- Theo ông, đâu là yếu tố khiến các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng ưu tiên đầu tư vào Việt Nam?
Trung Quốc hiện là đối tác đầu tư đứng thứ 6 trong tổng số 144 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với tổng số vốn đăng ký luỹ kế vào hiệu lực đến hết năm 2023 là gần 27,479 tỷ USD.
Trong năm 2023, chúng tôi đã đón tiếp gần 10 đoàn nhà đầu tư Trung Quốc, tiếp xúc trực tiếp với gần 200 nhà đầu tư lớn nhỏ từ Trung Quốc quan tâm việc đầu tư tại Việt Nam.
Trước tiên phải nói rằng, dòng vốn đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam xuất phát từ nhu cầu đầu tư ra bên ngoài của các doanh nghiệp Trung Quốc, trong đó có yếu tố của sự dịch chuyển sản xuất do tình hình địa chính trị thay đổi.
Nếu so với Thái Lan và Malaysia – nơi mà cộng đồng doanh nhân gốc Hoa cũng đáng kể và có ảnh hưởng nhất định thì Việt Nam ổn định hơn về mặt chính trị - xã hội. So với Lào - quốc gia láng giềng khác của Trung Quốc – thì Việt Nam hoàn toàn vượt trội về nguồn nhân lực và năng suất lao động.
So với Campuchia – nơi mà Trung Quốc tăng cường sự hiện diện bằng dòng vốn ODA thì Việt Nam hấp dẫn hơn về môi trường đầu tư, sinh sống, và chuỗi cung ứng. Mặt khác, nếu xét về độ mở thị trường và tính hội nhập quốc tế thì Việt Nam hoàn toàn là một nơi hấp dẫn vượt trội hơn các quốc gia Đông Nam Á khác.
Việc các nhà đầu tư Trung Quốc cần thiết lập nhà máy bên ngoài Trung Quốc bắt nguồn từ xung đột thương mại Mỹ - Trung những năm gần đây. Theo báo cáo của Cục Thương Mại Mỹ, trong nửa đầu năm 2023, hàng hoá của Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ chỉ chiếm 13,3% trong tổng kim ngạch nhập khẩu, giảm 16,5% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức nhập khẩu hàng Trung Quốc thấp nhất trong gần hai thập kỷ của Mỹ. Do đó, các nhà sản xuất Trung Quốc, đặc biệt là những nhà sản xuất có hàng đi Mỹ và châu âu dường như không thể chờ đợi lâu hơn nữa. Họ buộc phải chuyển một phần sản xuất của họ ra ngoài Trung Quốc và đầu tư sang Việt Nam là lựa chọn hàng đầu.
Yếu tố gần gũi về mặt địa lý và văn hoá giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng ảnh hưởng không nhỏ đến làn sóng FDI Trung Quốc vào nước ta. Các doanh nghiệp Trung Quốc nhận thấy việc giao thương và lưu chuyển hàng hoá qua lại với Việt Nam là rất thuận lợi do hai quốc gia có chung đường biên giới dài.
Một bộ phận doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều kinh nghiệm giao thương với các doanh nghiệp nước láng giềng cũng đã góp phần giúp các doanh nghiệp Trung Quốc dễ dàng thâm nhập vào thị trường Việt Nam hơn.
- Với thực tế xúc tiến đầu tư, theo ông, đâu là những lĩnh vực đang được các doanh nghiệp Trung Quốc ưu tiên khi vào thị trường Việt Nam?
Các doanh nghiệp Trung Quốc hiện nay đầu tư vào Việt Nam chủ yếu là sản xuất, chế biến chế tạo và xây dựng, tập trung phần lớn ở các tỉnh phía Bắc. Trong đó, ngành sản xuất được Trung Quốc đầu tư vào có thể kể đến gồm tấm pin năng lượng mặt trời, linh kiện điện tử, linh kiện ô tô, sản phẩm cơ khí, đồ điện gia dụng, lốp xe, và hàng dệt may.
Ngoài ra, một số tập đoàn công nghệ cao trong lĩnh vực xe điện và chip bán dẫn của Trung Quốc hiện bắt đầu quan tâm tìm hiểu môi trường đầu tư và các chính sách ưu đãi của Việt Nam. Sau cùng, Thương mại điện tử cũng là một mảng mà nhà đầu tư Trung Quốc quan tâm đầu tư tại Việt Nam.
- Với làn sóng FDI Trung Quốc, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có những cơ hội gì?
Giống như các nguồn vốn đầu tư nước ngoài khác, khi dòng vốn FDI Trung Quốc tăng cao sẽ mang lại những cơ hội nhất định cho doanh nghiệp Việt Nam.
Các doanh nghiệp trong nước có thêm cơ hội cung cấp hàng hoá dịch vụ, điển hình như ngành xây dựng, logistics, cung ứng lao động và các ngành dịch vụ đi kèm. Ngành bất động sản công nghiệp cũng có thêm dư địa phát triển do nhu cầu nhà xưởng và kho bãi tăng cao. Các doanh nghiệp trong nước từ đó cũng có cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp FDI Trung Quốc, đặc biệt với những doanh nghiệp đang có hàng xuất đi Mỹ, châu Âu.
Mặt khác, khi có nhiều doanh nghiệp sản xuất lớn của Trung Quốc sang đầu tư, cơ hội tiếp cận công nghệ, máy móc thiết bị, nguồn nguyên vật liệu cho các doanh nghiệp trong nước sẽ rộng mở hơn.
Trong nhiều năm, cán cân thương mại Việt Nam – Trung Quốc luôn âm, cụ thể như 2022 kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc gấp đôi kinh ngạch xuất khẩu chiều ngược lại. Nay, các doanh nghiệp trong nước có thể trực tiếp tiếp cận các nhà sản xuất Trung Quốc ngay tại chỗ và mua hàng. Điều quan trọng hơn nữa là, nếu biết tận dụng và thiết lập được cơ hội hợp tác phát triển, các doanh nghiệp trong nước có cơ hội nâng cao năng lực sản xuất và mở ra thị trường xuất khẩu mới.
- Đi cùng với cơ hội sẽ là thách thức. Vậy theo ông, những thách thức mà doanh nghiệp Việt phải đối mặt khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào nước ta là gì?
Theo tôi, thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam nhiều hơn cơ hội. Đầu tiên, Trung Quốc đã thành công trong việc phát triển thành “công xưởng của thế giới” tại Trung Quốc. Chi phí giá thành trên một đơn vị sản xuất của họ sản xuất ra rất cạnh tranh. Điều này đồng nghĩa năng lực sản xuất, công nghệ, và máy móc thiết bị của các doanh nghiệp Trung Quốc đã đi xa hơn các doanh nghiệp Việt Nam vốn khó khăn về vốn và thiếu đầu tư vào nghiên cứu phát triển.
Trong thời gian đầu vào đầu tư, có thể các doanh nghiệp Trung Quốc “dùng tạm” một số sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp trong nước, nhưng sau một thời gian, khi họ đã quen thuộc và đưa hệ sinh thái kinh doanh của họ sang Việt Nam thì cơ hội cung ứng của doanh nghiệp Việt Nam dần không còn nữa.
Thứ hai, khả năng bị các doanh nghiệp FDI Trung Quốc chiếm mất thị phần trong nước là có. Dù hiện nay, như một phương án sống còn để tiếp tục xuất hàng đi u Mỹ, các doanh nghiệp Trung Quốc chỉ dự kiến đầu tư một phần năng lực sản xuất của họ ở Việt Nam, phần mà để xuất khẩu.
Tuy nhiên, họ sẽ sớm nhận thấy các cơ hội mới ngay tại thị trường Việt Nam, với các khách hàng lớn Nhật Bản, Hàn Quốc, u, Mỹ đang hiện diện tại Việt Nam. Khi đó, họ dễ dàng tăng năng lực sản xuất và khai thác thị trường Việt Nam. Các doanh nghiệp trong nước sẽ bị cạnh tranh khi đang nỗ lực thâm nhập vào chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất toàn cầu ngay tại sân nhà.
Thứ ba, rủi ro một số ngành hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ của Việt Nam sẽ bị “vạ lây” điều tra hay bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại … khi có những hàng hoá xuất đi bị các doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam gian lận nguồn gốc xuất xứ hàng hoá như đã từng có cảnh báo với các sản phẩm đồ gỗ Việt Nam xuất khẩu.
Thứ tư là rủi ro các doanh nghiệp sản xuất trong nước bị thâu tóm. Tuy còn quá sớm để thấy hiện tượng này trong làn sóng đầu tư của Trung Quốc hiện nay, nhưng sẽ xảy ra. Nền sản xuất trong nước hiện chưa phát triển. Rất ít các doanh nghiệp nội dẫn dắt trong các ngành sản xuất, chế biến chế tạo.
Đặc biệt là tính kế thừa giữa các thế hệ (thế hệ sáng lập sang thế hệ con cháu) không cao. Nhiều doanh nghiệp đã “bán mình” cho doanh nghiệp nước ngoài chỉ vì không có thế hệ kế thừa tiếp theo trong gia đình.
Để nhanh chóng thâm nhập thị trường Việt Nam, việc thâu tóm một doanh nghiệp cùng ngành sẽ là một trong những chiến lược được các tập đoàn, doanh nghiệp Trung Quốc quan tâm. Khi đó, thật khó cho các doanh nghiệp Việt Nam giữ mình và giữ thị trường nội địa.
Xin cảm ơn ông!
| 'Việt Nam ngày càng hấp dẫn với doanh nghiệp Mỹ' (VNF) - Ông Ramachandran A.S, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham) tại TP.HCM và Đà Nẵng khẳng định, sự hấp dẫn và vị thế của Việt Nam trong mắt các DN Mỹ ngày càng tăng và cộng đồng DN Mỹ sẵn sàng cung cấp chuyên môn, công nghệ và vốn để giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu của mình. |
Tags:
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
