Tài chính tiêu dùng: Khơi dòng chảy lớn, tắc nơi cống nhỏ
Phong Lê -
09/06/2023 23:28 (GMT+7)
(VNF) - Nghị quyết số 59/NQ-CP ngày 23/4/2023 về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng đã được hiện thực hoá bằng Thông tư 02/2023. Những điều chỉnh này nhận được đánh giá cao từ thị trường nhưng áp lực trả nợ của khách hàng và nguy cơ nợ xấu của công ty tài chính đang bị đè nặng bởi một quy định nhỏ. Điều này cần sớm được tháo gỡ nếu không nó sẽ như cửa cống nhỏ làm tắc cả dòng chảy lớn.
“Đuổi” tín dụng đen ra khỏi khu công nghiệp
Ngày 7/10/2022, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ký thỏa thuận với Công ty tài chính HD SAISON và Công ty tài chính FE CREDIT triển khai gói vay 20.000 tỷ đồng dành cho công nhân với mức lãi suất giảm đến 50% so với mức hiện hành. Sau đó, FE CREDIT ký bản ghi nhớ với Liên đoàn Lao động Đà Nẵng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Nghệ An, Long An, Đồng Nai, Bình Dương, Quảng Nam, Bắc Ninh, Bắc Giang. HD SAISON ký với gần 30 Liên đoàn Lao động các tỉnh thành về gói vay công nhân này. Hiện hai công ty tài chính đang thí điểm chương trình tại các cụm khu công nghiệp trên địa bàn các tỉnh thành này và dự kiến mở rộng tới 63 Liên đoàn Lao động trên cả nước.
Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đánh giá cao gói cho vay này, bởi đã hỗ trợ công đoàn viên, người lao động có nhu cầu vay tiêu dùng, giúp đẩy lùi nạn “tín dụng đen”. Thực tế, “tín dụng đen” - hình thức cho vay với mức lãi suất cao không còn lộng hành, công khai, nhưng các đường dây “tín dụng đen” vẫn lách luật hoạt động và gây ra nhiều hệ lụy phức tạp, bất an cho xã hội. Đại tá Đỗ Minh Phương, Phó trưởng Phòng Trọng án, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cho biết tín dụng đen nở rộ bằng nhiều hình thức tinh vi, đặc biệt hoạt động dưới vỏ bọc các công ty công nghệ, phát triển ứng dụng (app) cho vay. Khách hàng của các ứng dụng này chủ yếu là công nhân viên, người thu nhập thấp…
Theo báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự, năm 2022, công an các địa phương trên cả nước đã tiếp nhận, phát hiện gần 1.000 vụ/1.600 đối tượng liên quan đến “tín dụng đen”, qua đó khởi tố hơn 500 vụ, xử phạt hành chính hơn 150 vụ.
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy hiện nay có 16 công ty tài chính được phép hoạt động theo luật. Tính đến hết 2022, dư nợ cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính tiêu dùng đạt khoảng 200.000 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với cuối năm 2021, chiếm gần 6% dư nợ cho vay tiêu dùng của hệ thống và chiếm khoảng 1,3% dư nợ toàn nền kinh tế. Nhìn vào tỷ trọng dư nợ cho vay tiêu dùng tại các nước phát triển lên tới 50% - 60%, có thể thấy dư địa cho dư nợ tiêu dùng tại Việt Nam vẫn còn lớn. Nhưng, nhìn vào tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay tiêu dùng của giai đoạn những năm trước thường ở mức 30% - 60% mỗi năm, có thể thấy sự phát triển đang chậm lại. Nguyên nhân một phần là quy mô dư nợ hiện nay đã lớn hơn nhiều so với trước, nhưng nhu cầu vay tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng bởi những rủi ro của nền kinh tế trong ba năm trở lại đây.
Sớm bỏ cơ chế cập nhật nhóm nợ cao nhất
Trong một diễn biến đáng chú ý, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 59/NQ-CP về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng. Nghị quyết nêu rõ Chính phủ thống nhất chủ trương với kiến nghị của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại tờ trình số 57/TTr- NHNN ngày 22/4/2023 về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng.
Ngay sau Nghị quyết số 59 là Thông tư 02 cho phép các khoản nợ phát sinh nghĩa vụ nợ gốc và/hoặc lãi của năm 2023 được kéo dài tới 30/6/2024. Cụ thể, ngoài lĩnh vực sản xuất kinh doanh, Thông tư 02 đã bổ sung cho phép giãn/hoãn nợ đối với lĩnh vực cho vay tiêu dùng - một lĩnh vực cũng đang gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh lãi suất còn ở mức cao và thu nhập suy giảm.
Bà Trần Thị Thu Thảo, chuyên gia phân tích của VNDirect, nhận định việc giãn thời hạn cơ cấu nợ thêm 6 tháng giúp tăng hiệu quả của Thông tư 02, vì các chính sách đưa ra cần một thời gian để làm quen và thực thi. Nhìn chung, thông tư này sẽ làm giảm áp lực trích lập dự phòng đối với các ngân hàng khi nợ tái cơ cấu được phân bổ trong 2 năm 2023 và 2024. Đồng thời, thông tư cũng tác động tích cực lên tâm lý nhà đầu tư đối với cổ phiếu của các ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản và cho vay tiêu dùng như VPBank, Techcombank, MB... vì hiện tại các ngân hàng này đang đối diện với rủi ro nợ xấu cao hơn so với các ngân hàng khác.
VNDirect ước tính dư nợ cho vay của FE CREDIT giảm 2,7% so với cùng kỳ hoặc tăng 3,4% khi tính khoản cho vay 4.570 tỷ đồng mà công ty này đã bán cho ngân hàng mẹ. Đáng chú ý, tỷ lệ nợ xấu nhảy vọt từ 13,6% vào cuối năm 2021 lên 20,4% vào cuối năm 2022, làm chi phí hoạt động và dự phòng tăng đáng kể lần lượt ở mức 28% và 23%, khiến FE CREDIT chuyển từ lãi trước thuế 610 tỷ đồng trong năm 2021 sang lỗ 3.000 tỷ đồng trong năm 2022.
Để thực sự thúc đẩy thị trường tài chính tiêu dùng phát triển, một trong những động thái thiết thực nhất, được các chuyên gia gợi ý, đó là bỏ cơ chế phân loại nợ theo nhóm nợ cao nhất trên Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC). Vấn đề này liên quan đến Thông tư 11/2021/TT-NHNN về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ 1/10/2021.Theo đó, về việc phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro, hàng tháng sau khi thực hiện phân loại nợ, cam kết ngoại bảng, tổ chức tín dụng cần thực hiện điều chỉnh nhóm nợ theo nhóm nợ của danh sách khách hàng do CIC cung cấp; căn cứ kết quả điều chỉnh nhóm nợ để điều chỉnh số tiền trích lập dự phòng rủi ro của tháng cuối cùng của quý.
Thực tế cho thấy, việc ghi nhận nợ kéo theo từ các tổ chức tín dụng khác sẽ dẫn đến việc tổ chức tín dụng phải chuyển từ thu nợ trong hạn sang quá hạn, thậm chí là nợ xấu để phù hợp với mức độ rủi ro của khách hàng. Tính đồng loạt thu nợ trong cùng thời điểm của toàn bộ các tổ chức tín dụng sẽ tạo ra áp lực trả nợ rất lớn với khách hàng, đặc biệt là khách hàng có thiện chí trả nợ, họ có xu hướng tìm nguồn tài chính ngắn hạn để hoàn thành các nghĩa vụ với tổ chức tín dụng.
Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, việc thực hiện cập nhật nhóm nợ cao nhất, đồng thời trích lập dự phòng rủi ro dựa trên nhóm nợ cao nhất này gây nhiều tác động không mong muốn với tổ chức tín dụng, toàn ngành ngân hàng, nhất là khách hàng. Và các chuyên gia cho rằng, đây là quy định nhỏ về kỹ thuật cần sớm được tháo gỡ.
(VNF) - Theo MoMo, Sức Mạnh 2000 - Ánh sáng núi rừng" là dự án do Trung tâm Tình nguyện Quốc gia triển khai; MoMo đã ký hợp đồng chính thức với Trung tâm hỗ trợ kết nối quyên góp trên ứng dụng MoMo. Toàn bộ tiền quyên góp được MoMo chuyển vào tài khoản của Trung tâm Tình nguyện Quốc gia.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán cho rằng, dịch vụ “đòi” bồi thường bảo hiểm có thu phí là bình thường bởi bản chất của việc cung cầu. Tuy nhiên, từ vấn đề này đặt ra câu hỏi vai trò của DN bảo hiểm ở đâu trong quá trình chi trả bồi thường.
(VNF) - Sau khi giao dịch hoàn tất, Tập đoàn Tài chính sẽ tập trung trọn vẹn nguồn lực vào việc phục vụ khách hàng tại Việt Nam thông qua hoạt động kinh doanh cốt lõi tại Manulife Việt Nam.
(VNF) - Theo chuyên gia, bảo hiểm gián đoạn kinh doanh rất quan trọng với các doanh nghiệp, đặc biệt nhóm sản xuất trong hoàn cảnh bị bão lũ, thiên tai nhưng hiện vẫn chưa phát triển được bởi các nguyên nhân khác nhau.
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, trước những thiệt hại do biến đổi khí hậu ngày càng nặng nề thì bảo hiểm thiên tai là một công cụ giúp chia sẻ gánh nặng với người dân và nền tài chính quốc gia.
(VNF) - Nền kinh tế đã phải hứng chịu tổn thất hàng trăm nghìn tỷ đồng do thiên tai, bão lũ trong vòng một năm qua nhưng nhờ có bồi thường bảo hiểm, đời sống và các hoạt động sản xuất sớm được khôi phục trở lại.
(VNF) - Tiếp tục hành trình giúp nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen để phòng ngừa các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa trong cộng đồng, đặc biệt là nhóm người trẻ từ 25 đến 45 tuổi, Manulife Việt Nam khởi động chiến dịch cộng đồng “Chọn XANH Cho KHỎE - Vì một Việt Nam thật khỏe”, từ tháng 11 - 12/2025.
(VNF) - Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm hội viên tích cực tăng cường công tác thẩm định, xác minh thiệt hại và sớm giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia.
(VNF) - Ngày 22/11, hơn 1.000 người dân Hải Phòng đã có mặt tại Cung Văn hóa Thể thao Thanh Niên để tham gia ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày 2025” do Manulife Việt Nam phối hợp cùng Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận thiệt hại chủ yếu ở nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản kỹ thuật, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới hàng chục tỷ đồng.
(VNF) - Trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, bảo hiểm “đóng tiền vào thì dễ, rút ra lại rất khó”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, ông đã từng tham gia bảo hiểm, khi đáo hạn muốn là rút tiền ra được ngay và các công ty phải trả tiền theo quy định.
(VNF) - Từ sau giai đoạn tăng trưởng nóng, các công ty tài chính tiêu dùng đã bước vào quá trình tái cấu trúc sâu rộng, giúp danh mục cho vay trở nên cân bằng hơn.
(VNF) - Sau đợt mưa bão liên tiếp vừa qua, hàng loạt xe ô tô bị ngập nặng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Đáng chú ý, có hồ sơ bồi thường cho thấy chi phí sửa chữa đã lên đến 90% giá trị chiếc xe, khiến nhiều chủ xe đứng trước nguy cơ mất trắng tài sản.
(VNF) - Theo MoMo, Sức Mạnh 2000 - Ánh sáng núi rừng" là dự án do Trung tâm Tình nguyện Quốc gia triển khai; MoMo đã ký hợp đồng chính thức với Trung tâm hỗ trợ kết nối quyên góp trên ứng dụng MoMo. Toàn bộ tiền quyên góp được MoMo chuyển vào tài khoản của Trung tâm Tình nguyện Quốc gia.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.