Bối cảnh chính trị Trung Quốc và sự cần thiết ổn định tỷ giá USD/CNY
Quang Hải -
09/08/2018 19:18 (GMT+7)
(VNF) - Mặc dù CNY mất giá có thể hỗ trợ ít nhiều cho xuất khẩu của Trung Quốc nhưng phần lớn các chuyên gia đều cho rằng lợi ích từ việc CNY mất giá vẫn chưa đủ đề bù đắp thiệt hại cho những ngành công nghiệp bị Mỹ tăng thuế (điện tử, chế tạo máy…). Theo chiều ngược lại, sự mất giá của đồng CNY có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho chính Trung Quốc.
Bối cảnh chính trị Trung Quốc và sự cần thiết ổn định tỷ giá USD/CNY
Cuộc họp Bộ Chính trị Trung Quốc vào đầu tháng 8 vừa qua đã đề ra 6 mục tiêu quan trọng cho nửa sau năm 2018, trong đó hai mục tiêu hàng đầu là giảm tỷ lệ thất nghiệp và ổn định thị trường tài chính.
Đáng lưu ý, các phiên họp trước của Bộ Chính trị Trung Quốc hiếm khi đề cập đến tỷ lệ thất nghiệp, điều đó có nghĩa là giới lãnh đạo nước này đã nhận thấy những bất ổn của nền kinh tế trong nước.
Đối với mục tiêu thứ hai, Trung Quốc khẳng định sẽ duy trì sự ổn định của thị trường tài chính và không tiếp tục sử dụng chính sách tiền tệ để kích thích nền kinh tế (nhiệm vụ này sẽ được chuyển sang cho chính sách tài khóa).
Nói cách khác, trong nửa sau năm 2018 thì chính sách tiền tệ của Trung Quốc sẽ có phần thận trọng hơn so với nửa đầu (đã cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tới 2 lần trong 6 tháng đầu năm), Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) sẽ giảm bớt việc nới lỏng tiền tệ và áp lực lên CNY dự kiến cũng sẽ giảm theo.
Vào cuối tuần trước (4/8), các lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Trung Quốc đã có mặt ở khu nghỉ mát Bắc Đới Hà để tham gia cuộc họp hàng năm, dự kiến kéo dài tới khoảng 12/8. Cuộc họp Bộ Chính trị mở rộng này là dịp để thảo luận về thực trạng đất nước cũng như chính sách điều hành trong thời gian tới, do đó có ý nghĩa tương đối quan trọng trong việc xác lập phương hướng chính trị của Trung Quốc.
Hai chủ đề hàng đầu trong cuộc họp này sẽ là chiến tranh thương mại với Mỹ và sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc, đều là những điểm mà giới “nguyên lão” có thể dùng để chỉ trích Tập Cận Bình.
Có thông tin rằng nguyên Chủ tịch Giang Trạch Dân và một số nguyên lãnh đạo khác đã gửi một bức thư cho ông Tập Cận Bình để đề nghị ông này xem xét lại chính sách kinh tế cũng như ngoại giao.
Rõ ràng ông Tập Cận Bình và bộ máy của mình sẽ có động lực để tạm thời bình ổn thị trường tài chính, qua đó giảm bớt phần nào áp lực trước cuộc họp quan trọng này.
Mối nguy từ tỷ giá
Việc CNY liên tục mất giá so với USD là một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với kinh tế Trung Quốc hiện nay. Mặc dù CNY mất giá có thể hỗ trợ ít nhiều cho xuất khẩu của Trung Quốc, phần lớn các chuyên gia đều cho rằng lợi ích từ việc CNY mất giá vẫn chưa đủ đề bù đắp thiệt hại cho những ngành công nghiệp bị Mỹ tăng thuế (điện tử, chế tạo máy…). Theo chiều ngược lại, sự mất giá của đồng CNY có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Thứ nhất, nếu CNY tiếp tục mất giá và tỷ giá USD/CNY chạm mốc tâm lý 7.0, dòng vốn nước ngoài có thể đồng loạt tháo chạy ra khỏi Trung Quốc, kéo theo làn sóng mua ngoại tệ của doanh nghiệp cũng như dân cư nước này và đặt Trung Quốc trước nguy cơ xảy ra khủng hoảng mini.
Thứ hai, nếu CNY mất giá quá mạnh so với USD thì nhiều nước Đông Nam Á cũng sẽ phải phá giá đồng tiền theo, cũng có nghĩa là những quốc gia này (đặc biệt là Indonesia, Malaysia) sẽ hứng chịu hậu quả từ dòng vốn ngoại đảo chiều.
Nếu như sự mất giá của CNY gián tiếp đẩy nhiều quốc gia trong khu vực vào khủng hoảng, vị thế của đồng tiền này sẽ suy giảm rất đáng kể, trái với mong muốn của giới lãnh đạo Trung Quốc về việc quốc tế hóa đồng CNY, đưa đồng tiền này thành trung gian thanh toán cũng như công cụ dự trữ trong khu vực. Đó là chưa kể đến việc Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục chỉ trích Trung Quốc về việc thao túng tiền tệ và cố tình phá giá đồng CNY.
Như vậy, xét về cả mục tiêu chính trị lẫn kinh tế, Trung Quốc đều có động cơ để tạm thời bình ổn tỷ giá USD/CNY. Một mặt nó giúp giảm bớt áp lực cho “nhóm Tập Cận Bình” trong hội nghị quan trọng sắp tới, mặt khác giúp ổn định kinh tế vĩ mô – điều đặc biệt quan trọng khi kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc đáng kể.
Vậy vì sao CNY lại mất giá mạnh như vậy? PBoC có thể bình ổn hay không? Tương lai của tỷ giá USD/CNY sẽ đi về đâu ?
Sẽ còn phụ thuộc vào chiến tranh thương mại
Cần phải đính chính rằng CNY (mất giá 4,9% trong năm 2018) chưa phải là đồng tiền châu Á giảm giá mạnh nhất. Ngôi vị này thuộc về IDR (6,9%) và KRW (5,9%). Ngoài ra, Dollar Index cũng lên giá 3,3% kể từ đầu năm, có nghĩa là thực ra CNY chỉ giảm giá thêm khoảng 1,6% so với “fair value” mà thôi.
Cụ thể hơn, sự phân kỳ giữa USD/CNY và Dollar Index chỉ bắt đầu xuất hiện rõ trong giai đoạn gần đây. Trong khoảng 1,5 tháng trở lại đây, USD/CNY tăng tới 7% trong khi Dollar Index chỉ tăng 1,5%, tức là CNY vẫn ổn định trong khoảng 6 tháng đầu năm, và chỉ thực sự suy yếu rõ rệt từ giữa tháng 6.
Lý do là các số liệu kinh tế Trung Quốc bắt đầu xấu đi kể từ tháng 6 (tốc độ tăng trưởng GDP thấp hơn từ 0,1 đến 0,4% so với cùng kỳ năm ngoái, tùy theo cách thức thống kê), bên cạnh đó thì PBoC vẫn tiếp tục nới lỏng tiền tệ nhằm kích thích tăng trưởng nội địa. Nguy cơ về cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ là giọt nước làm tràn ly: một mặt nó khiến thị trường chứng khoán Trung Quốc đi xuống và kích hoạt làn sóng rút vốn, mặt khác gây ra tâm lý quan ngại cho thị trường rằng Trung Quốc có thể sử dụng tỷ giá USD/CNY như là một công cụ để trả đũa Mỹ trong cuộc chiến tranh thương mại.
Theo Bloomberg, việc thị trường đẩy tỷ giá USD/CNY lên tiệm cận mức 6.9 có thể được hiểu như là cách để “thử” phản ứng của PBoC hơn là nhằm phản ánh cung cầu thực.
Biện pháp can thiệp hành chính mới nhất của PBoC (tăng tỷ lệ ký quỹ đối với các sản phẩm FX Forward lên 20% thay vì 0% như trước đây) chưa làm thay đổi triển vọng của CNY trong dài hạn (vẫn phụ thuộc nhiều vào kết quả cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ), nhưng tạm thời đã giúp bình ổn tâm lý thị trường và quan trọng là xóa tan nỗi lo về việc CNY có thể được sử dụng như là một công cụ phục vụ chiến tranh thương mại – một yếu tố góp phần rất lớn vào đà tăng của tỷ giá USD/CNY trong thời gian qua.
Tính đến cuối năm 2018 đến đầu năm 2019 thì tỷ giá USD/CNY vẫn nhiều khả năng tăng lên mức 7.0 nếu như cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không hạ nhiệt (tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có khả năng giảm xuống dưới 6% trong năm tới nếu như cuộc chiến thương mại tiếp tục căng thẳng), tuy nhiên đây là điều mà Trung Quốc buộc phải chấp nhận trong dài hạn.
PBoC chỉ cần ổn định tỷ giá trong ngắn hạn để tránh các cú sốc quá đột ngột, đồng thời cũng để xóa đi sự nghi ngờ của thị trường về việc Trung Quốc chuyển hóa chiến tranh thương mại thành chiến tranh tiền tệ.
Lần gần nhất PBoC can thiệp bằng biện pháp này là tháng 9/2015, khi đó tỷ giá USD/CNY cũng điều chỉnh giảm khoảng 1% từ 6.39 về 6.32 trong vòng 2 tháng, tức tương đương gần 40% mức tăng giá trong giai đoạn trước (6.21 lên 6.39).
Nếu lịch sử lặp lại thì tỷ giá USD/CNY có thể duy trì ổn định dưới mức 6.8 ít nhất trong vòng 1 tháng và thậm chí có thể hướng về mức 6.7, đặc biệt là khi PBoC tuyên bố sẽ còn tiếp tục đưa ra thêm các biện pháp can thiệp nhằm ổn định tỷ giá trong giai đoạn tới.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.