"Dư địa tăng trưởng và phát triển cho TP. HCM còn rất lớn. Nếu TP. HCM xác định được hướng đi đúng và cách làm phù hợp, cộng với một cơ chế phân bổ ngân sách hợp lý cũng như sự chủ động hợp lý cho TP. HCM từ trung ương thì trong 10 năm là đủ tạo ra những thay đổi nền tảng của một đô thị hiện đại
Và 30 năm cũng sẽ đủ để chuyển từ một đô thị ở thế giới thứ ba sang thế giới thứ nhất. Đây không phải là giấc mơ viển vông bởi nhiều nơi như Singapore, Seoul hay Đài Bắc đã làm được".
Đây là ý kiến của TS Huỳnh Thế Du, Giám đốc Chương trình Thạc sĩ Chính sách công, Đại học Fullbright Việt Nam, trong bối cảnh Quốc hội đang xem xét về các cơ chế đặc thù cho TP. HCM phát triển và bàn thảo về luật cho các đặc khu kinh tế.
Những thách thức căn bản nào hiện nay mà TP. HCM đang gặp phải khiến tiềm năng và thế mạnh chưa được khai thác hết, thưa ông?
TS. Huỳnh Thế Du: Nguyên nhân cơ bản là cơ chế, chính sách phần lớn được quyết định bởi Trung ương hay chính sách chung của cả nước; đồng thời cơ chế phân bổ ngân sách hiện nay khiến TP. HCM không đủ nguồn lực cần thiết tạo tiền đề cất cánh.
Nhìn lại suốt 10 năm qua, từ năm 1990 đến nay thì mức chi ngân sách cho thành phố chỉ trên dưới bình quân có 8,3% GRDP và đang có xu hướng giảm trong những năm gần đây.
Hiện TP. HCM huy động được 4 đồng thì chỉ được giữ lại chưa đến 1 đồng. Đó là mức quá ít, TP. HCM không đảm bảo nhu cầu thiết yếu, đặc biệt đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng.
TS. Huỳnh Thế Du đề xuất xây dựng Thủ Thiêm thành một đặc khu kinh tế như phố Đông của Thượng Hải.
Trong khi đó, ở các quốc gia đã trở nên phát triển, trong giai đoạn đầu họ dành nhiều nguồn lực cho những vùng đô thị có khả năng phát triển, tạo ra nhiều giá trị gia tăng và việc làm. Cụ thể, Seoul (Hàn Quốc) dành mức chi tối thiểu hơn 10% GRDP để đảm bảo tốc độ phát triển cao. Muốn phát triển nhanh như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Hồng Kông thì chi tiêu ngân sách ở những nơi này chiếm hơn 20% GRDP.
Động lực của các nền kinh tế Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore… chính từ các vùng siêu đô thị, được tạo điều kiện phát triển, tạo ra nhiều giá trị gia tăng và việc làm hơn. Sự bùng nổ của Trung Quốc trong thời gian qua cũng theo công thức này.
Theo đó, nhờ một nguồn lực rất lớn dành cho các trung tâm, điển hình là Thượng Hải mà trong thời gian ngắn đô thị này đã trở thành cổ máy tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc.
Điều này cho thấy thay vì được dành nhiều nguồn lực để phát huy tiềm năng và lợi thế nhằm có thể cạnh tranh quốc tế, vùng TP. HCM đang bị vắt kiệt, khiến TP. HCM không thể phát triển và rút ngắn khoảng cách với các thành phố trong khu vực.
Vậy chìa khóa để giải quyết vấn đề ở TP. HCM là gì, thưa ông?
Câu chuyện cạnh tranh của TP. HCM là không phải cạnh tranh với các thành phố hay địa phương trong nước mà là cạnh tranh với thành phố các nước. Mặt khác, cạnh tranh của các quốc gia thực chất là sự cạnh tranh của các thành phố lớn nhằm thu hút ba nhóm đối tượng quan trọng gồm: Doanh nghiệp, người giỏi và người giàu.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay có sự bất lợi của các nước đang phát triển. Các nước phát triển có nhiều lợi thế trong việc thu hút những đối tượng nêu trên.
Một khi TP. HCM hay Hà Nội không đủ năng lực cạnh tranh, hậu quả nhãn tiền là sẽ không thu hút được người giỏi và người giàu của mình. Thành ra mới có câu chuyện mang 3 tỷ USD đầu tư bất động sản ở Mỹ. Rồi việc hàng trăm nghìn du học sinh khi có cơ hội thì ở lại ngoài làm việc. Thực tế này cho thấy mình đang bị chảy máu chất xám.
Chính việc TP. HCM phải nộp một phần nguồn thu ngân sách về Trung ương để tạo nguồn phân bổ về các địa phương khác khó khăn hơn là hợp lý. Tuy nhiên, với mức quá lớn như hiện tại sẽ làm triệt tiêu động cơ phấn đấu và khả năng phát huy lợi thế của vùng. Tập trung quá nhiều cho mục tiêu công bằng này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển dài hạn và phồn vinh của cả nước.
Tôi cho rằng cần phải xem xét thấu đáo "ước nguyện của người nông dân" là gì? Hầu hết người dân đều muốn con cái của mình ra phố để cuộc sống tốt hơn. Dần dần, nông dân sẽ sống ở đô thị, trở thành công nhân và đất đai được tích tụ cho một số ít người để họ tổ chức sản xuất và tạo ra công ăn việc làm.
Để giải quyết vấn đề phát triển của Việt Nam thì cần phải tập trung nguồn lực cho các đô thị, đặc biệt là các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM. Thay vì như hiện nay, chúng ta cho rằng khu vực nông nghiệp, nông thôn gặp khó khăn nên phải huy động từ các nơi để điều tiết về.
- Ông nhận xét như thế nào về giải pháp về tài chính, ngân sách mà dự thảo nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. HCM đang được trình Quốc hội?
Việc ngân sách của TP. HCM quá thấp hiện nay là không hợp lý. Nếu điều này tiếp tục xảy ra thì không chỉ TP. HCM khó phát triển mà còn làm cho cả nước gặp trục trặc. Do đó, việc đề xuất các giải pháp, cơ chế cho phép TP. HCM khai thác các nguồn lực, gia tăng nguồn thu ngân sách cho mục tiêu phát triển là rất cần thiết.
Một điều quan trọng đối với TP. HCM là chính sách đổi đất lấy hạ tầng. Cụ thể, TP. HCM cần được trao quyền tự chủ nhiều hơn và có các cơ chế hợp lý để làm thực hiện tốt hơn theo hướng đẩy mạnh vai trò của một số doanh nghiệp như Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC), Công ty Cổ phần Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP. HCM (CII)... Đây là những đơn vị có tính tiên phong và có khả năng tạo dựng được cơ sở hạ tầng trọng điểm của TP. HCM.
- Nhưng liệu các giải pháp tài chính này sẽ tạo được đột phá giúp TP. HCM "tập trung được nguồn lực để phát triển" như ông phân tích?
Theo tính toán của chúng tôi, nếu được chấp thuận thì mức thu thuế bất động sản chỉ vào khoảng 3.000-5.000 tỷ đồng/năm(tương đương 0,3-0,5% GRDP). Cho nên, không nên quá kỳ vọng vào thuế bất động sản.
Tương tự, TP. HCM kỳ vọng nhiều vào kết quả huy động vốn từ xã hội thông qua Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP. HCM (HFIC). Song với mô hình này muốn hiệu quả, phát huy được vai trò thì cần tổng tài sản lên đến hàng chục tỷ USD.
Thế nhưng, tổng tài sản của HFIC hiện nay chỉ là con số rất nhỏ so với quy mô cần có. Một đơn vị có tổng tài sản chỉ bằng hơn 1% GDP của TP. HCM thì về cơ bản không có vai trò nhiều.
Trong khi đó, giải pháp tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách Trung ương cho TP. HCM từ 18% hiện nay lên 23% như trước là "nhiệm vụ bất khả thi". Vì vậy, giải pháp đột phá cần tín tới là "đặc khu kinh tế".
Hiện nay, TP. HCM có thị trường lớn, có khả năng thu hút nguồn nhân lực, là điều kiện căn bản xây dựng đặc khu kinh tế. Vì vậy TP. HCM có thể xây dựng Thủ Thiêm và vùng lân cận thành một đặc khu kinh tế, như phố Đông của Thượng Hải. Trung ương cho cơ chế tài chính đặc thù để TP. HCM xây dựng khu vực này thành đặc khu kinh tế để tạo ra cú hích, kích kinh tế TP. HCM phát triển.
Tags:
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
