PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo: ‘Gói hỗ trợ kinh tế tốt nhất là gói hỗ trợ kịp thời’
Ái Châu Tử -
10/08/2021 09:04 (GMT+7)
(VNF) – Chính phủ đang thiết kế các gói hỗ trợ kinh tế mới với quy mô lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng vấn đề của gói hỗ trợ quan trọng là ở tốc độ thực hiện hơn là quy mô.
PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo
Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam tới nay, Quốc hội, Chính phủ đã có hàng loạt động thái hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Cụ thể, năm 2020, Quốc hội và Chính phủ đã gia hạn, miễn, giảm khoảng 123,6 nghìn tỷ đồng tiền thuế, tiền thuê đất, phí, lệ phí. Trong đó, gia hạn nộp 87,2 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm khoảng 36,4 nghìn tỷ đồng (theo báo cáo chống lãng phí, tiết kiệm năm 2020).
Năm 2021, trước tình hình dịch bệnh bùng phát khốc liệt hơn, đầu tháng 7, Chính phủ đã có Nghị quyết 68 và Thủ tướng có Quyết định 23 hỗ trợ cho người lao động, người sử dụng lao động các khoản như: miễn, giảm, hoãn đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí, tử tuất, cho vay trả lương, hỗ trợ tiền ăn… với giá trị 26.000 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Chính phủ (trực tiếp là Bộ Tài chính) đang soạn thảo một gói hỗ trợ mới về thuế, phí với quy mô khoảng 24.000 tỷ đồng với 4 nội dung sơ bộ. Một là giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2021 đối với doanh nghiệp, tổ chức như đã áp dụng cho năm 2020. Hai là giảm 50% số thuế phải nộp phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các tháng trong quý III và quý IV của năm 2021 đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong mọi lĩnh vực, ngành, nghề, địa bàn, hình thức khai thuế, nộp thuế.
Ba là giảm 30% mức thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp, tổ chức hoạt động trong một số nhóm lĩnh vực dịch vụ. Bốn là miễn tiền chậm nộp phát sinh trong năm 2020 và năm 2021 (2 năm chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19) đối với doanh nghiệp tổ chức phát sinh lỗ liên tục trong các năm 2018, năm 2019, năm 2020.
Gói hỗ trợ này được kỳ vọng sẽ tiếp thêm sinh lực cho cộng đồng doanh nghiệp, giúp khắc phục một số khó khăn trước mắt, cố gắng duy trì sản xuất.
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo đánh giá, trong bối cảnh dịch bệnh và nền kinh tế có nhiều vấn đề phải giải quyết, các gói hỗ trợ đã cho thấy nỗ lực lớn của Chính phủ. Tuy nhiên, ông Bảo nhấn mạnh thời gian là yếu tố rất quan trọng.
“Chúng ta đều biết quy trình pháp lý, thủ tục hành chính luôn rất mất thời gian. Vì vậy mà chủ trương, chính sách, truyền dẫn qua hệ thống công quyền, xuống được tới người thụ hưởng luôn có một độ trễ lớn. Nhưng trong những hoàn cảnh bất thường cần có những giải pháp bất thường, vậy nên cần rút ngắn quy trình thực hiện một cách tối đa. Trong hoàn cảnh dầu sôi lửa bỏng, chính quyền phải có cách làm khác, nhanh chóng hơn, còn cứ theo trình tự trước đây thì lợi bất cập hại”, ông Bảo nói.
Diễn giải cụ thể hơn về nguy cơ lợi bất cập hại này, ông Bảo cho rằng, lâu nay, người dân thấy Chính phủ cứ bàn luận, ban hành các chủ trương, giải pháp hỗ trợ, nhưng chờ mãi không thấy giải pháp đó đến với mình thì tất yếu sẽ có cảm giác Chính phủ chỉ “nói cho có”, gói hỗ trợ chỉ mang tính chất trấn an chứ không thực sự đến đâu.
Một dẫn chứng tiêu biểu cho điều này là các gói hỗ trợ ban hành đầu năm 2020 nhưng sau đó triển khai rất chậm chạp, gây phản ứng không tốt từ người dân.
“Mất tới 1 năm để triển khai một chính sách được cho là gấp rút là thực sự không ổn. Người ta bảo một miếng khi đói bằng một gói khi no, lúc này một sự trợ cấp thiết thực, đến ngay với người dân, doanh nghiệp lúc họ cần nhất thì rất quý giá”, ông Bảo nói.
Theo ông Bảo, hơn một năm qua, sức khỏe của doanh nghiệp bị bào mòn rất nhiều. Nhiều doanh nghiệp đã phải “đổ thóc giống ra ăn” suốt thời gian qua để cầm cự, duy trì sản xuất, giữ chân người lao động. Nhưng tình hình lần này quá khốc liệt, “thóc giống” đã gần cạn, người lao động thì ồ ạt rời bỏ TP. HCM và các tỉnh phía Nam khiến các doanh nghiệp rơi vào tình huống cực kỳ nguy hiểm.
“Việc người lao động rời bỏ TP. HCM và các tỉnh phía Nam diễn ra thành làn sóng sẽ đưa đến viễn cảnh hàng loạt doanh nghiệp dừng hoạt động. Quan sát của chúng tôi cho thấy tính hình khó khăn đến độ nhiều chủ doanh nghiệp hiện đã có ý định từ bỏ kinh doanh. Họ xác định kiểu thôi thì nghỉ luôn, coi như về hưu sớm, vì nghĩ tới cảnh phải làm lại từ đầu thì rất ngán ngẩm.
“Có chủ doanh nghiệp chia sẻ với tôi, doanh nghiệp của ông ấy có 200 lao động, đã cho nghỉ hơn một nửa, chỉ cố gắng duy trì 30 – 40% công suất. Nhưng do chi phí thực hiện ‘3 tại chỗ’, xét nghiệm vài lần/tuần quá lớn, khả năng chỉ trụ hơn 1 tháng là… buông.
“Hiện tượng này không phải là hiếm, rất dễ tạo thành làn sóng. Khi đó, mô hình kinh tế Việt Nam sẽ đi theo hình chữ U - kinh tế lao dốc xuống đáy rồi đi ngang trước khi khôi phục lại. Vùng đi ngang đó sẽ kéo dài, bởi nền kinh tế cần phải đợi các doanh nghiệp phục hồi trở lại hoặc các start-up lớn lên. Như vậy, kinh tế đất nước sẽ nằm rất lâu ở vùng suy thoái.
“Cho nên vấn đề trợ giúp của Chính phủ là rất quan trọng. Tôi chưa nói đến ít hay nhiều, nhưng nhấn mạnh là cần phải nhanh, kịp thời để các doanh nghiệp tiếp tục bám trụ được”, ông Bảo phân tích.
Bàn luận về vấn đề người lao động rời bỏ TP. HCM và các tỉnh phía Nam trở về quê, ông Bảo chỉ ra 2 hệ lụy nghiêm trọng. Một là dòng người này sẽ gây bất ổn cho địa phương tiếp nhận. Hai là khi dịch bệnh được khống chế thành công, doanh nghiệp phía Nam rất khó khôi phục sản xuất do thiếu hụt lao động.
“Chúng ta thấy đa phần những người lao động này không có trình độ chuyên môn cao, lao động thủ công không được đào tạo bài bản, nên cũng chính vì vậy mà họ dễ dàng chuyển đổi sang một công việc khác khi trở về quê. Vì thế, nhiều khả năng họ sẽ không trở lại TP. HCM sau dịch nữa”, ông Bảo nói.
Nói thêm về chương trình hỗ trợ của Chính phủ, ông Bảo cho rằng về phương pháp, chính quyền cần sàng lọc doanh nghiệp, xem ai cần hỗ trợ mức nào.
“Đây không phải là chuyện của chính quyền trung ương mà là của các địa phương. Chúng ta thấy từng vùng đều có cơ quan quản lý kinh tế, như phòng thuế, phòng kinh tế. Một xu thuế cũng thu được thì không thể nói họ không nắm được tình hình doanh nghiệp. Do đó, các cơ quan cấp cơ sở này phải thực hiện báo cáo đầy đủ, kịp thời và trung thực về tình hình “sức khỏe” của các doanh nghiệp trên địa bàn mà mình quản lý để chính quyền các cấp triển khai chương trình hỗ trợ.
Không thể đổ hết trách nhiệm hay chờ vào Trung ương, làm gì có Chính phủ nào đủ nguồn lực để xử lý từng trường hợp cụ thể được…”, ông Bảo nhận xét.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
