Những ngày cuối tháng Sáu, dư luận xôn xao trước văn bản “chấn chỉnh hoạt động quảng cáo sản phẩm Coca-Cola” của Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).
Theo văn bản này, nội dung quảng cáo sản phẩm Coca-Cola Việt Nam trên truyền hình và một số phương tiện quảng cáo có sử dụng cụm từ "Mở lon Việt Nam".
Cục Văn hóa cơ sở cho rằng: “Việc sử dụng cụm từ nêu trên trong nội dung quảng cáo có dấu hiệu về hành vi quảng cáo thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam, đồng thời không đảm bảo thông tin rõ ràng của nội dung quảng cáo với sản phẩm, hàng hóa được quảng cáo, vi phạm các quy định tại khoản 3 Điều 8 và khoản 1 Điều 19 Luật Quảng cáo”.
Cục yêu cầu các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiến hành chỉnh sửa hoặc tháo dỡ sản phẩm quảng cáo có sử dụng cụm từ trên; tiến hành xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Văn bản này phát đi hôm 28/6 và lập tức trở thành chủ đề thảo luận rôm rả trên báo chí và mạng xã hội. Điều đáng ngạc nhiên là thay vì chỉ trích Coca-Cola quảng cáo “thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục”, dư luận lại hướng sự chỉ trích vào Cục Văn hóa cơ sở.
Các chỉ trích càng tăng lên sau khi bà Ninh Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, lên tiếng giải thích về quyết định “chấn chỉnh Coca-Cola”.
Những diễn giải của bà Hương như: "Mở lon Việt Nam" có thể được hiểu là "mở lon Coca - Cola tại Việt Nam" hay sẽ được hiểu theo rất nhiều nghĩa khác”; “Từ "lon" đứng một mình, không gắn với từ Coca-Cola có thể được hiểu theo rất nhiều nghĩa”; “Hãy giả sử nếu người ta thêm dấu, thêm mũ cho từ đó… từ "lon Việt Nam" có rất nhiều vấn đề"… đã trở thành chủ đề châm biếm của dư luận xã hội.
Cục Văn hóa cơ sở và bà Ninh Thị Thu Hương bỗng nhiên dính vào một vụ khủng hoảng truyền thông ngoài dự tính – vụ khủng hoảng mà lẽ ra đối tượng phải chịu là Coca-Cola.
Biếm họa vụ "Mở lon Việt Nam"
Nhìn lại văn bản “chấn chỉnh hoạt động quảng cáo sản phẩm Coca-Cola”, có thể nhận thấy lập luận của Cục Văn hóa cơ sở bao gồm 3 ý chính: quảng cáo thiếu thẩm mỹ, không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam và không đảm bảo thông tin rõ ràng. Cả ba ý này, rất tiếc, đều không đủ mạnh để thuyết phục được dư luận đồng tình với quyết định “chấn chỉnh Coca-Cola”.
Dư luận đặt câu hỏi: thế nào là thiếu thẩm mỹ, thế nào là không phù hợp thuần phong mỹ tục? Thẩm mỹ hay thuần phong mỹ tục là những khái niệm trừu tượng, không có tiêu chí rõ ràng và phụ thuộc lớn vào đánh giá chủ quan. Cục Văn hóa cơ sở đem những nội dung có biên độ diễn giải rất rộng để “bắt chẹt” doanh nghiệp thì việc không thuyết phục được dư luận là điều dễ hiểu.
Về ý quảng cáo không đảm bảo nội dung rõ ràng, chúng ta đều thừa nhận rằng cụm từ “Mở lon Việt Nam” là tối nghĩa (hoặc vô nghĩa). Ở góc độ ngôn ngữ học, cụm từ này cũng không được xem là một phép rút gọn của câu “Mở lon Coca-Cola tại Việt Nam”. Bởi phép rút gọn đòi hỏi phải giữ lại thành phần chính của câu chứ không phải thành phần phụ. Trong ví dụ trên, muốn rút gọn thì phải viết “Mở lon Coca-Cola Việt Nam” chứ không phải “Mở lon Việt Nam”.
Tuy nhiên, tiêu chí “đảm bảo nội dung rõ ràng” trong quảng cáo không chỉ xét ở cấu trúc câu mà còn phải xét đến việc người tiêu dùng có bị hiểu sai không. Cần nhớ rằng cụm từ “Mở lon Việt Nam” là một khẩu hiệu (slogan) và khẩu hiệu này nằm trong tổng thể nội dung quảng cáo sản phẩm Coca-Cola (gồm hình ảnh sản phẩm, logo công ty…).
Điều đó có nghĩa là tỷ lệ người tiêu dùng hiểu sai thông tin sản phẩm được quảng cáo là rất thấp. Việc dẫn giải Luật Quảng cáo để xử lý Coca-Cola là trong trường hợp này vẫn chưa đủ sức thuyết phục.
Là tập đoàn toàn cầu và có lịch sử thịnh vượng trăm năm, rất khó để tin rằng Coca-Cola sơ suất trong việc thiết kế thông điệp quảng cáo. Không ngoại trừ khả năng đây là một hành động có chủ ý của đơn vị này.
Trên thương trường, sự “láu cá” trong quảng cáo và tiếp thị không phải là điều lạ lùng. Đó thậm chí còn là “bài” của các doanh nghiệp để đạt được hiệu ứng truyền thông.
Ở trường hợp trên đây, Coca-Cola không chỉ đạt được hiệu ứng truyền thông mà còn trở thành ngư ông đắc lợi. Từ chỗ là đối tượng bị nhà chức trách xử lý – tiền đề dẫn đến một vụ khủng hoảng, Coca-Cola đã “bẻ lái” thành công để chính nhà chức trách nhận lấy khủng hoảng.
Không tốn một xu quảng cáo, trong 3 ngày qua, cái tên Coca-Cola xuất hiện ngập tràn trên báo chí và mạng xã hội. Không những vậy, nhờ hình ảnh của một “nạn nhân”, thương hiệu này còn giành được cảm tình của khách hàng.
Chiến thuật này gọi là “bơi theo dòng nước”, chuyển đổi tình huống bất lợi thành có lợi. Trong binh pháp, đó là kế “thuận thủ khiên dương” (thuận tay dắt dê). Luận giải của kế này là sự việc trên đời vốn biến hóa khó lường, phải nắm bắt bất cứ cơ hội nào chợt hiện ra trước mắt, đó sẽ là những thu hoạch, những cái lợi bất ngờ.
Coca-Cola đã nắm bắt rất nhanh cơ hội hiện ra trước mắt họ. Và như trên đã nói, họ đã thu được những món lợi “trên cả mong đợi”.
Vụ việc của Coca-Cola sẽ khác đi nếu Cục Văn hóa cơ sở không tự đẩy mình vào thế bị động. Bằng văn bản khẳng định chắc như đinh đóng cột vi phạm của Coca-Cola và diễn giải lúng túng trước báo giới của Cục trưởng Ninh Thị Thu Hương, Cục Văn hóa cơ sở đã rơi vào tình cảnh càng cố giải thích càng làm dư luận chỉ trích nhiều hơn.
Có ý kiến cho rằng sẽ là khôn ngoan nếu Cục Văn hóa cơ sở tuyên bố đề nghị Coca-Cola thay đổi cách dùng từ ngữ để tránh suy diễn và phản ứng không như mong đợi của số đông. Một tuyên bố như vậy sẽ đặt Cục vào thế chủ động và vị trí trung gian, không nhất thiết phải bộc lộ quan điểm chính thức. Quan điểm cụ thể của Cục chỉ bộc lộ khi làm việc riêng với Coca-Cola.
Ở góc độ khác, nếu Cục Văn hóa cơ sở muốn “chấn chỉnh mạnh tay” với Coca-Cola, Cục hoàn toàn có thể ra một tuyên bố cảnh cáo đơn vị này trên truyền thông, nhấn vào khía cạnh công ty này sử dụng tên gọi Việt Nam thiếu trang trọng. Một tuyên bố như vậy sẽ khiến Coca-Cola phải “nằm im chịu đòn” bởi với một thương hiệu, nỗi sợ bị cộng đồng tẩy chay còn lớn hơn những án phạt tính bằng tiền.
Câu chuyện “Mở lon Việt Nam” của Coca-Cola cũng đặt ra cho chúng ta vấn đề đạo đức trong kinh doanh. Tiếp thị và quảng cáo sản phẩm là hoạt động bình thường của doanh nghiệp, nhưng đó phải là hành vi nghiêm túc, hướng tới giá trị tốt đẹp, để lại ấn tượng tốt trong cộng đồng, chứ không phải là sử dụng chiêu trò để đạt được hiệu ứng truyền thông và tăng doanh số.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
