Đầu tư 8.014 tỷ đồng xây sân bay Quảng Trị: 'Không vì 'chạy đua giải ngân' mà làm bừa'
Đức Thọ -
27/07/2020 09:33 (GMT+7)
(VNF) - Trao đổi với VietnamFinance, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP. HCM cho biết: "Tôi không đồng ý với đề xuất đầu tư 8.014 tỷ VNĐ xây dựng sân bay Quảng Trị. Đề xuất này là duy ý chí, thiếu tính thực tế".
Thiếu tính khả thi
Là một người có chuyên môn trong lĩnh vực hàng không, PGS Nguyễn Thiện Tống nêu vấn đề: "Khi làm sân bay cần phải tính tới nhiều yếu tố, trong đó đầu tiên là nhu cầu đi lại đường hàng không của người dân có hay không?"
PGS Nguyễn Thiện Tống khẳng định:Quảng Trị nói riêng và với các sân bay nhỏ ở các địa phương khác nói chung có nhu cầu đi lại đường hàng không rất thấp, thậm chí có thể nói là không có nhu cầu đi lại đường hàng không để xây dựng sân bay".
Ngoài ra, theo PGS cự ly của 2 sân bay quá gần nên khó phát huy hiệu quả, ví dụ, trên thế giới khoảng cách giữa hai sân bay thường là 200 km, thì mới hoạt động hiệu quả.
"Tại Ấn Độ còn quy định khoảng cách đó tối thiểu là 150 km. Từ đó nhìn lại đề xuất của Cục hàng không Việt Nam (HKVN) thì thấy, giữa sân bay Phú Bài tới Đông Hà (Quảng Trị) chỉ khoảng 90 km, với khoảng cách này không nên làm sân bay", ông Tống nói.
Bên cạnh đó, PGS cũng chia sẻ: Tôi đã nhiều lần tự đi xe máy từ Phú Bài ra Đông Hà (Quảng Trị) và nhận thấy đường quốc lộ đi rất tốt (tới đây lại có thêm đường cao tốc nữa). Vì thế, nếu tập trung phát triển đường bộ, đường sắt để kết nối Quảng Trị với sân bay Phú Bài thì hiệu quả hơn rất nhiều.
"Với khoảng cách khoảng 90 km thì chỉ tốn 1,5 đến 2 giờ đồng hồ để đi xe từ Quảng Trị đến sân bay Phú Bài hay ngược lại thì việc gì phải đổ trên 8.000 tỷ VNĐ để xây dựng sân bay mới?", vị PGS nhận định.
Mặt khác, PGS cũng đề cập: "Khi đề xuất làm sân bay Quảng Trị thì Cục Hàng không Việt Nam cần phải tính toán cụ thể số lượng hành khách hàng ngày hay hàng tuần giữa sân bay Quảng Trị với từng sân bay khác trong nước, để xem xét có đủ cho một chuyến bay hay không?".
Nghi ngờ về hiệu quả kinh tế sân bay
Trao đổi với VietnamFinance, một trong những vấn đề PGS Nguyễn Thiện Tống trăn trở đó là việc: "Xây sân bay Quảng Trị trong bối cảnh này có lãng phí không? Hiệu quả kinh tế của sân bay ra sao?"
Ông Tống đánh giá: "Nếu lấy hai đường bay đông khách nhất từ Quảng Trị đi Tân Sơn Nhất (TP.HCM) hoặc từ Quảng Trị đi Nội Bài (Hà Nội), hiện nay tiềm năng cũng rất thấp, khó có thể gom đủ khách cho một chuyến bay/ngày. Các đường bay quốc nội khác thì rất ít khách. Còn hành khách muốn đi quốc tế thì phải đi từ Quảng Trị đến sân bay Phú Bài hay Đà Nẵng rồi mới bay đi được nước khác".
"Trong khi, hành khách tới Quảng Trị cũng còn có nhu cầu đi tới nhiều địa điểm khác với mục đích du lịch, chưa chắc đã lưu trú lại Quảng Trị mà có thể ở lại Huế hoặc Đồng Hới. Như vậy, ngoài lựa chọn sân bay Quảng Trị (nếu có) hành khách còn nhiều phương án lựa chọn sân bay hiện hữu khác mà có nhiều chuyến bay hơn", ông Tống nói.
Từ những nhận định trên, ông Nguyễn Thiện Tống đặt câu hỏi, "khi đề xuất làm sân bay Quảng Trị, Cục hàng không đã khảo sát nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở Quảng Trị chưa? Nhu cầu thực tế như thế nào…?"
Theo PGS, "để khảo sát tỉ lệ người sử dụng sân bay ở Quảng Trị không hề khó, chỉ cần dựa trên số liệu thống kê đi - về từ sân bay Phú Bài (Thừa Thiên - Huế) và sân bay Đà Nẵng là xác định được ngay".
"Như vậy, cũng xác định được ngay tỉ lệ tăng trưởng vận tải của ngành hàng không với khách Quảng Trị trong mấy năm qua như thế nào? Tăng bao nhiêu phần trăm trong một năm và trong 5 năm - 10 năm sẽ dự kiến tăng lên bao nhiêu?"
"Theo quan sát của tôi thì trong khoảng 5 năm tới, mỗi ngày Quảng Trị cũng không có đủ khách để vận chuyển được một chuyến đến một số địa phương khác trong nước", PGS Nguyễn Thiện Tống nói.
Cần công khai số liệu khảo sát suất đầu tư sân bay
Để minh bạch, khách quan và đảm bảo tính giám sát, phản biện, PGS Nguyễn Thiện Tống đề nghị Cục hàng không Việt Nam công khai số liệu khảo sát cũng như kế hoạch xây dựng dự án để chuyên gia phản biện.
"Câu trả lời cần được làm rõ, không phải cứ "bày" ra một dự án với quy mô bao nhiêu nghìn m2, đón bao nhiêu triệu khách và coi đó là đầu bài thu hút đầu tư", ông Tống nói.
PGS Nguyễn Thiện Tống đánh giá, "Khi nguồn lực tài chính còn hạn chế nhưng lại dồn hàng nghìn tỷ đồng đầu tư một dự án mà thấy rõ không có nhu cầu, không có hiệu quả cũng như không có khả năng thu hồi vốn sẽ là lãng phí rất lớn".
"Bởi khi không có nhu cầu sử dụng, sân bay không có khách thì khả năng thu hồi vốn đã không có, nhưng các chi phí cho công tác quản lý, bảo trì, vận hành vẫn phải bỏ ra hàng tháng, tức là sân bay không có nguồn thu nhưng vẫn phải chi tiền tỉ để duy trì sự tồn tại cho sân bay".
Không vì "chạy đua giải ngân" mà làm bừa
PGS Nguyễn Thiện Tống lo lắng: "Câu chuyện lộ liễu nhất là dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông được đầu tư hàng trăm nghìn tỉ vẫn đang bị đắp chiếu. Nguyên nhân cũng bởi vì những tính toán không cẩn trọng ngay từ ban đầu, kể cả khi xác định làm dự án bị lỗ nhưng vẫn quyết tâm làm để bây giờ cả xã hội đang phải gánh nợ thay".
"Một sự lãng phí khủng khiếp như vậy Cục Hàng không cũng như các nhà quy hoạch sân bay có nhìn thấy không hay nhìn thấy nhưng cố tình coi như không thấy thì cũng cần phải được trả lời rõ?"
Cũng từ phân tích như vậy, vị chuyên gia đặt thẳng câu hỏi: "Với một dự án thấy rõ không hiệu quả như vậy chắc chắn dù là tư nhân hay nhà nước đầu tư đều phải đối diện với nguy cơ bị thua lỗ.
"Vậy tại sao biết trước thua lỗ lại vẫn muốn làm? Cần làm rõ mục đích làm sân bay này là có ý đồ gì? Vì mục đích kinh tế hay vì mục đích chính trị?"
"Vấn đề nguồn vốn cũng phải được làm rõ, dự án sẽ sử dụng nguồn lực trong nước, của tư nhân hay thông qua hình thức PPP để cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia rồi nắm quyền điều hành dự án?"
"Trường hợp nhà đầu tư trong nước tham gia, liệu dự án có là cái cớ để các đại gia đổ tiền phát triển địa ốc, nhà cao tầng, khai thác hạ tầng BĐS kiếm lợi hay không? Nếu như vậy thì việc xây dựng dự án là sai mục đích, không nên được đầu tư", PGS Nguyễn Thiện Tống thẳng thắn.
Theo PGS Nguyễn Thiện Tống, một dự án không có hiệu quả tài chính nhưng có thể vẫn được thực hiện trong trường hợp nó mang lại hiệu quả cho xã hội và người dân.
"Ví dụ như các dự án trường học, bệnh viên, để huy động vốn thực hiện các dự án này rất khó vì khó thu hồi vốn, lợi nhuận không cao, tuy nhiên, những dự án này vẫn phải cân nhắc có được thực hiện hay không vì nó mang lại lợi ích cho xã hội, mang lại điều kiện học hành, khám chữa bệnh cho người dân".
Tuy nhiên, với dự án Cảng hàng không Quảng Trị, xét cả về hiệu quả kinh tế, tài chính đều không khả thi, trong khi cũng không mang lại hiệu quả về mặt xã hội, thậm chí còn trở thành gánh nặng cho xã hội, cho địa phương, vì thế, không vì chạy đua giải ngân mà làm bừa.
Tóm lại với dự án này, vị PGS khẳng định không nên thực hiện bởi 3 lý do: Một là không có nhu cầu sử dụng; hai là không hiệu quả về tài chính, kinh tế - xã hội; cuối cùng, khi ngành hàng không đang thiếu vốn triển khai nhiều dự án trọng điểm như sân bay Long Thành, tại sao phải xé nhỏ nguồn lực thực hiện những dự án chưa cần thiết?
Sân bay Quảng Trị phục vụ nhu cầu "du lịch tâm linh"
Ông Lê Đức Tiến, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, "lý do quan trọng nhất xây dựng sân bay Quảng Trị đó là phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân cả nước".
"Quảng Trị lâu nay vốn là trung tâm tâm linh. Người dân cả nước có sẵn nhu cầu về Quảng Trị viếng nghĩa trang liệt sĩ, thăm các khu di tích hoài niệm như Thành cổ, địa đạo Vịnh Mốc..., nhất là các dịp lễ như 30/4, 27/7, 2/9".
"Ngoài ra, Quảng Trị còn là nơi có trung tâm hành hương Đức mẹ La Vang - một địa chỉ tâm linh lớn của Công giáo. Mỗi năm nơi này đón hàng trăm ngàn lượt người từ khắp cả nước về hành lễ".
"Tổng lượng người đến và lưu trú tại Quảng Trị trong năm 2019 là hơn 2 triệu lượt và con số này tăng lên sau mỗi năm. Nhu cầu đi lại của người dân là có thật và đã được chứng minh bằng những con số", ông Tiến phân tích.
Phối cảnh sân bay Quảng Trị mới
Ngoài ra, ông Tiến cũng cho rằng, việc xây dựng sân bay Quảng Trị sẽ tận dụng được nguồn khách trên hành lang kinh tế Đông - Tây, từ Lào qua đông bắc Thái. Khu vực này không có biển nên nhu cầu về biển sẽ rất lớn.
Ông Tiến cũng chia sẻ, "khi đưa dự án này ra bảo vệ trước Bộ Quốc phòng, đại diện bộ này ban đầu cũng không đồng tình về vị trí giữa hai tỉnh Quảng Bình và Thừa Thiên Huế. Tuy nhiên, sau khi tỉnh đứng ra giải thích lý do về sự cần thiết phải xây dựng sân bay Quảng Trị thì đã nhận được sự ủng hộ".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tòa nhà chung cư FPT Plaza 4 – Khu đô thị Công nghệ FPT Đà Nẵng gần 1.400 căn hộ vừa được xác nhận đủ điều kiện mở bán, bổ sung nguồn cung nhà ở quy mô lớn cho khu vực này.