Nhưng tôi có thể làm gì? Nghĩ nát nước, cuối cùng một hôm bố tôi, vẻ mặt vô cùng nghiêm trang và trịnh trọng, gọi riêng tôi vào chỗ ông vẫn thường ngồi suy ngẫm việc đời (tức là những việc lớn) và lần đầu tiên ông gia ân cho tôi bằng một câu nhẹ nhàng nhưng lại khiến tôi sợ rụt cổ lại:
Anh ngồi xuống đây, tôi có việc này muốn nói.
Hóa ra ông muốn tôi theo nghề quấn đài bán dẫn, lúc đó là nghề thời thượng. Nhà nào có cái đài loa, thu bằng giây thép căng bên ngoài, kể như được coi là nhà giầu có, văn minh. Trước hết có thể độc quyền kể lại những chuyện nghe trên đài cho người khác để thấy họ há hốc mồm ra mà thán phục. Vì thế những ông thợ quấn đài thường tự cho mình quyền khệnh khạng y như những ông thợ làm cối xay lúa thời đó được gọi chung là những ông Phó. Tóm lại, trong mắt bố tôi, quấn đài là một nghề có tương lai. Vì thế ông nhất định phải cho tôi đi học, thành thạo nghề từ bé.
Người sẽ dạy tôi là chú Hà, lành nghề quấn đài ở làng Bài Trượng. Khi gặp nhau, thấy tôi bé tí thì chẳng mấy tin tưởng, nhưng vẫn cứ vui vẻ nhận. Vì còn bé, nên theo chú, tôi còn sống lâu, vì vậy chẳng đi đâu mà phải vội. Vả lại nghề nào chả phải có thời gian nhập môn. Hẵng hầu hạ sư phụ chán đi đã, thay cho lễ bái thầy.
Vì thế, sau vài tuần, ngay cả dùi lỗ trên tấm gỗ thông để luồn dây, tôi vẫn chưa được làm, nhưng quét nhà, nấu cơm, dọn đồ nghề, rửa ấm chén và băm bèo nấu cám lợn thì lại thành thạo thêm một cấp. Có lẽ con lợn nhà chú Hà sẽ mong tôi học nghề đến già ở nhà chú. Xem ra vấn đề không đơn giản như bố tôi nghĩ, nên sau vài tháng, ông bèn xin cho tôi bỏ nghề.
Nhưng hy vọng của ông về tôi vẫn còn đủ mạnh để ông lao tâm khổ tứ tìm cho ra cái nghề hợp với tôi. Thế nào tôi cũng phải có cái gì đó trội hơn các anh chị em, để bù lại thiệt thòi có thân hình còi cọc. Vì thế, sau khi bảo tôi xếp xó đồ nghề quấn đài, bố lại lặn lội đưa tôi đi học cách làm miến dong ở gia đình người quen ở làng ven sông Đáy. Nghề làm miến vốn của dân làng Mai bên Thanh Oai, sau lan sang xã tôi.
Bạn của bố tên là Duyệt, qua cách nói năng thì thấy có vẻ ăn nên làm ra nhờ nghề làm miến, mà theo ông, chỉ việc ép ra tiền! Nghe vậy bố tôi sốt ruột lắm, cuống hết cả lên. Bố bèn làm thân với chú Duyệt để mong ông truyền nghề cho tôi. Bố cho tôi đi đến tận nơi xem xét. Cơ sở chế biến của chú Duyệt bẩn y như cái chuồng trâu nhà tôi. Đồ nghề đều đen đúa, hôi hám, trong khi ruồi nhiều đến mức chỉ cần quơ tay là bắt được hàng vốc.
Khi bố và tôi lọc cọc đạp xe đến, đã thấy có khoảng ba bốn ông lực điền, to gấp ba lần tôi, đang nhổm đít lên để guồng máy xát bột, cơ bắp nổi cuồn cuộn, thân bóng nhẫy vì mồ hôi. Họ thở phì phò nhìn tôi bằng cặp mắt lờ đờ của người sắp chết. Nếu vào học thì ngày ngày tôi cũng phải làm như họ. Bố biết ngay là tôi không thể kham nổi nên tính bài chuồn. Tuy thế ông có vẻ rất bực mình vì cái sự còi cọc của tôi. “Biết tìm cho mày nghề gì bây giờ?” - Ông cứ luôn cáu bẳn nói như vậy
May sao đúng lúc ấy cậu ruột tôi, sau bao nhiêu năm phiêu bạt tưởng mất tích, lù lù xuất hiện với phong thái của người giầu có lắm. Cậu đạp một “con” Favorit mới coong, da dẻ hồng hào, nói năng đúng thứ giọng của người mạnh về tiền. Hoá ra, cậu lấy vợ lần thứ hai ở Thường Tín và theo nghề làm kẹo của nhà vợ.
Mợ sau của tôi vốn là người tháo vát, giỏi giang và có máu liều. Làm kẹo chỉ là một phần, nghề chính của cậu mợ là đầu cơ, buôn đi bán lại những thứ hiếm hoi cấm vận chuyển hồi đó như mật, đường, lạc, mạch nha… Khi thị trường quen thuộc có dấu hiệu khó khăn, cậu quyết định mở rộng đến những vùng xa hơn. Thế là cậu tìm về nhà tôi.
Nghe cậu nói thì tôi có cảm tưởng không thứ nghề nào trên đời kiếm tiền dễ hơn nấu kẹo. Bố tôi mê tơi cả lên khi cậu bảo, chỉ cần kéo thỏi kẹo quá tay là có cốc bia uống. Mà kéo đến đâu là do mình. Sao trên đời lại có thứ nghề ngon ăn đến thế mà bố không biết.
Thế là nghỉ hè tôi ra ở nhà cậu, vừa bế em bé 3 tháng tuổi vừa quản em lớn 4 tuổi, được cậu mợ coi như công chúa, hoàng tử, nghĩa là đòi gì lập tức phải chiều ngay. Chả hiểu sao tôi lại có duyên với nghề làm “vú em”. Hôm nào tôi cũng bắt chước mẹ, hát những bài hát ru để ru em bé nhưng bao giờ em lớn cũng dỏng tai nghe rồi ngủ trước.
Tranh thủ thời gian tôi xuống bếp xem mọi người làm kẹo: Kẹo lạc thanh, kẹo dồi chó, kẹo vừng… mỗi loại đòi hỏi một công nghệ, một kinh nghiệm, một bí quyết nhà nghề riêng… Tôi xem, nghe cậu mợ giảng giải nhưng chẳng nhập tâm được bất cứ điều gì. Đương nhiên còn lâu tôi mới được pha chế. Thỉnh thoảng lắm cậu mới cho tôi “vật kẹo” (hay có nơi gọi là đánh kẹo). Từ một khối đường nung chảy, mầu hổ phách, sau khi “vật” một hồi thì trở nên trắng tinh trắng nõn. Nhưng hễ cứ lần nào tôi “vật kẹo” là y như hôm ấy khách hàng chê kẹo không được trắng, nhiều nơi trả lại không lấy.
Quá thất vọng với tôi, cậu cho tôi đi chơi hàng xóm mỗi khi các em ngủ. Tôi cùng bọn trẻ theo những người thiến gà, hoạn lợn thuê, xem họ làm và học lỏm. Suốt cả tháng trời như vậy, tôi kịp thuộc được vài ngón nghề. Trở về nhà đúng vào hôm bố tôi bắt con gà trống ra thiến để dành đến Tết, tôi bèn xắn tay áo trổ tài.
Nhìn tôi dốc ngược con gà xuống một cách gọn ghẽ, hai đùi kẹp chặt khiến con vật không thể cựa được, miệng ngậm chiếc kim có xỏ chỉ, trông rất nghệ, bố tôi trố mắt: “Trông có nghề lắm, học ở đâu thế con?”. Tôi vừa liếc nhìn chiếc lưỡi dao bào đặt trong đĩa muối trắng, vừa huênh hoang: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn mà bố, đằng này con đi học nghề những ba tháng”. Bố tôi tin tưởng lắm. Có lẽ cuối cùng tôi cũng phải làm được một nghề nào đó ra hồn chứ. Thiến gà, hoạn lợn cũng tốt, miễn là phải thật tinh nghề.
Tôi bắt đầu thao tác trong sự gật gù của bố. Tết này nhất định có gà thiến nấu đông - thứ không thể thiếu trong ba ngày Tết ở quê tôi. Thấy tôi mặt ngửa lên trời, tay loay hoay móc mãi vẫn không bóc được hai quả cật, bố tôi sốt ruột: “Hay nó còn non quá”. Tôi đáp tự tin: “Bố yên tâm đi, nhìn nó con biết mà, cậu trưởng thành rồi, không non đâu. Con thấy rồi, gớm bằng hạt mít con rồi chứ bé gì nữa…”. Nghe tôi reo lên như vậy, bố nhanh tay lấy cái bát để đựng. Đây rồi, đây rồi, sẽ từng quả một - tôi lẩm bẩm. “Khéo không mẻ hoặc sót đấy” - bố tôi nhắc. “Bố yên tâm đi!”. Dứt lời, tôi dùng hai ngón tay kẹp vào một quả mềm mềm, nhẹ nhàng lôi ra. Nhưng khi tôi thả xuống bát thì bố tôi quay vội đi, kêu lên: “Trời ơi là trời…”.
Mẹ tôi từ trong nhà, hỏi hốt hoảng: “Cái gì thế?”. Bố tôi thất vọng đáp: “Đặt nước lên chuẩn bị làm lông chứ còn cái gì”.
Tôi cứ không muốn tin vào mắt mình khi trong bát, thay vì quả cật mầu trắng hình hạt mít, là một quả tròn mầu nâu, quê tôi gọi là quả tối. Mất quả tối, con gà sẽ chết. Sau này, khi ai đó mách với bố là tôi biết viết truyện, được in báo, ông cười toáng lên, bảo: “Bác cứ đùa? Đến dễ như thiến gà nó còn chẳng làm được nữa là!”.
Tags:
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
