Trung Quốc dồn dập thắng thầu các công trình tỷ USD ở khắp châu Á và cả thế giới, nhưng hàng loạt dự án tỷ USD đã và đang bị hủy bỏ. Nhiều quốc gia đã nhận thấy sự dễ dãi trong đàm phán nguồn vốn Nhân dân tệ và chi phí không hề rẻ như giá bỏ thầu.
Nhiều dự án giao thông lớn do doanh nghiệp Trung Quốc triển khai tưởng chừng bất khả chiến bại nhưng bị nghi ngờ vướng vào những vụ bê bối tham nhũng, chậm trễ, tài chính không minh bạch và rắc rối về điều khoản vay nợ.
Sau chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 8, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad đã có xác nhận về việc hủy 3 dự án trị giá 22 tỷ USD giữa Malaysia và Trung Quốc, gồm một dự án đường sắt dài 688km nối bờ biển phía đông của Malaysia với miền nam Thái Lan và Kuala Lumpur (ECRL) và 2 dự án đường ống dẫn khí đốt.
Riêng dự án ECRL trị giá 20 tỷ USD được Malaysia Rail Link ký với Công ty xây dựng giao thông vận tải Trung Quốc, có nguồn vốn vay chủ yếu từ Ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc. Hai dự án còn lại, phần lớn chi phí đã được thành toán cho nhà thầu nước này nhưng mới có 13% công việc được hoàn thiện.
Đây đều là những dự án lớn về cơ sở hạ tầng ký kết năm 2016 dưới thời cựu Thủ tướng Najib Razak. Song, nhiều ý kiến cho rằng các dự án này thiếu minh bạch và có những điều khoản không có lợi cho Malaysia như vấn đề lãi suất vay hay những thỏa thuận mà ông Mahathir từng cho rằng “không công bằng”.
Trước đó, hồi đầu tháng 7, Malaysia Rail Link đã thông báo ngừng thi công công trình vì nhiều nguyên nhân, trong đó có lý do “lợi ích quốc gia". Dự án vay tiền Trung Quốc nên buộc phải thuê nhà thầu xây dựng từ Bắc Kinh và chi phí đội lên cao hơn gần 50% so với ước tính của chính phủ Malaysia trước đó.
ECRL khởi công tháng 8/2017 và được xem là một trong những hạng mục quan trọng trong Kế hoạch “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc nhằm thiết lập “Con đường Tơ lụa” hiện đại, kết nối hành lang trên bộ tại Đông Nam Á, Pakistan và Trung Á.
Theo SCMP, hồi cuối 2017, Pakistan cũng bất ngờ hủy dự án xây dựng đập thủy điện Diamer-Bhasha trị giá 14 tỷ USD với Trung Quốc để tránh những điều kiện ngặt nghèo, đi ngược lại lợi ích của nước này. Pakistan sau đó tự bỏ ra toàn bộ chi phí để thực hiện dự án.
Các điều kiện mà Trung Quốc, bên cung cấp tài chính cho dự án, đưa ra bao gồm việc nước này sẽ có quyền sở hữu đập Diamer-Bhasha, chi phí vận hành và bảo trì con đập và yêu cầu được quyền xây dựng một con đập khác tại Pakistan trong tương lai.
Chỉ vài ngày trước, Nepal cũng tuyên bố hủy dự án thủy điện Budhi Gandaki trị giá 2,5 tỷ USD, một dự án được chỉ định thầu cho một công ty thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc.
Cả hai con đập Diamer-Bhasha và Budhi Gandaki đều là những mắt xích quan trọng trong Sáng kiến “Một vành đai và Một con đường” của Trung Quốc. Và nó còn phức tạp và nhạy cảm hơn bởi liên quan tới môi trường, cuộc sống của người dân ở cả thượng và hạ lưu.
Trước đó, trong năm 2016, nhiều quốc gia khác cũng đồng loạt hủy bỏ dự án hợp tác với Trung Quốc.
Cụ thể, Bangladesh hủy bỏ dự án cảng nước sâu Sonadia do Trung Quốc đề xuất với lý do thiếu tính khả thi thương mại, nhưng lại để Nhật Bản phát triển cảng Matarbari cách đó chỉ 25 km.
Thái Lan hủy bỏ một dự án đường sắt 870km ký với Trung Quốc do bất đồng về vấn đề tài chính, rồi quyết định tự đầu tư.
Indonesia cũng yêu cầu các nhà đầu tư Trung Quốc tạm dừng một dự án đường sắt vì không đủ giấy tờ.
Gần đây, Philippines cũng hủy dự án sòng bạc 1,5 tỷ USD vốn từ Trung Quốc chỉ vài phút sau lễ động thổ, vì cho rằng khoản tiền thuê không hợp lý khiến Manila gặp bất lợi.
Trên thế giới, tình trạng tương tự cũng xảy ra. Năm 2014, Mexico chấp nhận đền 1,3 tỷ USD cho Trung Quốc để hủy hợp đồng thi công đường sắt cao tốc đầu tiên. Mỹ hủy hợp đồng xây dựng đường sắt cao tốc xuyên Mỹ 12 tỷ USD vì không tin tưởng chất lượng "Made in China". Anh ngừng phê chuẩn dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point do lo ngại về vấn đề an ninh quốc gia khi dự án có nguồn đầu tư từ Trung Quốc.
Nhiều dự án liên quan tới Sáng kiến “Một vành đai, Một con đường” đã và đang gây lo ngại trong công chúng tại khu vực châu Á. Người dân lo trở thành con nợ của Trung Quốc, lo về chất lượng cũng như giá thành và các điều khoản kéo nhà thầu Trung Quốc sang thi công,...
Sri Lanka là nước sớm phải trả giá cho các dự án liên quan đến Trung Quốc. Năm 2017, chính phủ Sri Lanka khi buộc phải giao một cảng của Trung Quốc xây dựng tại Sri Lanka cho người Trung Quốc sau khi không thể trả được nợ.
Pakistan đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nợ toàn diện. IMF cảnh báo Pakistan rằng họ không đủ khả năng hoàn trả các khoản nợ Trung Quốc, giống như trường hợp Montenegro với nợ nước ngoài hơn 80% GDP và một loạt các dự án dở dang không có tiền hoàn thiện.
Trong khi đó, tại Lào, tuyến đường sắt xuyên quốc gia này do Trung Quốc xây dựng và có giá trị bằng một nửa GDP Lào. Khoản nợ Trung Quốc của cả Lào và Campuchia được đánh giá là rất lớn.
Gần đây, một số nước đẩy mạnh hợp tác với Ấn Độ, Nhật Bản và Mỹ, tìm kiếm nguồn vốn từ các quốc gia này để tạo sự cân bằng trong khu vực. Tuy nhiên, về dài hạn, kế hoạch “Một vành đai Một con đường” dự báo tiếp tục được đẩy mạnh trong bối cảnh các nước nghèo tại châu Á vẫn đang cần tiền, nhu cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng lên tới hàng chục ngàn tỷ USD.
Tại Nepal, mặc dù dự án thủy điện tỷ USD bị hủy bỏ nhưng phe đối lập tại nước này cho biết họ sẽ giao lại dự án cho phía Trung Quốc nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử bắt đầu hôm 26/11.
Gần đây, nước Mỹ của ông Donald Trump công bố kế hoạch "Tầm nhìn Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương" với cam kết đầu tư 113 triệu USD ở khu vực này. Tuy nhiên, con số đó quá bé so với sáng kiến của Trung Quốc.
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
