Dự án BOT Quốc lộ 1 đoạn Nghi Sơn - Cầu Giát: Sai sót dày đặc, tự tung mua sắm
Bảo Như -
12/09/2018 08:46 (GMT+7)
Cả đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhà đầu tư, Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) các địa phương đều đã để xảy ra những sai sót lớn trong quá trình triển khai mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Nghi Sơn - Cầu Giát.
Dự án BOT mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Nghi Sơn - Cầu Giát có “mật độ” sai sót khá dày.
Mật độ sai lớn
Kiểm toán Nhà nước vừa có Thông báo số 395/TB - KTNN thông báo kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư của Dự án Mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Km 368+400 (Nghi Sơn, Thanh Hóa ) - Km 402+330 (Cầu Giát, Nghệ An) theo hình thức hợp đồng BOT và Dự án Đầu tư xây dựng nút giao khác mức tại điểm giao cắt Quốc lộ 48 với Quốc lộ 1 và đường sắt Bắc - Nam theo hình thức hợp đồng BOT.
Hai dự án này đã được Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) điều chỉnh thành 1 dự án chung là Dự án BOT mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Km 368+400 (Nghi Sơn) - Km 402+300 (Cầu Giát) tại Quyết định số 250/QĐ - BGTVT ngày 25/1/2017, với tổng mức đầu tư là 3.509,6 tỷ đồng, trong đó, vốn của nhà đầu tư (Liên danh Cienco4 - Tổng công ty 319) là 3.346 tỷ đồng; ngân sách nhà nước hỗ trợ 140,3 tỷ đồng. Để hoàn vốn, nhà đầu tư được phép thu phí tại trạm thu phí Hoàng Mai tại Km 383 + 600 (Quốc lộ 1) trong thời gian dự kiến là 14 năm 9 tháng.
Việc từng có một số hợp phần được thực hiện bằng vốn ngân sách nhà nước và nhiều lần điều chỉnh, bổ sung quy mô là những nguyên nhân khiến Dự án BOT mở rộng Quốc lộ 1 đoạn Nghi Sơn - Cầu Giát có “mật độ” sai sót khá dày.
Sai sót đầu tiên được Kiểm toán Nhà nước chỉ ra trong Thông báo số 395 liên quan việc lập, thẩm định phê duyệt dự án đầu tư; phê duyệt dự án đầu tư điều chỉnh, tổng mức đầu tư điều chỉnh.
Cụ thể, tổng mức đầu tư điều chỉnh Dự án có cập nhật giá trị vốn đầu tư (đã thanh toán) bằng nguồn ngân sách nhà nước là 140,3 tỷ đồng, nhưng không có hồ sơ kèm theo. Đến thời điểm Kiểm toán Nhà nước vào cuộc (tháng 5/2018), Dự án được chuyển đổi hình thức đầu tư trên 5 năm, nhà đầu tư đã thu phí hoàn vốn được 3 năm, nhưng các chi phí này chưa được đại diện chủ đầu tư, đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền là Ban Quản lý dự án 1 (nay là Ban Quản lý dự Thăng Long - PMU Thăng Long); PMU 4; PMU 85 cung cấp hồ sơ quyết toán.
Trong quá trình điều chỉnh tổng mức đầu tư, cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Bộ GTVT) đã tính trùng chi phí quản lý dự án cho PMU 1, PMU 4, PMU 85 đã thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước làm tăng tổng mức đầu tư hơn 8,7 tỷ đồng. Đây là những lỗi thuộc về PMU Thăng Long trong vai trò là đại diện cơ quan nhà nước tại dự án này.
Ngoài sai sót này, PMU Thăng Long còn bị Kiểm toán Nhà nước “thổi còi” đối với lỗi chậm quyết toán dự án hoàn thành. Theo đó, mặc dù Dự án đã thu phí hơn 3 năm, nhưng đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới trình Bộ GTVT chấp thuận 51% (1.793,75 tỷ đồng/3.509,6 tỷ đồng tổng mức đầu tư điều chỉnh).
Thậm chí, toàn bộ chi phí GPMB có giá trị lên tới 1.030 tỷ đồng vì một số lý do vẫn chưa được các hội đồng bồi thường GPMB quyết toán trễ hạn rất sâu so với quy định tại Nghị định số 15/2015/NĐ - CP của Chính phủ về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Quyết toán các dự án BOT đang được Bộ GTVT coi là nhiệm vụ quan trọng số một của giai đoạn hậu thi công, bởi ngoài việc chốt được giá trị đầu tư; hoàn tất toàn bộ quá trình đầu tư xây dựng, công tác này sẽ giúp cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có thể công khai với người dân thời gian hoàn vốn, tránh tình trạng lạm dụng sự nhập nhèm để tăng thời gian thu phí như đã từng xảy ra tại một số dự án BOT.
Theo ghi nhận của Kiểm toán Nhà nước, “vệt hằn” sai sót lớn tại dự án này còn xuất hiện ở việc chấp hành chế độ quản lý tài chính.
Kiểm toán Nhà nước khẳng định doanh nghiệp dự án (Công ty TNHH 2 thành viên BOT Quốc lộ 1 Cienco4 - Tổng công ty 319) sử dụng doanh thu thu phí từ các năm 2015 - 2017 để thanh toán khối lượng hoàn thành cho các hạng mục bổ sung trị giá 30,5 tỷ đồng; chia lợi nhuận cho nhà đầu tư (57,3 tỷ đồng); để tồn quỹ doanh nghiệp dự án 16,7 tỷ đồng là chưa phù hợp với quy định về sử dụng doanh thu thu phí được quy định tại điểm 50.8, Điều 50, Hợp đồng BOT.
Việc sử dụng khoản hoàn thuế GTGT 30,76 tỷ đồng để thanh toán chi phí GPMB; sử dụng nguồn thuế GTGT được khấu trừ 45,1 tỷ đồng để thanh toán các khối lượng hoàn thành là chưa thuân thủ hợp đồng BOT và phương án tài chính (nguồn hoàn thuế và khấu trừ thuế phải được trừ trực tiếp vào giá trị vốn vay gốc để giảm nguồn vốn vay của Dự án).
Tự tung mua sắm
Không chỉ doanh nghiệp dự án mắc lỗi trong việc chấp hành chế độ kế toán, tại dự án này, việc chi sai mục đích còn xuất hiện ở các hội đồng bồi thường GPMB địa phương, thậm chí ở mức độ nghiêm trọng hơn.
Theo ghi nhận của Kiểm toán Nhà nước, trong quá trình triển khai Dự án, Hội đồng bồi thường GPMB huyện Tĩnh Gia (tỉnh Thanh Hóa) “chơi sang” khi dùng kinh phí thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB để mua ô tô và sửa chữa xe ô tô lên tới 706 triệu đồng. Hội đồng bồi thường GPMB thị xã Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An) dùng kinh phí được ấn định phục vụ GPMB lên tới 304 triệu đồng để chi tham quan, học hỏi kinh nghiệm ở… Lào.
Tại Hội đồng bồi thường GPMB huyện Tĩnh Gia, theo Kiểm toán Nhà nước, việc xác định nguồn gốc đất của hộ ông Lê Văn Quang và Bùi Vương Hùng phải thay đổi kết quả nhiều lần; chưa cung cấp được sổ kế toán theo dõi và quản lý kinh phí đền bù cho Đoàn kiểm toán trong thời gian kiểm toán.
Địa phương này thậm chí đã ban hành Quyết định số 1115/QĐ - BGTVT ngày 30/7/2013 về việc điều chỉnh nội dung nguồn vốn của Dự án từ vốn bán quyền thu phí đường cao tốc TP. HCM - Trung Lương sang nguồn vốn BOT đối với 4 quyết định được duyệt từ năm 2012 với giá trị lên tới 12,1 tỷ đồng bị Kiểm toán Nhà nước xác định là vượt thẩm quyền và chưa đầy đủ cơ sở pháp lý.
Không chỉ doanh nghiệp dự án mắc lỗi trong việc chấp hành chế độ kế toán, tại dự án này, việc chi sai mục đích còn xuất hiện ở các hội đồng bồi thường GPMB địa phương.
Kiểm toán Nhà nước cho rằng chính sách, chế độ bồi thường cho những hộ dân có đất được cấp trái thẩm quyền trong hành lang an toàn giao thông giữa các địa phương, các tỉnh trong phạm vi Dự án còn có sự khác biệt lớn.
Đến thời điểm Kiểm toán Nhà nước triển khai, ngoại trừ huyện Tĩnh Gia có thực hiện việc hỗ trợ (bằng 100% giá trị bồi thường) cho các hộ dân có đất trong phạm vi 13,5 m (Quốc lộ 1), trong khi huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu và thị xã Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An) đều chưa hỗ trợ dẫn đến khiếu kiện vượt cấp kéo dài.
Cũng liên quan đến công tác GPMB, doanh nghiệp dự án cũng bị đánh giá là mắc lỗi khi cho các Hội đồng bồi thường GPMB tạm ứng vốn vượt dự toán được duyệt trên 1,78 tỷ đồng (huyện Quỳnh Lưu hơn 1,5 tỷ đồng; Diễn Châu 201 triệu đồng); thanh toán vượt giá trị quyết toán của Bộ GTVT 617,6 triệu đồng. Hiện kinh phí đã hết nhiệm vụ chi, nhưng chưa được các bên liên quan thu hồi.
Căn cứ các sai sót liên quan đến chi phí lãi vay, chi phí xây dựng, chi phí GPMB do Kiểm toán Nhà nước phát hiện và các sai sót chi phí xây dựng do Bộ GTVT phát hiện (chưa tính giá trị quyết toán chưa được phê duyệt) và các thông số khác vẫn giữ nguyên theo phương án tài chính, Kiểm toán Nhà nước tạm tính thời gian thu phí giảm 5 tháng so với phương án tài chính điều chỉnh.
Ngoài ra, nếu tính toán giảm trừ nguồn vốn sở hữu Nhà nước đã thu hồi trước thời hạn và việc doanh nghiệp sử dụng nguồn thu phí để thanh toán khối lượng hoàn thành và trả lãi vay trong thời gian thi công, thì thời gian thu phí hoàn vốn cho Dự án sẽ giảm thêm 10 tháng nữa và chỉ còn 13 năm 6 tháng so với mức 14 năm 9 tháng như phê duyệt ban đầu của Bộ GTVT.
Tại Thông báo số 395, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo các bộ phận liên quan cùng với nhà đầu tư rà soát, xử lý các tồn tại và tính toán điều chỉnh lại phương án tài chính theo đúng quy định của hợp đồng, làm căn cứ ký kết phụ lục hợp đồng tiếp theo.
Chỉ đạo các PMU, các hội đồng BTGPMB các huyện kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân chậm quyết toán nguồn vốn ngân sách nhà nước chi trả kinh phí BTGPMB 140 tỷ đồng được cập nhật vào tổng mức đầu tư Dự án, nhưng không cung cấp được tài liệu.
“Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị được kiểm toán thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện về Kiểm toán Nhà nước khu vực II trước ngày 30/10/2018”, Phó tổng kiểm toán Nhà nước, ông Đoàn Xuân Tiên nêu rõ.
(VNF) - UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Công ty Cổ phần Bách Đạt An tập trung tối đa nhân lực, nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, đưa vào sử dụng đảm bảo tiến độ đến tháng 12/2025.
(VNF) - Sở Xây dựng Hà Nội mới đây đã kiến nghị Công an thành phố xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách nhà ở xã hội để thu tiền hoặc đặt cọc trái quy định.
(VNF) - Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vừa ký kết khoản vay liên kết bền vững (SLL) trị giá 150 triệu USD với Công ty Cổ phần Vinschool (công ty con của Tập đoàn Vingroup).
(VNF) - Những tháng đầu năm 2025, thị trường bất động sản miền Bắc ghi nhận sự dịch chuyển đáng chú ý của dòng tiền đầu tư, từ Hà Nội sang các tỉnh lân cận.
(VNF) - Được ví như trái tim của Crystal Holidays Harbour Vân Đồn, tòa tháp The Harmony mô phỏng kiến trúc kiệt tác du thuyền Harmony of the Seas. Đây không chỉ là sự hòa hợp giữa kiến trúc và thiên nhiên mà còn là không gian mang đậm chất sống toàn cầu, là nơi sống, làm việc và nghỉ dưỡng lý tưởng dành cho giới trẻ.
(VNF) - Một loạt băng rôn đòi quyền lợi được cư dân căng trên hàng rào các căn biệt thự tại Khu đô thị Starlake, nơi được xem là một trong những dự án cao cấp và đắt đỏ nhất dành cho giới nhà giàu Hà Nội.
(VNF) - Dự án Khu nghỉ dưỡng Quang Phú Luxury tại xã Quang Phú, TP. Đồng Hới được chấp thuận đầu tư nhằm xây dựng khu nghỉ dưỡng đạt tiêu chuẩn 4 sao phục vụ khách du lịch trong và ngoài nước, góp phần tăng nguồn thu ngân sách cho địa phương.
(VNF) - TP.HCM dự kiến đấu giá hàng chục lô đất, phát triển hàng loạt khu đô thị TOD dọc các tuyến metro. Nếu thuận lợi, việc đấu giá sẽ mang về nguồn thu hàng trăm nghìn tỷ đồng
(VNF) - Giá đất tại huyện Đan Phượng, Hà Nội, đang là một trong những tâm điểm chú ý của giới đầu tư trong thời gian gần đây, do sự xuất hiện của dự án Vinhomes Wonder City cùng tiến độ của tuyến đường đang được xây dựng. Giá đất “nhảy múa” khiến một số chủ đất tại Đan Phượng hưởng lợi lớn.
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.
(VNF) - Diện tích căn hộ tại dự án NƠXH Thăng Long Green City dao động từ 49,56 m2 đến 58,9m2, mức giá bán là 18,4 triệu đồng/m2 (bao gồm thuế VAT 5% và phí bảo trì 2%).
(VNF) - Theo kế hoạch đấu giá quyền sử dụng đất và danh mục các khu đất đấu giá quyền sử dụng đất năm 2025 của TP.HCM, trong quý III/2025, TP. HCM sẽ tổ chức đấu giá 7 khu đất.
(VNF) - Dự án nhà ở xã hội tại xã Uy Nỗ (huyện Đông Anh, Hà Nội) do Tổng Công ty 319 (doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư hơn 630 tỷ đồng.
(VNF) - Quy hoạch TP.Thủ Đức đến năm 2040, là trung tâm phía Đông về kinh tế, khoa học kỹ thuật và công nghệ, văn hóa, giáo dục đào tạo. Định hướng chiến lược sẽ giúp nâng tầm diện mạo đô thị mà còn mở ra cơ hội cho BĐS khi hạ tầng được đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng.
(VNF) - Thanh tra TP.Huế vừa công bố quyết định thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật của nhà nước trong việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích khác đối với 6 dự án trên địa bàn.
(VNF) - Khu Công cộng, dịch vụ đô thị thuộc dự án Tổ hợp thể thao, giải trí và thương mại tại phường Hòa Xuân (quận Cẩm Lệ) có diện tích gần 13ha, giá khởi điểm 11,7 triệu đồng/m2.
(VNF) - UBND tỉnh Đồng Nai vừa ban hành nhiều quyết định phê duyệt hồ sơ mời nhà đầu tư quan tâm đến 6 dự án nhà ở xã hội trên địa bàn toàn tỉnh, với tổng số lượng 6.500 căn hộ.
(VNF) - Năm 2025 hứa hẹn là giai đoạn phục hồi và phát triển của bất động sản nghỉ dưỡng Việt Nam, nhờ sự kết hợp giữa các yếu tố tích cực như tăng trưởng nguồn cung, phục hồi du lịch và hoàn thiện pháp lý.
(VNF) - Sau khi trải qua năm 2024 tương đối tốt, đầu năm 2025, Công ty Cổ phần Kinh doanh và Phát triển Bình Dương (Becamex TDC, HoSE: TDC) đã đề ra kế hoạch tái cơ cấu để trở thành một tập đoàn.
(VNF) - 30 lô đất được Đà Nẵng lên kế hoạch cho thuê ngắn hạn để làm bãi đỗ xe và thương mại dịch vụ, trong đó nhiều lô đất nằm ở vị trí 2-3 mặt tiền tuyến đường lớn của thành phố.
(VNF) - Ông Vũ Kim Giang, Chủ tịch HĐQT SGO Group, nhìn nhận các yếu tố để tạo lập một chu kỳ mới đã hình thành tương đối đầy đủ trên thị trường bất động sản miền Bắc. Do vậy, năm 2025 là thời điểm quan trọng để nhà đầu tư đưa ra quyết định.
(VNF) - Không chỉ là đại đô thị quy mô, tiện ích hoàn thiện và đẳng cấp bậc nhất giúp kiến tạo chuẩn mực sống mới cho khu vực phía Tây Hà Nội, Vinhomes Wonder City thu hút mạnh mẽ khách ở thực cũng như nhà đầu tư còn nhờ quy hoạch sản phẩm độc đáo hiếm có trên thị trường.
(VNF) - UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Công ty Cổ phần Bách Đạt An tập trung tối đa nhân lực, nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, đưa vào sử dụng đảm bảo tiến độ đến tháng 12/2025.