Mặt trái đau lòng đằng sau sự phát triển bùng nổ của kinh tế Trung Quốc
Đức Hoàng -
12/10/2018 15:58 (GMT+7)
Các công nhân nhập cư, một trong những lực lượng lao động góp phần vào sự phát triển bùng nổ của nền kinh tế Trung Quốc, đang phải đối mặt với cuộc sống khó khăn và tình trạng sức khỏe suy kiệt sau nhiều năm làm việc trong điều kiện độc hại, tàn phá sức khỏe.
Một lao động nhập cư mắc bệnh bụi phổi (Ảnh: SCMP)
Ông Wang Zhaogang, 52 tuổi, cứ đi mỗi 4-5 bước lại dừng lại thở khò khè khó nhọc. Ông đã chuẩn bị mọi thứ cần thiết để đối phó với mọi sự thay đổi thời tiết bên ngoài vì một cơn cảm cúm thông thường cũng có thể khiến ông thiệt mạng.
Người đàn ông này ốm yếu và gầy tới mức người ta có thể nhìn thấy trái tim ông đập từ bên ngoài lớp da bọc lấy xương sườn. Ông Wang, một lao động nhập cư ở tỉnh Hồ Nam, miền Trung Trung Quốc, đã sụt 15 kg trong 1 năm trở lại đây. Cân nặng hiện lại của ông là 40kg. Tuy vậy, người đàn ông này trong năm nay đã di chuyển 5 lần từ quê nhà tới thành phố Thâm Quyến, Quảng Đông, nộp đơn yêu cầu chính quyền thành phố ghi nhận và hỗ trợ những lao động như ông.
Ông là một trong 600 công nhân nhập cư từ Hồ Nam từng tới lao động ở Thâm Quyến, đang yêu cầu được hỗ trợ sau nhiều năm lao động vất vả trong điều khiện không đảm bảo và đã mắc căn bệnh "vô phương cứu chữa".
Wang ngước nhìn những tòa nhà cao chọc trời ở Thâm Quyến. Đây là những công trình mà ông cùng các công nhân khác đã đánh đổi sức khỏe của bản thân để xây dựng bắt đầu từ năm 2004 tới nay. Trong hơi thở rít lên vì căn bệnh nan y, Wang nói: “Tôi đã bán mạng ở Thâm Quyến. Nếu tôi biết sự nguy hiểm của các máy khoan bằng khí nén, tôi sẽ không bao giờ nhận công việc đó dù nghèo như thế nào”.
Một công nhân có nhiệm vụ khoan tầng đá cứng (Ảnh: SCMP)
Wang biết được rằng ông có thể sẽ ra đi bất cứ lúc nào từ tháng 5 năm ngoái. Bác sĩ nói với ông rằng ông đã mắc bệnh bụi phổi giai đoạn 3, một căn bệnh nguy hiểm có liên quan tới hàng năm trời ông hít phải vô số bụi công nghiệp từ máy khoan khí nén. Cuộc sống khó khăn và mệt mỏi vì bệnh tật đã thôi thúc ông Wang cùng những công nhân khác đứng lên đòi hỏi hỗ trợ từ chính quyền địa phương.
Ông Wang là người đã giúp kiến thiết Thâm Quyến từ một làng chải ven biển "ngủ quên" trở thành một thành phố sầm uất với tổng sản lượng lên tới 338 triệu USD vào năm 2017.
Gu Fuxiang, 51 tuổi, mắc bệnh bụi phổi giai đoạn 2, cho biết Thâm Quyến sẽ không thể thành công như hiện tại nếu thiếu đi sự góp sức của “những bệnh nhân phổi như chúng tôi”. “Tôi đã đánh đổi các cuộc đời góp phần cho sự phát triển của thành phố”, ông Gu nói.
Anh trai của ông Gu qua đời năm 2016 ở tuổi 51 sau một vài năm chống chọi với căn bệnh bụi phổi, còn em trai ông cũng đang bị nghi ngờ mắc căn bệnh tương tự như 2 anh trai.
“Tôi rất cần tiền. Tôi phải phụng dưỡng cha mẹ, trả tiền học cho con cái và trả nợ. Tôi không còn nhiều thời gian nữa. Tôi cần tiền cho đám tang của mình”, ông Gu nói.
Bệnh nghề nghiệp
Bụi phổi là căn bệnh mắc phải do hít phải nhiều bụi hữu cơ hoặc vô cơ hay hóa chất kích thích, thường trong một khoảng thời gian dài. Đây là bệnh nan y, hiện không thể chữa khỏi.
Ông Gu cho biết vào thời kỳ Thâm Quyến bắt đầu xây dựng cơ sở hạ tầng, ông và các công nhân nhập cư khác đã được thuê để sử dụng máy khoan khí nén, khoan sâu xuống lớp đá cứng bên dưới lòng thành phố để làm móng cho các công trình nhà cao tầng.
Vào thời điểm đó, công nhân khoan khí nén như ông Gu có thể được trả lương mỗi ngày từ 29-44 USD, cao gấp 3 lần mức lương trung bình ở các công trình xây dựng vào thời điểm đó.
“Chúng tôi đào sâu xuống từ 1,2-1,6m tới khi thấy lớp đá cứng. Sau đó, chúng tôi sẽ khoan các lỗ để nhét vừa các bọc thuốc nổ”, ông Gu kể lại, cho biết mỗi công trình các công nhân sẽ khoan từ 400-500 lỗ như vậy.
Bệnh bụi phổi chiếm tỉ lệ lớn trong các bệnh nghề nghiệp mà lao động nhập cư ở Trung Quốc mắc phải.
Hiện có khoảng 287 triệu lao động nhập cư ở Trung Quốc. Họ thường di chuyển từ vùng nông thôn nghèo lên những thành phố đang trong quá trình xây dựng với hy vọng làm lụng đổi đời và hỗ trợ gia đình. Công việc chủ yếu của họ là những công việc thiếu biện pháp bảo hộ lao động cần thiết như khoan đá hoặc làm trong mỏ than.
Từ những năm 1990, họ bắt đầu đổ về các thành phố lớn để kiếm tiền, nhưng tới những năm 2000, không ít người trong số họ đã mắc bệnh và qua đời.
Theo SCMP, bệnh bụi phổi chiếm tỉ lệ lớn trong các bệnh nghề nghiệp mà lao động nhập cư ở Trung Quốc mắc phải. “Nhiều người mắc bệnh bụi phổi vì họ phải hít bụi mỗi ngày mà không có phương pháp bảo vệ đẩy đủ”, ông Geoffrey Crothall, từ China Labour Bulletin, một tổ chức bảo vệ quyền lợi công nhân ở Trung Quốc, cho biết.
Động thái từ chính quyền
Việc đòi lại công bằng của các lao động nhập cư như ông Gu rất khó khăn vì phần lớn trong số họ được tuyển dụng trong tình trạng không có hợp đồng. Trước cơ quan công quyền, họ gần như không có bằng chứng để đòi các công ty thuê họ hay chính quyền phải bồi thường.
Tuy nhiên, hồi tháng 9 vừa qua, hơn 200 công nhân tới Thâm Quyến đòi quyền lợi, đã được chính quyền đia phương cam kết sẽ đẩy nhanh tiến độ bồi thường cho những người có hợp đồng lao động hợp lệ, bằng chứng chứng minh người này mắc bệnh nghề nghiệp.
Chính quyền cũng cam kết sẽ điều các phòng khám lưu động xuống Hồ Nam để hỗ trợ thăm khám sức khỏe cho các công nhân.
Tính từ năm 2009 tới nay, số trường hợp lao động nộp đơn đòi bồi thương ở Thâm Quyến đã tăng lên hơn 600 người.
Lao động nhập cư ngồi tước một trụ sở của chính quyền Thâm Quyến (Ảnh: SCMP)
Chuyên gia Crothall cho biết dù chính quyền đã có động thái ghi nhận tình hình, nhưng để giải quyết vấn đề hiệu quả cho các lao động mắc bệnh thì cơ chế luật lệ hiện tại chưa đủ.
Một số quá trình bị kéo dài do quá trình xác minh lao động từng làm cho công ty khá phức tạp. Phần lớn họ không có giấy tờ chứng minh, phần khác lại chỉ còn những chiếc thẻ nhân viên, vốn không phải là bắng chứng hợp pháp.
Giới quan sát cho rằng ngoài những vấn đề chủ quan từ người lao động, sự triển khai thiếu hiệu quả luật hợp đồng lao động 2008 của Trung Quốc cũng góp phần vào tình trạng hiện tại.
Sự quản lý lỏng lẻo dường như dẫn tới cảnh các doanh nghiệp đã phớt lờ yêu cầu ký hợp đồng lao động vốn được quy định trong luật và tới nay, hậu quả của việc này vẫn đang gây rất nhiều khó khăn cho lao động Trung Quốc.
Một thống kê năm 2016 cho thấy, chỉ có 9,5% lao động nhập cư mắc chứng bụi phổi có kí hợp đồng lao động với chủ sở hữu lao động.
Sự tuyệt vọng và hoang mang là cảm xúc của các lao động nhập cư vào thời điểm này. Họ không biết mình sẽ ra đi vào lúc nào, trong khi những mối lo về tương lai gia đình, con cái vẫn còn đang chồng chất.
(VNF) - Với gần 30 năm hoạt động, VSIP đã thu hút hàng nghìn nhà đầu tư quốc tế và đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm và nâng cao chất lượng hạ tầng cho các khu vực.
(VNF) - Tập đoàn Hyundai có trụ sở tại Hàn Quốc ngày 24/3 đã công bố khoản đầu tư 20 tỷ USD vào hoạt động sản xuất tại Mỹ, bao gồm một nhà máy thép trị giá 5 tỷ USD tại Louisiana.
(VNF) - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã ký lệnh thực hiện các quy tắc mới nhằm tăng cường các biện pháp đối phó của Trung Quốc đối với các lệnh trừng phạt của nước ngoài, chính phủ Trung Quốc ra thông báo ngày 24/3.
(VNF) - Bộ trưởng ngoại giao Bỉ Maxime Prévot cho biết việc nhắm mục tiêu vào Big Tech có thể là một trong những lựa chọn của Liên minh châu Âu (EU) để đáp trả các đòn thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc (COMAC), nhà sản xuất máy bay hàng đầu của Trung Quốc, đã công bố kế hoạch đầy tham vọng nhằm tăng năng lực sản xuất C919 lên 75 máy bay mỗi năm, củng cố đáng kể vị thế của mình so với các đối thủ cạnh tranh toàn cầu.
(VNF) - Trung Quốc cho biết họ đã sẵn sàng cho mọi "cú sốc bất ngờ" trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt mức thuế quan cao hơn lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
(VNF) - Quyết định được chờ đợi nhất tuần qua thuộc về Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, với việc giữ nguyên lãi suất cho vay ở mức 4,25%-4,5% để chờ thêm tín hiệu từ nền kinh tế. Giá vàng tiếp tục tăng nóng cũng trở thành điểm đáng chú ý trong tuần.
(VNF) - Khi được hỏi bà có suy nghĩ gì trước việc tỷ phú Bill Gates cho rằng ly hôn là "sai lầm mà ông hối hận nhất", bà Melinda - vợ cũ của Bill Gates, thẳng thắn chia sẻ rằng đối với bà, cuộc hôn nhân tan vỡ là "một nỗi đau lớn".
(VNF) - Trung Quốc vừa công bố một thiết bị cắt cáp nhỏ gọn, đặt sâu dưới biển, có khả năng cắt đứt các đường dây điện hoặc thông tin liên lạc dưới nước kiên cố nhất thế giới, theo SCMP.
(VNF) - Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã cam kết đầu tư 1,4 nghìn tỷ USD trong 10 năm vào Mỹ sau khi các quan chức cấp cao của UAE gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump trong tuần này, thông báo ngày 21/3 của Nhà Trắng nêu rõ.
(VNF) - Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cho rằng, rằng việc châu Âu tịch thu gần 200 tỷ euro (216 tỷ USD) tài sản bị đóng băng của Nga sẽ là "một hành động chiến tranh".
(VNF) - Trong bối cảnh chính phủ đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ, đi kèm với việc nguồn cung đất ở thu hẹp, thị trường bất động sản Trung Quốc đang cho thấy một số dấu hiệu nóng lên ngay trong quý đầu năm 2025.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/1 tuyên bố những người bị phát hiện làm hỏng xe Tesla có thể phải ngồi tù tới 20 năm, đồng thời cảnh báo rằng chính phủ đang "truy tìm" họ.
(VNF) - Tập đoàn CK Hutchison Holdings Ltd. của tỷ phú Lý Gia Thành cảnh báo về môi trường kinh doanh toàn cầu đang xấu đi do căng thẳng địa chính trị và thương mại khi kế hoạch bán cảng tại Kênh đào Panama khiến Trung Quốc tức giận.
(VNF) - Tesla đang thu hồi gần như toàn bộ xe Cybertruck tại Mỹ để khắc phục lỗi tấm ốp thép bên ngoài có thể tách ra khi đang lái. Đây là đợt thu hồi thứ 8 đối với mẫu SUV này kể từ tháng 1/2024.
(VNF) - Được sự ủng hộ của sinh viên và các nhà giáo dục, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/3 đã ký một sắc lệnh hành pháp giải thể Bộ Giáo dục liên bang, thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử.
(VNF) - Các nhà nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) dự đoán vị thế thống trị của nước này đối với nguồn cung cấp đất hiếm trên thế giới có thể sắp kết thúc.
(VNF) - Đế chế kinh doanh của ông trùm Hồng Kông Lý Gia Thành đang trở thành tâm điểm chú ý sau khi CK Hutchison Holdings quyết định bán cảng tại Kênh đào Panama cho một liên doanh do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu, động thái đã khiến Bắc Kinh tức giận. Cổ phiếu của công ty đã giảm mạnh trong những phiên gần đây.
(VNF) - Tỷ phú công nghệ Elon Musk, cố vấn thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho biết mạng sống của ông đang bị đe dọa vì sự tham gia sâu rộng của ông vào chính quyền, và một số người có thể muốn ông chết vì ông đang "ngăn chặn hành vi gian lận của họ".
(VNF) - Trong bối cảnh sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine đang dần hạn chế, các đồng minh châu Âu của Ukraine đang cân nhắc liệu có nên tịch thu 300 tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga và sử dụng số tiền này để hỗ trợ Ukraine hay không.
(VNF) - Tỷ phú người Hong Kong Lý Gia Thành đang "mắc kẹt" giữa cuộc chiến địa chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ sau khi công bố thỏa thuận bán cảng tại Kênh đào Panama cho công ty Mỹ.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hay loại "thẻ vàng" thị thực trị giá 5 triệu USD mà ông đề xuất sẽ giúp nước Mỹ trả hết nợ quốc gia, đồng thời cung cấp cho các công ty hàng đầu phương thức để thu hút những lao động nhập cư chất lượng. “Nó sẽ được bán chạy như tôm tươi”, ông Trump nói trong cuộc họp nội các đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai.
(VNF) - Thừa nhận rằng nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cần phải “nỗ lực hết sức” để đạt được các mục tiêu, các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn tự tin rằng: “Con tàu khổng lồ của nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục vượt sóng và vững vàng tiến về tương lai”.
(VNF) - Với gần 30 năm hoạt động, VSIP đã thu hút hàng nghìn nhà đầu tư quốc tế và đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm và nâng cao chất lượng hạ tầng cho các khu vực.
(VNF) - Đường Vành đai 2.5 là một trong những tuyến đường quy hoạch quan trọng của Hà Nội, nằm giữa Vành đai 2 và Vành đai 3, có vai trò kết nối các khu vực nội đô với nhau, giảm tải giao thông và thúc đẩy phát triển đô thị.