Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng lần thứ XIV đã đặt ra hai chỉ tiêu đầy thách thức cho Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, đó là đạt tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hằng năm từ 10% trở lên và GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD vào năm 2030. Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, việc thực hiện mục tiêu trên là điều không hề dễ dàng.

Không thể tiếp tục dựa vào vốn và lao động truyền thống
TS. Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia kinh tế khẳng định để hiện thực hóa mục tiêu kép này, Việt Nam không thể tiếp tục dựa vào tích lũy vốn và lao động truyền thống.
“Thay vào đó, nền kinh tế phải chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo, với yêu cầu đột phá là đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) phải đạt trên 55% như mục tiêu trong dự thảo đã nêu”, ông Việt nhấn mạnh.
Đồng quan điểm với TS. Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia kinh tế TS. Lê Đăng Doanh cho rằng mô hình tăng trưởng truyền thống của Việt Nam dựa trên các lợi thế lao động giá rẻ, khai thác tài nguyên và thu hút đầu tư nước ngoài FDI đã đi đến giới hạn.
“Trong nhiều năm, Việt Nam có thể tăng trưởng nhanh nhờ mở rộng sản xuất, tăng đầu tư công và đẩy mạnh xuất khẩu, nhưng mô hình này tạo ra giá trị gia tăng thấp và phụ thuộc nặng vào khu vực FDI. Theo ông, liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước vẫn rất hạn chế, làm cho nền kinh tế khó hình thành chuỗi giá trị nội địa và khó nâng cao năng lực cạnh tranh thực chất. Điều đó có nghĩa Việt Nam đang đứng trước nguy cơ mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình nếu tiếp tục tăng trưởng theo chiều rộng”, vị chuyên gia cảnh báo.
TS. Lê Đăng Doanh nhấn mạnh, động lực tăng trưởng cũ không thể tiếp tục đóng vai trò chủ đạo trong bối cảnh chi phí lao động đang tăng, tài nguyên không còn dồi dào và các yêu cầu phát triển bền vững về môi trường ngày càng khắt khe.
Ông cho rằng, đã đến thời điểm Việt Nam phải chuyển sang mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, cải cách thể chế là yêu cầu tiên quyết. Môi trường kinh doanh cần minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và thực sự tạo động lực cho khu vực doanh nghiệp tư nhân phát triển.
TS. Lê Đăng Doanh nhiều lần nhấn mạnh rằng cải cách thể chế hiện nay đang chậm hơn so với nhu cầu của nền kinh tế. Trong khi đó, các quốc gia cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam đang đi rất nhanh trong chuyển đổi số, phát triển năng lượng tái tạo và hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ cao.
Ông cảnh báo rằng nếu Việt Nam không thúc đẩy mạnh mẽ cải cách thủ tục hành chính, cải cách thị trường vốn, cải thiện hệ thống pháp lý và nâng cao chất lượng giáo dục, nền kinh tế sẽ mất dần lợi thế cạnh tranh.
Do đó, vấn đề mấu chốt là phải đặt doanh nghiệp tư nhân vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển, bởi đây mới là lực lượng có khả năng đổi mới linh hoạt và tạo ra giá trị gia tăng cao cho nền kinh tế.
Phải làm mới các động lực tăng trưởng
Để đạt được sự chuyển đổi mang tính cách mạng chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu, TS. Nguyễn Quốc Việt cho rằng các giải pháp đột phá cần tập trung vào làm mới các động lực tăng trưởng cốt lõi đi kèm các giải pháp hỗ trợ đồng bộ; rút kinh nghiệm từ việc thực hiện 3 đột phá chiến lược giai đoạn từ sau 2013 cho đến 2025, nhất là ở khâu được coi là quan trọng nhất: đột phá về thể chế.

Theo đó, việc đầu tiên cần tiếp tục làm là đẩy mạnh là tạo động lực kích hoạt kinh tế tư nhân.
Theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, khu vực tư nhân đã được được xem là "một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng".
Do đó cần có chính sách và các giải pháp mạnh mẽ để đạt mục tiêu có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp, đóng góp vào GDP từ 55 - 58% như dự thảo báo cáo chính trị đã nêu.
Ngoài ra, TS. Nguyễn Quốc Việt cũng cho rằng các giải pháp cần tập trung vào việc kiên trì cải thiện môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, xây dựng khung khổ pháp lý hiện đại, đảm bảo an ninh quyền tài sản và thực thi chính sách cạnh tranh một cách công bằng giữa các khu vực kinh tế (nhà nước, FDI, tư nhân).
Đồng thời có sự phân loại để thực thi các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp, từ giảm thiểu chi phí tuân thủ pháp lý và thủ tục hành chính cho đến các cơ chế ưu đãi về đất đai (dành quỹ đất sạch trong các khu, cụm công nghiệp mới cho doanh nghiệp nhỏ và vừa) và tín dụng linh hoạt (ví dụ hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho dự án đầu tư xanh, kinh tế tuần hoàn).
Bên cạnh đó, dự thảo báo cáo chính trị cũng nhấn mạnh quá trình tái cấu trúc các động lực tăng trưởng, trong đó đặt trọng tâm vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - được xác định là động lực then chốt cho tăng trưởng trong giai đoạn tới.
Muốn vậy, các thể chế mới cần xây dựng đồng bộ và nhanh chóng cho sự hình thành và phát triển của nền kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Các cải cách cũng phải nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, trọng dụng nhân tài và nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, qua đó hiện thực hóa mục tiêu tăng tốc độ tăng năng suất lao động bình quân lên trên 7%/năm.
Vẫn theo TS. Nguyễn Quốc Việt, Việt Nam cần tiếp tục nâng hiệu quả chính sách tài khóa và đầu tư công. Hiệu quả về đầu tư công không chỉ đánh giá dựa trên kết quả giải ngân ngân vốn đầu tư công như giai đoạn trước, mà phải đánh giá được hiệu quả sử dụng nguồn vốn cũng như hiệu quả và tác động kinh tế -xã hội của cơ sở hạ tầng, tài sản công là kết quả hình thành từ quá trình đầu tư công đó. Từ đó, cần đúc rút kinh nghiệm để xây dựng những ưu tiên mang tính chiến lược, trọng điểm trong đầu tư công để chúng thực sự trở thành động lực dẫn dắt, thu hút đầu tư nước ngoài, cũng như đầu tư tư nhân.
Hợp lực các nguồn vốn để mọi công dân có thể khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo
- Thủ tướng: Tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4% 08/11/2025 05:15
- Thu nhập ngoài lãi: Động lực nghìn tỷ mới của các ngân hàng 08/11/2025 12:30
- Khu thương mại tự do: Cực tăng trưởng mới của Hải Phòng 08/11/2025 08:00
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
'Không quốc gia phát triển nào mà không dựa trên sức mạnh của khu vực tư nhân'
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
'Tăng trưởng phải dựa trên hiệu quả, đổi mới sáng tạo'
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
Bảo vệ doanh nhân trước nguy cơ hình sự hoá quan hệ kinh tế
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
Nữ tỷ phú kể chuyện 'giải cứu' HoSE: Chi phí vài triệu USD, thông dòng vốn hàng tỷ USD
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
Ngô Bình An gương mặt trẻ từ Cà Mau gây chú ý trong lĩnh vực an ninh mạng Việt Nam
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
Công nghiệp ô tô - xe máy: Nhìn từ câu chuyện của VEAM
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
Đưa AI vào trường tiểu học: Táo bạo nhưng đúng cách để đi nhanh mà chắc
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
'Việt Nam phải đi nhanh, chọn đúng để không lỡ chuyến tàu bán dẫn'
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
'Đổi mới sáng tạo phải vượt khỏi phòng nghiên cứu, giải quyết bài toán lớn của nền kinh tế'
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
Ba trụ cột để doanh nghiệp Việt chinh phục chuỗi giá trị tỷ USD
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
AI - ánh sáng thời đại mới: Cảnh báo những nhóm dễ tổn thương, bị 'bỏ lại phía sau'
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
Ra luật và bộ quy tắc về AI: 'Tầm nhìn AI sẽ trở thành hạ tầng trí tuệ của quốc gia'
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
'AI có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội'
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
Dưới 5% người Việt dùng AI đúng cách: Khi FOMO lấn át tư duy hệ thống
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
Từ chaebol xứ Hàn nhìn về câu chuyện nợ của Vingroup
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
Bà Phạm Chi Lan: Không thể 'chia đều' để đánh giá đóng góp của tư nhân
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
Nhân lực chất lượng cao: Chìa khóa biến tri thức thành giá trị kinh tế
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
Trung tâm tài chính quốc tế: Sandbox đủ lớn và thể chế chuẩn quốc tế
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
‘Phi nông bất ổn’ và bài học 80 năm phát triển nông nghiệp Việt Nam
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
Đầu tư giáo dục tăng tốc: Hoàn thiện cơ chế bảo vệ nhà đầu tư trước những cú sốc
(VNF) - Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Với quy mô hơn 25 triệu học sinh, sinh viên trên toàn quốc trong năm học 2024 - 2025 và tỷ lệ trường mầm non ngoài công lập vượt trội hơn công lập. Lĩnh vực này không chỉ thu hút dòng vốn trong nước mà còn luồng vốn quốc tế lớn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc dân.
Phát triển kinh tế tư nhân: 'Thời điểm không thể chậm trễ để khắc phục những thiếu hụt'
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng: "Đây có thể coi là thời điểm không thể chậm trễ hơn phải khắc phục những thiếu hụt kể trên, khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã được đề ra"
'Cần một cuộc đổi mới lần hai cho kinh tế tư nhân'
(VNF) - Để kinh tế tư nhân thực sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”. Theo đó, chỉ với một thể chế minh bạch, môi trường bình đẳng và cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, khu vực tư nhân mới có thể phát huy đầy đủ vai trò “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế.
Vì sao nhiều DN tư nhân chọn 'đứng yên' hoặc 'mini hóa'?
(VNF) - Dù đóng góp gần nửa GDP và tạo việc làm cho hơn 8/10 lao động cả nước, nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam lại chọn “đứng yên” hoặc thu nhỏ quy mô. Tại tọa đàm do Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức sáng 15/8, các chuyên gia đã chỉ rõ nguyên nhân khiến khu vực này “ngại lớn” và đề xuất loạt giải pháp để biến kinh tế tư nhân thành đầu kéo tăng trưởng.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
Toàn cảnh đường Minh Khai – Vĩnh Tuy – Yên Duyên kết nối 2 vành đai của Thủ đô
(VNF) - Dự án đường Minh Khai – Vĩnh Tuy – Yên Duyên có chiều dài hơn 2km, kết nối đường vành đai 2,5 đến vành đai 3 (phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội).
































































