Câu chuyện công ty Prozy gọi vốn thành công trên 30 triệu USD (số vốn đầu tư lớn hàng đầu thị trường Việt Nam từ trước đến nay) và được điều hành bởi CEO giàu kinh nghiệm trong giới khởi nghiệp Mỹ, tuyên bố dừng hoạt động trong tháng 9/2022 đã gây ngỡ ngàng giới kinh doanh trong và ngoài nước.
Dưới góc nhìn của ông Đào Tiến Phong, thành công, mà cũng chính là cái bẫy thất bại của Propzy là làm quá nhanh, quá thuận lợi bước đầu. Những startup gọi vốn thành công rất dễ rơi vào cái bẫy này, do có quá nhiều tiền, dẫn đếp áp lực phải xài tiền, phải phát triển, phải thỏa mãn được các kỳ vọng của nhà đầu tư. Cụ thể, tính đến cuối 2017, doanh nghiệp này đã ngốn 1 triệu USD của nhà sáng lập John Lê và 2 triệu USD của quỹ Frontier Digital Ventures (Malaysia).
Theo ông Phong, thị trường luôn tiềm ẩn hàng trăm, hàng nghìn yếu tố tác động mạnh hay yếu đến doanh nghiệp, nên bất cứ lúc nào các doanh nghiệp cũng phải trong tư thế phải chuyển đổi và phải tái cấu trúc thành công. Hai yếu tố quan trọng để các startup mới bắt đầu, hay khi công ty đã gọi được vốn thành công luôn phải đặt lên hàng đầu là vấn đề quản trị công ty, quản trị tài chính và vấn đề quản trị rủi ro.
Trong quản trị công ty cần phải có bài toán cân bằng ngay khi chi quá nhiều mà thu không đủ chi, chẳng hạn nếu trong bối cảnh Covid-19 bùng phát, thị trường bị thu hẹp, doanh nghiệp cần lập tức thu hẹp quy mô, thu hẹp hệ thống để ứng phó kịp thời. Nếu thị trường khó khăn, mà vì áp lực phát triển hệ thống, phát triển sản phẩm, công ty bung ra quá lớn sẽ rơi vào tình trạng “đốt tiền”.
Đáng nói hơn, vấn đề mà nhiều startup và doanh nghiệp nhỏ và vừa ít chú ý là quản trị rủi ro. Có những rủi ro có thể gọi là nằm ngoài tầm kiểm soát, nhưng thực tế lại cần lên phương án tính toán dự phòng ngay từ ban đầu như cháy nổ, rủi ro sinh mạng, biến động nhân sự, tác động môi trường, thời tiết…
Khi gọi vốn thành công, nhà kinh doanh cần tìm ra điểm trung hòa giữa phát triển doanh nghiệp và kỳ vọng nhà đầu tư (nhất là những đơn vị góp vốn không chuyên nghiệp như bạn bè, người thân, đối tác là doanh nghiệp….). Có thể hiểu nhà đầu tư không đi sâu sát dự án, họ chỉ nhìn bên ngoài thấy hệ thống phát triển chuỗi, đội ngũ nhân viên đông đảo khắp các tỉnh thành, họ khen ngợi… Áp lực mở hệ thống để chứng tỏ cho nhà đầu tư an tâm, biết lỗ vẫn mở và xem khoản lỗ như chi phí phải tốn ban đầu để xây dựng và phát triển thương hiệu chính là cái bẫy. Rơi vào bẫy này, nếu không có dòng tiền mới rót vào để nuôi bộ máy đang phình to thì rất dễ bị “toang”. Ở đây, việc trung hòa giữa kỳ vọng nhà đầu tư và thực tế cần phải làm cho vừa đủ đòi hỏi sự tinh tế và khéo léo, cũng như đòi hỏi kinh nghiệm và năng lực của các startup.
Kinh nghiệm qua hàng trăm dự án đã tham gia, ông Đào Tiến Phong cho biết: “Có những startup quy mô vừa phải thì hoạt động khá tốt, lúc hăng hái phát triển lên quy mô lớn, đầu tư vốn mạnh, đầu tư nhân sự và hệ thống lớn thật nhanh thì lại sụp đổ. Cái này gọi là chết vì nhiều tiền quá”. Ông Phong nhấn mạnh gọi vốn vừa đủ trong kế hoạch kinh doanh, tính đúng, tính đủ, gọi đủ mới là bản lĩnh đi đường dài.
Tính từ đầu năm 2022 đến nay, quan sát thực tế hơn 30 dự án đang gọi vốn, có thể thấy trong bối cảnh hậu đại dịch, khi các cuộc khủng hoảng giá năng lượng, khủng hoảng địa chính trị tại châu u khiến kinh tế bị ảnh hưởng, thì việc gọi vốn của các startup Việt cũng lâm vào tình cảnh khó khăn hơn.
Cụ thể, các quỹ đầu tư chưa thu được lợi nhuận, hoặc bị lỗ, hoặc bị hết tiền trong các thương vụ cũ, nên khắt khe hơn khi xem xét đầu tư dự án mới. Những nhà đầu tư cá nhân cũng khựng lại khi thị trường xuống dốc, họ yên lặng chờ đợi thị trường. Những nhóm, tổ chức từng đầu tư vào trong các dự án trước đây, nay cẩn thận nhiều hơn khi xuống tiền.
Nhiều dự án có ý tưởng tốt, triển khai tốt, lâm vào tình trạng không huy động vốn được để làm tiếp; mà không có tiền thuê nhân sự giỏi để triển khai tiếp, các ý tưởng buộc phải dừng lại, do vậy lại không gọi được vốn. Vòng tròn luẩn quẩn trong gọi vốn đang vây lấy nhiều startup, đó là có ý tưởng, nếu không có vốn thì không thuê được nhân sự giỏi, mà không có nhân sự, không làm ra sản phẩm dịch vụ thì không thể gọi vốn…
Cách thức gọi vốn nay cũng thay đổi. Trước đây, startup chỉ cần có ý tưởng mới, lạ, hấp dẫn thì có thể gọi vốn rồi tiến hàng xây dựng đội ngũ và sản phẩm. Nay ý tưởng phải ra được demo sản phẩm, thành hình hài nhất định, thậm chí phải vận hành thử để nhà đầu tư thấy được cơ hội sinh lời thì mới startup mới được chấp nhận đầu tư.
Tính từ đầu năm 2022 đến nay, gần như chưa có dự nào tại Việt Nam gọi vốn thành công 100% mục tiêu. Hầu hết các dự án chỉ đạt 30% vốn mục tiêu, những dự án gọi vốn nhỏ 10 - 40 tỷ đồng cũng mắc kẹt. Các startup có mục tiêu gọi vốn 5 - 10 tỷ đồng chỉ nhận được 2 - 3 tỷ đồng. Các dự án công nghệ càng khó gọi vốn hơn các dự án sản phẩm dịch vụ cụ thể.
Việc gọi vốn đa phần thất bại vì các startup không có đủ kiến thức trình bày với nhà đầu tư. Ngoài ý tưởng ban đầu, dự án gọi được vốn cần người chủ dự án có kiến thức kinh tế, kiến thức quản trị và tài chính. Với kiến thức này, chủ startup sẽ tính toán được có nên gọi vốn, cần bao nhiêu tiền, dùng tiền đó thế nào…
Do vậy giải pháp cho người gọi vốn là cần phải học kỹ năng gọi vốn thông qua kế hoạch kinh doanh cụ thể. Theo tư vấn của hãng luật Investpush Legal, các startup nên tận dụng sự hỗ trợ các tổ chức có sẵn của nhà nước, các quỹ đầu tư, các đoàn hội…
Ngay khi gọi vốn, các startup cũng phải xây dựng phương án đi kèm, như chẳng may phá sản, xảy ra sự cố thì sẽ xử lý thế nào? Nhà đầu tư chuyên nghiệp luôn tính toán đến luồng thoát vốn và đây chính là điểm mà các nhà đầu tư sẽ đánh giá cao cho các dự án.
Thị trường đầu tư tài chính lúc nào cũng sẽ có những khó khăn thay đổi theo cách thức khác nhau, như những con sóng, nếu năm 2020 - 2022 ảnh hưởng từ Covid-19, thì năm tới dự báo sẽ có sự cố khác. Việc gọi vốn đầu tư tài chính cũng cần thay đổi, linh hoạt theo từng thời điểm.
Tags:
(VNF) - Luật sư TS.Phan Hoài Nam - Tổng giám đốc Công ty Tư vấn W&A cho rằng, mức thuế 46% là một tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng về tính dễ tổn thương của mô hình tăng trưởng dựa trên xuất khẩu của Việt Nam. Đây cũng là một phép thử quan trọng cho năng lực thích ứng và bản lĩnh chuyển mình của cả hệ thống xuất khẩu Việt Nam.
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đặt ra mục tiêu đầy “tham vọng” là tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và xa hơn là đạt mức tăng trưởng hai con số (10% trở lên) trong những năm tiếp theo. Để hiện thực hóa tham vọng này, theo các chuyên gia, cải cách mô hình quản lý kinh tế sẽ giúp bộ máy phát triển một cách trơn tru, có thể giúp cải thiện tăng trưởng GDP lên 1 - 2%, thêm cơ hội tăng trưởng 2 con số.
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, việc lấn biển phải đặt trong câu chuyện muốn phát triển thì phải đánh đổi. Định hướng lấn biển để có không gian phát triển phải nghĩ một cách tích cực, đừng để mất cơ hội của Đà Nẵng và cũng là cơ hội của đất nước.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - PGS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp phát triển doanh nghiệp dân tộc.Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho".
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Luật sư TS.Phan Hoài Nam - Tổng giám đốc Công ty Tư vấn W&A cho rằng, mức thuế 46% là một tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng về tính dễ tổn thương của mô hình tăng trưởng dựa trên xuất khẩu của Việt Nam. Đây cũng là một phép thử quan trọng cho năng lực thích ứng và bản lĩnh chuyển mình của cả hệ thống xuất khẩu Việt Nam.
(VNF) - Tập đoàn Hateco đã chính thức vận hàng Cảng Container Quốc tế Hateco Hải Phòng (HHIT), đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế biển của Việt Nam. Cùng VietnamFinance ngắm toàn cảnh bến cảng quốc tế của Tập đoàn HATECO.
