Chính sách thuế kìm hãm sự phát triển của quỹ đầu tư
Ngọc Trâm -
01/05/2018 08:47 (GMT+7)
Thời gian gần đây, mặc dù có sự trồi sụt, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng mạnh với việc chỉ số VN-Index có lúc vượt ngưỡng lịch sử (1.171 điểm) thiết lập 11 năm trước đây.
Chính sách thuế kìm hãm sự phát triển của quỹ đầu tư.
Giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu ở hai sàn giao dịch chứng khoán Hà Nộivà TP. HCM tăng cao, trung bình đạt tới 7.000 - 8.000 tỷ đồng/ngày, cá biệt có ngày lên tới trên 15.000 tỷ đồng. Giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu tại thời điểm 31/12/2017 đạt trên 3 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 75% GDP.
Những con số trên cho thấy, TTCK Việt Nam sau gần hai thập kỷ hoạt động đã và đang đóng vai trò quan trọng trong huy động vốn để phát triển kinh tế. Cùng với sự phát triển của TTCK, nhiều loại hình tổ chức kinh doanh chứng khoán mới trên TTCK Việt Nam đã xuất hiện, trong đó có các công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư.
Theo thông tin từ trang web chính thức của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, từ chỗ chỉ có 1 đơn vị (năm 2003) đến nay số lượng công ty quản lý quỹ đang hoạt động đã lên tới 48. Cùng với đó, số lượng các quỹ đầu tư cũng tăng lên nhanh chóng qua từng năm.
Nếu tính trong năm 2012 chỉ có 17 quỹ đầu tư với 2 loại hình quỹ đóng và quỹ thành viên, thì hiện nay đã tăng lên 30 quỹ đầu tư, trong số này có 6 quỹ thành viên, 5 quỹ đóng (cả 5 quỹ này đều đang trong quá trình giải thể), 17 quỹ mở và 2 quỹ hoán đổi danh mục (ETF).
Đặc biệt, đã xuất hiện loại hình quỹ đầu tư mới như quỹ ETF, quỹ đầu tư bất động sản (REIT). Nếu so với 17 năm hoạt động của TTCK Việt Nam thì sự tăng trưởng của ngành quản lý quỹ nói chung và quỹ đầu tư nói riêng là khá ổn định. Nhưng nếu so với tiềm năng phát triển cũng như nhu cầu của thị trường và đòi hỏi của nhà đầu tư thì những con số trên còn quá khiêm tốn và nhỏ bé.
Lý giải vấn đề này, có quan điểm cho rằng, nguyên nhân chính là do quy mô vốn hóa TTCK Việt Nam mặc dù đã được cải thiện nhiều trong vài năm qua nhưng vẫn còn nhỏ bé, số lượng doanh nghiệp vốn hóa lớn không nhiều, thanh khoản thị trường còn hạn chế, thị trường vẫn chỉ được xếp hạng là thị trường cận biên.
Đặc biệt, một nguyên nhân quan trọng khiến cho các quỹ đầu tư chưa thực sự hấp dẫn là do chính sách thuế đối với quỹ đầu tư hiện đang tồn tại nhiều bất cập. Đáng kể nhất hiện nay là chưa có chính sách ưu đãi thuế đối với các loại hình quỹ đầu tư như REIT, ETF, quỹ hưu trí tự nguyện…
Cụ thể, đối với REIT, nếu được tổ chức dưới hình thức công ty, đầu tư chứng khoán bất động sản thì chưa có quy định về việc lợi nhuận chia cho các nhà đầu tư được trừ khỏi thu nhập tính thuế của quỹ.
Mặt khác, nhà đầu tư khi chuyển nhượng bất động sản dưới hình thức góp vốn đều phải nộp thuế thu nhập (2% trên giá trị đối với cá nhân hoặc 20% phần lợi nhuận đối với tổ chức). Trong khi trên thế giới, đa số các nước áp dụng nguyên tắc thuế "thông qua" (flow through), trong đó REIT không phải chịu thuế thu nhập và chỉ áp dụng thuế đối với các nhà đầu tư khi được chi trả lợi tức.
Bên cạnh đó, mức thuế đối với nhà đầu tư thông qua quỹ đầu tư hiện đang cao hơn nhiều so với việc họ đầu tư chứng khoán trực tiếp trên TTCK.
Hiện tại các công ty quản lý quỹ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất 20% và tiếp tục khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân trước khi chi trả lợi tức cho nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào quỹ đầu tư chứng khoán. Trong khi Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành cho phép nhà đầu tư được chọn một trong hai mức thuế suất là 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng hoặc 20% trên lợi nhuận.
Như vậy, cùng một hình thức đầu tư vào chứng khoán, nhưng nếu nhà đầu tư cá nhân trực tiếp đầu tư thì mức thuế suất cao nhất là 20%, còn đầu tư thông qua quỹ thì mức thuế suất tổng cộng lên tới 25%. So với nhiều TTCK phát triển thì mức thuế này còn khá cao và là một tác nhân làm cho các quỹ khó huy động vốn.
Điều này làm hạn chế động lực đầu tư vào các quỹ của nhà đầu tư cá nhân và về lâu dài có thể gây trở ngại cho quá trình tái cấu trúc TTCK, bởi qui định này không hỗ trợ sự phát triển của loại hình công ty quản lý quỹ - một loại hình tổ chức đầu tư chuyên nghiệp.
Cũng cần phải nói thêm rằng, tại Việt Nam hiện nay thuế đánh trên lãi vốn vẫn ở mức khá cao (20%) đối với nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư cá nhân khi tham gia các quỹ đầu tư, trong khi tại một số nước khác như Trung Quốc hay Ấn Độ tỷ lệ này là thấp hơn nhiều. Đây là một trong những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ lệ hoàn vốn cho nhà đầu tư tại Việt Nam và là điều mà các nhà đầu tư nước ngoài quan ngại khi cân nhắc lựa chọn đầu tư vào các quỹ đầu tư tại Việt Nam.
Thông lệ quốc tế cho thấy, hầu hết các nước phát triển thường ưu đãi về thuế cho các tổ chức, cá nhân khi tham gia vào quỹ đầu tư so với đầu tư trực tiếp vào chứng khoán nhằm khuyến khích các quỹ đầu tư phát triển, nhất là đối với các quỹ đầu tư nội địa.
Theo đó, các quốc gia đều áp dụng chính sách ưu đãi hay miễn thuế đối với các loại chứng chỉ quỹ của các loại hình quỹ mới như ETF, REIT… Tương ứng, để thu hút được ngày càng nhiều các nhà đầu tư tham gia vào các quỹ đầu tư tại Việt Nam, cần có cơ chế khuyến khích, trong đó thuế là một công cụ quan trọng. Cụ thể, cần có chính sách ưu đãi về thuế cho các loại hình quỹ đầu tư, đặc biệt là các loại hình quỹ mới như ETF, REIT và sắp tới là quỹ hưu trí tự nguyện.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ
vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều
hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là
“thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá các động lực tăng trưởng của Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức trong năm 2025. Do vậy, nếu phấn đấu tích cực, khả năng GDP năm 2025 sẽ đạt được mức tăng trưởng như năm 2024.
(VNF) - PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân bày tỏ lo ngại: "Nguồn lực trong nước có xu hướng tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá trên thị trường tài sản, thay vì đầu tư vào sản xuất để tạo giá trị gia tăng cho nền kinh tế".
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết, tính tới thời điểm hiện tại, chưa bao giờ Việt Nam đạt được mức tăng trưởng hai con số. Nếu muốn thực hiện được điều này, cần phải xốc lại tinh thần kinh doanh của doanh nghiệp và thực thi các chính sách khác biệt so với hiện tại.
(VNF) - Theo TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), chưa bao giờ Việt Nam có không gian cải cách thuận lợi như bây giờ.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - Chung cư CT3 - thuộc dự án nhà ở xã hội Thăng Long Green City tại Khu đô thị Kim Chung (Đông Anh - Hà Nội) có tổng diện tích gần 3,7ha do Liên danh Handico và Viglacera làm chủ đầu tư.