Ủy ban Thường vụ Quốc hội bác quy định sở hữu chung cư có thời hạn

Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành thông báo kết luận về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) sau phiên thảo luận về dự thảo Luật tại phiên họp thứ 21 vừa qua.

Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị không bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần bổ sung quy định cụ thể, chặt chẽ, có tính khả thi về thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư. Trường hợp Chính phủ thấy cần thiết tiếp tục trình Quốc hội phương án khác với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì xây dựng 2 phương án.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá hồ sơ dự án luật cơ bản bảo đảm chất lượng, đủ điều kiện để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.

Dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến về một số nội dung còn có ý kiến khác nhau. Cụ thể, cơ quan thường trực của Quốc hội lưu ý dự thảo Luật cần bổ sung quy định cụ thể, chặt chẽ, có tính khả thi về thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không còn an toàn cho việc sử dụng, vì mục đích bảo đảm sức khỏe, an toàn tài sản, tính mạng cho người dân, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu nhà chung cư phải di dời để phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

“Đây là vấn đề nhạy cảm, hệ trọng, có tác động sâu rộng đến đời sống xã hội, do đó, trong trường hợp Chính phủ thấy cần thiết tiếp tục trình Quốc hội phương án khác với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì đề nghị xây dựng 2 phương án, bao gồm phương án của Chính phủ đề xuất và phương án theo ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đề xuất của Cơ quan thẩm tra để đại biểu Quốc hội xem xét, cho ý kiến”, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý tờ trình của Chính phủ cần phân tích, làm rõ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn, đánh giá tác động kỹ lưỡng, phân tích ưu điểm, hạn chế, hoàn thiện quy định của từng phương án, làm cơ sở để đại biểu Quốc hội thảo luận, lựa chọn được phương án tốt nhất, khả thi nhất, khắc phục được bất cập, vướng mắc của Luật Nhà ở hiện hành, đáp ứng được mong mỏi, nguyện vọng của người dân trong xã hội, phục vụ hiệu quả quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Với một số nhóm vấn đề cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước để tránh sơ hở, lợi dụng gồm: bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư nhà ở xã hội, đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát các quy định trong dự thảo Luật để hoàn thiện, bảo đảm chặt chẽ, có cơ chế kiểm soát phù hợp, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động liên quan đến nhóm vấn đề về cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục đầu tư, bảo đảm thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp gồm xây dựng, phê duyệt, điều chỉnh chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; quy định về các giai đoạn đầu tư xây dựng dự án nhà ở; nguyên tắc bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội…

Ngoài ra, Chính phủ cần nghiên cứu, rà soát, chỉnh lý các nội dung lớn của dự thảo luật gồm quyền sử dụng đất gắn với nhà ở do cá nhân nước ngoài sở hữu tại Việt Nam; chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, chính sách nhà ở cho lực lượng vũ trang; hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại… đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính khả thi, tính đồng bộ, thống nhất với các Luật có liên quan, các dự án Luật chuẩn bị trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 như: dự án Luật Đất đai (sửa đổi), dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi)…

Để đảm bảo tiến độ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật, tờ trình và hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội, đồng thời gửi Ủy ban Pháp luật chậm nhất là ngày 10/4 để thẩm tra chính thức và trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, dự kiến diễn ra vào tháng 5/2023 theo quy định.

Theo dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đưa ra phương án sở hữu nhà chung cư có thời hạn.

Theo giải thích của Chính phủ, luật hiện hành không quy định về chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư nên các chủ sở hữu đều cho rằng quyền sở hữu là vĩnh viễn. Do đó, họ không di dời, gây khó khăn cho cải tạo, xây mới khi nhà chung cư hết niên hạn sử dụng, không đảm bảo an toàn.

“Cần thiết phải bổ sung quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư, cũng như việc xác lập, chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư”, tờ trình Chính phủ nêu.

Cũng theo dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định theo hồ sơ thiết kế và thời gian sử dụng thực tế do cơ quan có thẩm quyền thẩm định, ra kết luận. Chủ sở hữu sẽ phải chấm dứt quyền sở hữu khi nhà chung cư thuộc diện bị phá dỡ và được tiếp tục sử dụng phần diện tích đất có nhà chung cư, nhưng phải nộp kinh phí xây dựng khu mới.

Dự kiến Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp vào tháng 5.

>>> Xem thêm: TS Cấn Văn Lực: 'Nên cho phép doanh nghiệp bất động sản vay để giao dịch M&A'