể hiện lập trường cứng rắn hơn và tiếp tục tung ra đòn đánh thứ hai, áp thuế 10% với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, đồng thời đe dọa sẽ tăng thuế lên 25% vào đầu năm sau nếu Trung Quốc không chịu thay đổi hành vi thương mại của mình.
Vì thâm hụt thương mại giữa hai nước quá lớn, Bắc Kinh không thể tiếp tục chạy đua áp thuế về số lượng với Washington nên quyết định đáp trả bằng cách tăng thuế với 60 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu còn lại của Mỹ. "Ở khía cạnh nào đó, tôi thích tính cách của Trump", ông Long nói. "Tôi hy vọng các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước sẽ có kết quả tốt đẹp".
Tương lai mờ mịt
Tuyên bố của ông Long được đưa ra trong bối cảnh đội ngũ đàm phán của cả Mỹ và Trung Quốc đều đang có những bước chuẩn bị tích cực cho vòng đàm phán thương mại mới trước thềm cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập bên lề hội nghị G-20 sắp diễn ra ở Argentina. Trump cũng đề cập đến khả năng đạt được thỏa thuận với Trung Quốc, nhưng giới quan sát cho rằng đây chỉ là "đòn gió" của Tổng thống Mỹ, khi chính quyền của ông vẫn có những động thái chuẩn bị cho một cuộc chiến dài hơi.
Theo bình luận viên Bob Bryan của Business Insider, những phát biểu gần đây của Phó tổng thống Pence nhắm vào sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc cũng như tranh cãi về thương mại giữa hai nước khiến APEC lần đầu tiên trong lịch sử không ra được tuyên bố chung cho thấy triển vọng hòa giải, thu hẹp bất đồng trong vấn đề thương mại giữa hai nước vẫn rất mờ mịt, báo hiệu một cuộc gặp Trump – Tập không nhiều hứa hẹn.
Một nông dân Mỹ kiểm tra đậu nành tại Fargo, Bắc Dakorta. Ảnh: Reuters.
Chính quyền Trump cũng rục rịch chuẩn bị các vũ khí khác ngoài đòn áp thuế để gia tăng áp lực với Trung Quốc trong chiến tranh thương mại. Bộ Thương mại Mỹ hôm 19/11 bắt đầu công khai thảo luận về những quy định mới, cho phép họ hạn chế xuất khẩu một số công nghệ quan trọng để bảo vệ an ninh quốc gia. Quy định này nếu có hiệu lực sẽ cho phép Mỹ ngăn chặn việc xuất khẩu những công nghệ tối tân tới Trung Quốc và giảm thiểu nguy cơ bị sao chép hay xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Theo Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu mới được quốc hội Mỹ thông qua, chính quyền ông Trump được quyền phong tỏa, ngăn chặn doanh nghiệp xuất khẩu "những công nghệ mới nổi và mang tính nền tảng" tới các quốc gia đối thủ. Các công nghệ cao mà Nhà Trắng muốn tăng cường kiểm soát xuất khẩu liên quan tới 14 lĩnh vực, trong đó có công nghệ sinh học, robot và trí tuệ nhân tạo.
Chính quyền các tổng thống Mỹ trước đây thường chỉ áp dụng quy định hạn chế xuất khẩu với các công nghệ có liên quan trực tiếp đến năng lực quân sự. Việc chính quyền Trump mở rộng quy định này để bao trùm những sản phẩm về lý thuyết có thể ứng dụng cho lĩnh vực quân sự được coi là một bước tiến đáng kể nhằm tăng sức ép với Trung Quốc.
Bộ Tư pháp Mỹ gần đây cũng tăng cường điều tra, truy tố các cá nhân, tổ chức Trung Quốc có hành vi gián điệp kinh tế và thành lập một lực lượng đặc biệt để đối phó với các thủ đoạn kinh tế bất hợp pháp của Trung Quốc. Đây được coi là những vũ khí đầy quyền năng, giúp Trump có thể kéo dài chiến tranh thương mại với Bắc Kinh mà không phải tung thêm đòn áp thuế, vốn cũng gây thiệt hại không nhỏ cho người tiêu dùng Mỹ.
"Người Trung Quốc đến nay vẫn không biết cách đối phó với Trump như thế nào, và có lẽ họ cũng không thực sự biết mình đang làm gì", Trey McArver, đồng sáng lập tổ chức tư vấn Trivium China có trụ sở ở Bắc Kinh, nói. "Họ không có bất cứ ý tưởng nào mới. Tôi cho rằng họ chỉ đang trông chờ vào may mắn".
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.