Trong điều kiện Việt Nam đang có ưu thế rõ rệt so với các nước trong khu vực và nổi lên như điểm sáng về thu hút FDI, chúng ta phải biết tranh thủ cơ hội, tạo sự đồng thuận về một định hướng mới trong thu hút FDI; tập trung thu hút các dự án lớn, có tiềm lực của các TNC, nhất là từ các nước G7", GS, TS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp FDI đã nhận định như vậy khi trao đổi về định hướng thu hút FDI trong thời gian tới.
- Giáo sư đánh giá như thế nào về kết quả thu hút FDI cũng như giải ngân nguồn vốn này từ đầu năm đến nay?
GS, TS Nguyễn Mại: Những năm gần đây, có một đặc điểm quan trọng, nhưng ít người chú ý là khoảng cách giữa vốn FDI đăng ký và thực hiện đã không chênh lệch nhiều. Thí dụ, trong năm 2015, chúng ta thu hút được khoảng 21 tỷ USD vốn đăng ký thì vốn thực hiện đã đạt 14,5 tỷ USD. Trong 10 tháng năm 2016, hai con số này cũng lần lượt là 17,6 tỷ USD và 12,7 tỷ USD. Đây là tín hiệu đáng mừng về môi trường đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam khi các nhà đầu tư rất nhanh đi vào thực hiện dự án ngay sau khi nhận được giấy phép đầu tư.
Bên cạnh đó, FDI của Việt Nam mặc dù nằm trong khó khăn chung của thế giới, nhưng vẫn là khu vực tạo ra giá trị xuất siêu cao (10 tháng xuất siêu 19,48 tỷ USD), trong khi khu vực trong nước lại nhập siêu 15,96 tỷ USD. Như vậy, FDI chẳng những đã bù đắp được nhập siêu, lại còn tạo ra xuất siêu 10 tháng khoảng 3,52 tỷ USD.
Theo tôi, các yếu tố nêu trên cùng dự báo về khả năng vốn FDI thực hiện năm 2016 sẽ đạt khoảng 15-16 tỷ USD cho thấy, chúng ta đang có bức tranh tương đối tốt về hoạt động đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, có một vấn đề trong thu hút FDI mà Chính phủ cần cân nhắc là tỷ lệ FDI trên tổng vốn đầu tư toàn xã hội.
Theo lý thuyết, tổng vốn đầu tư toàn xã hội chiếm tỷ lệ khoảng 32% GDP. Năm nay, GDP được dự đoán khoảng 230 tỷ USD, vậy thì 32% sẽ tương đương khoảng 75 tỷ USD và FDI nếu đạt 16 tỷ USD sẽ chiếm khoảng 20% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.
Mức này, theo tôi đã có thể giữ vững hoặc tăng cao hơn chút ít. Chính vì thế, việc thu hút vốn FDI đến mức nào, Chính phủ cần có một định lượng trước. Tôi kiến nghị duy trì tỷ lệ 20-22% tổng vốn đầu tư toàn xã hội sẽ là mức hợp lý.
- Thưa giáo sư, chúng ta công bố vốn FDI đăng ký lũy kế đến tháng 9-2016 đạt 292 tỷ USD, vốn thực hiện lũy kế khoảng 150 tỷ USD, nghĩa là còn khoảng 142 tỷ USD vốn đăng ký chưa thực hiện. Như vậy, phải chăng lượng FDI "của để dành" của chúng ta vẫn rất lớn?
Sẽ rất nguy hiểm nếu chúng ta tin vào con số nêu trên và chủ quan cho rằng, ít nhất trong 10 năm tới, chúng ta vẫn có thể đạt khoảng 14-15 tỷ USD vốn FDI mỗi năm. Đây hoàn toàn là con số "ảo" và chúng ta phải tìm ra con số thực bằng cách phân loại rõ các dự án FDI đã đăng ký. Thực tế, có rất nhiều dự án đắp chiếu, phá sản, chủ doanh nghiệp đã về nước và thậm chí nhiều khu công nghiệp đã bỏ hoang từ nhiều năm nay.
Những dự án như vậy cần phải loại ra khỏi vốn đăng ký lũy kế và con số này là không ít. Ngoài ra, cũng có một số dự án do gặp khó khăn về thị trường, thu xếp vốn hoặc kể cả trong giải phóng mặt bằng cho nên nhiều năm nay vẫn chưa đưa vào sản xuất. Đối với những trường hợp này, Nhà nước cần sớm có hướng dẫn, hỗ trợ để giúp các dự án sớm được đưa vào vận hành.
- Sự cố sản phẩm điện thoại Galaxy Note 7 của Samsung phải thu hồi dự báo có tác động ít nhiều đến FDI và xuất khẩu của Việt Nam trong năm nay. Quan điểm của giáo sư về vấn đề này như thế nào?
Theo công bố mới nhất của Samsung, Tập đoàn đã sản xuất và sẽ thu hồi khoảng 2,5 triệu điện thoại Galaxy Note 7 trên toàn cầu. Nếu nhân với giá khoảng 650 USD/chiếc sẽ cho ra con số khoảng từ 1,5 đến 2 tỷ USD. Trong khi đó, năm nay, Samsung dự định xuất khẩu tại Việt Nam khoảng 34,7 tỷ USD, lớn hơn nhiều con số hai tỷ USD.
Như vậy, nếu có ảnh hưởng, sự cố này cũng chỉ có thể làm giảm khoảng 0,5-1% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Samsung vẫn chưa có kế hoạch điều chỉnh kim ngạch xuất khẩu năm nay tại Việt Nam.
Ngoài ra, các tập đoàn lớn như Samsung chắc chắn sẽ công khai việc cắt giảm nhân công và cho đến nay vẫn chưa có kế hoạch, bởi Samsung không chỉ sản xuất Galaxy Note 7 mà còn nhiều loại khác, chiếm đến 40% thị phần điện thoại di động cho thị trường toàn cầu hiện đang sản xuất tại Việt Nam (khoảng 400 triệu chiếc). Vì vậy, việc cắt giảm nhân công cũng khó thành hiện thực.
Tương tự, đối với các doanh nghiệp đang làm công nghiệp hỗ trợ cho Samsung, việc cắt giảm 2,5 triệu sản phẩm/160-180 triệu chiếc điện thoại đang được sản xuất tại Việt Nam thì tác động là có, nhưng không phải quá mạnh mẽ.
- Rõ ràng, cơ hội thu hút FDI vào Việt Nam là rất lớn. Vậy theo giáo sư, định hướng thu hút đầu tư của chúng ta trong giai đoạn tới sẽ ra sao?
Với điều kiện hiện nay, so với các nước trong khu vực, Việt Nam đang có ưu thế rõ rệt và nổi lên như điểm sáng về thu hút FDI. Vì vậy, chúng ta phải biết tranh thủ cơ hội, tạo sự đồng thuận về một định hướng mới trong thu hút FDI theo hướng tập trung thu hút các dự án lớn, có tiềm lực từ các TNC.
Chúng ta cần tranh thủ tốt hơn những cơ hội trước mắt, tạo điều kiện thay đổi cơ bản những phương thức vận dụng, xúc tiến đầu tư, thẩm định và triển khai dự án theo một hệ thống với tư duy đổi mới, với cách tiếp cận tiến dần đến các quy chuẩn tốt nhất của quốc tế (theo G20 hoặc ASEAN 4) chứ không chỉ so với mức của bản thân trong quá khứ; từ đó, tạo ra cơ chế và môi trường đầu tư hấp dẫn nhất. Phải chú ý nhiều hơn việc phân cấp, phân quyền trong cấp phép, quản lý đầu tư.
Thực tế, đã có không ít những dự án hiệu quả thấp, tạo ít việc làm, lại gây ô nhiễm môi trường,… đã bị địa phương này từ chối nhưng vẫn được địa phương khác "mời gọi".
Rõ ràng, việc trao toàn quyền quyết định đầu tư cho các địa phương là bất cập, đòi hỏi Chính phủ phải có hướng dẫn rõ ràng về hàng loạt vấn đề như đâu là hướng khuyến khích kêu gọi đầu tư hay lĩnh vực nào cần hạn chế hoặc không được phép,… nhằm tránh sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các địa phương cũng như chuyện "chạy" quy hoạch.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
