Trung Quốc chạy đua tích trữ chip Mỹ trước khi ông Trump ra đòn trừng phạt

Theo số liệu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 10/12, từ tháng 1 đến tháng 11, Trung Quốc đã nhập khẩu tổng cộng 501,47 tỷ IC, tăng 14,8% về khối lượng so với cùng kỳ năm ngoái.

Dữ liệu hải quan cho thấy tổng giá trị nhập khẩu IC của Trung Quốc đại lục trong 11 tháng qua đạt 349 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước.

Sự gia tăng hai chữ số về khối lượng và giá trị nhập khẩu IC phản ánh mối lo ngại của các doanh nghiệp Trung Quốc về mức độ nghiêm trọng của các hạn chế đối với chất bán dẫn do Mỹ thắt chặt và tác động tiềm tàng đến hoạt động của họ.

Các biện pháp mới, được Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ công bố vào đầu tháng này, đã áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với 24 loại thiết bị sản xuất chip và ba loại phần mềm thiết yếu cho phát triển chất bán dẫn.

Trọng tâm đáng kể của các hạn chế được cập nhật là chip bộ nhớ băng thông cao (HBM) – được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu cho các dự án trí tuệ nhân tạo (AI). Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc các chip HBM có nguồn gốc từ Mỹ và sản xuất ở nước ngoài để ngăn Bắc Kinh phát triển công nghệ AI cho các ứng dụng quân sự.

Cùng thời điểm vào đầu tháng này, Bộ Thương mại Mỹ đã thêm 140 doanh nghiệp bán dẫn của Trung Quốc vào cái gọi là Danh sách thực thể, về cơ bản là cấm các doanh nghiệp này làm ăn với các công ty Mỹ.

Trong khi đó, theo số liệu hải quan mới nhất, xuất khẩu chất bán dẫn của Trung Quốc cũng ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số về khối lượng và giá trị trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 11, cho thấy động lực trong sản xuất "chip cũ" của nước này .

Tổng số lượng xuất khẩu IC đạt 271,6 tỷ đơn vị, tăng 11,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trị xuất khẩu này gần đạt 145 tỷ USD, tăng 18,8% so với cùng kỳ năm trước.

Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, sản lượng IC tháng 10 của Trung Quốc (một thước đo rộng về sản lượng chất bán dẫn) đã tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 35,9 tỷ đơn vị, trong khi tổng sản lượng IC trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 10 tăng 24,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong một động thái rõ ràng nhằm đáp trả các hạn chế về chip ngày càng leo thang của chính phủ Mỹ, cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc ngày 9/12 đã mở cuộc điều tra đối với "gã khổng lồ" bán dẫn của Nvidia.

Đây là vụ việc liên quan đến thương vụ công ty này mua lại nhà sản xuất sản phẩm mạng Mellanox Technologies của Israel với giá 6,9 tỷ USD, một thỏa thuận đã nhận được sự chấp thuận của Trung Quốc vào năm 2020.

Sau thông báo hạn chế mới của Mỹ, các cơ quan do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn bao gồm các công ty Internet, công ty bán dẫn, nhà sản xuất ô tô và nhà khai thác mạng truyền thông đã kêu gọi các thành viên của mình tránh xa chip từ các nhà cung cấp Mỹ.

Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Trung Quốc tuyên bố rằng chip của Mỹ “không còn an toàn, không còn đáng tin cậy nữa”.

Ở động thái liên quan, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden chuẩn bị công bố mức thuế tăng gấp đôi lên 50% đối với tấm wafer năng lượng mặt trời và polysilicon của Trung Quốc và đánh thuế 25% đối với các sản phẩm vonfram.

Mức thuế quan mới, có hiệu lực vào ngày 1/1, chỉ vài tuần trước khi ông Donald Trump tiếp quản Nhà Trắng, đánh dấu nỗ lực bảo vệ ngành năng lượng mặt trời đang phát triển nhanh chóng của Mỹ khỏi các nhà cung cấp giá rẻ từ Trung Quốc.

Tấm wafer năng lượng mặt trời và polysilicon là thành phần thiết yếu trong sản xuất pin mặt trời, và vonfram được sử dụng trong nhiều mặt hàng từ vũ khí đến chip máy tính. Mức thuế mới nhấn mạnh sự lo ngại của Washington về việc Mỹ phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc đối với các vật liệu quan trọng với an ninh năng lượng và lĩnh vực công nghệ của mình.

Ông Donald Trump, người đã phát động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc vào năm 2018, tuyên bố sẽ áp thuế lên tới 60% đối với hàng hóa Trung Quốc và gần đây cho biết ông sẽ tăng thêm thuế liên quan đến cáo buộc của ông rằng Bắc Kinh đã cho phép buôn lậu ma túy vào Mỹ.