Thực ra việc tăng trưởng nóng tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường TPDN đã được đề cập rất nhiều trong thời gian qua, cả khuyến nghị của giới truyền thông lẫn cảnh báo của cơ quan quản lý như Bộ Tài chính và NHNN.
Vụ việc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh xảy ra mới đây chỉ là “giọt nước tràn ly”, nghĩa là thị trường TPDN đã tăng trưởng nóng, tồn tại nhiều bất cập, âm ỉ bao lâu nay rồi, giờ là lúc những rủi ro xuất hiện và bùng phát. Cũng cần nói thêm, Tân Hoàng Minh không phải là trường hợp duy nhất.
Trước đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã từng xử phạt vi phạm hành chính một số DN do có hành vi chào bán chứng khoán ra công chúng nhưng không nộp hồ sơ đăng ký với UBCKNN.
Về chất lượng, các TPDN đang lưu hành trên thị trường có lãi suất thường rất cao, cho thấy những rủi ro NĐT có thể gặp phải khi nắm giữ. Bởi ở Việt Nam việc đánh giá, thẩm định năng lực tài chính và kinh doanh của DN rất khó, các DN rất ít khi công khai hay đưa ra các số liệu thực sự.
Trong khi đó, phần lớn khách hàng hiện nay mua TPDN qua NH, thường hiểu NH sẽ bảo lãnh thanh toán trong điều kiện DN mất khả năng thanh toán, mặc dù NH chỉ là đơn vị phân phối. Chính sự nhầm lẫn này nên NĐT mua TP thông qua sự phân phối của các chi nhánh NH một cách khá dễ dàng. Đây là một trong những rủi ro người tham gia không nắm bắt được thông tin, trong khi luật thì không ràng buộc cũng không rõ ràng.
Thưa ông, lâu nay dư luận từng cho rằng giữa DN phát hành và NH giới thiệu để bán TPDN ra thị trường có sự “bắt tay đi đêm”?
TS. Lê Duy Bình: - Rõ ràng giữa DN và NH có sự liên kết, bắt tay với nhau, nên các TPDN (thậm chí kém chất lượng) mới có cơ hội được giới thiệu chào bán ra thị trường. Nhận định này là có cơ sở, bởi mặt trái của thị trường TPDN mà dư luận lâu nay vẫn đề cập đến rất nhiều là ẩn giấu bên trong của việc cơ cấu lại nợ và bơm vốn.
Đơn cử như thị trường bất động sản (BĐS) hiện có thanh khoản thấp, chắc chắn không ít DN có khoản nợ NH đến kỳ phải trả nhưng không có tiền trả nợ, để lâu sẽ thành nợ quá hạn và nợ xấu, ảnh hưởng đến huy động vốn.
Và họ giải quyết vấn đề này bằng cách phát hành TPDN, vì đây là “lối thoát” để có tiền trả nợ đúng hạn NH. Hiện nay, tổng dư nợ TPDN lưu hành tại Việt Nam trên 1,15 triệu tỷ đồng, tương đương 16,6% GDP tính đến cuối năm 2021, trong đó riêng TP BĐS chiếm khoảng 36% tổng giá trị phát hành. Đây là những con số rất đáng lưu ý.
Về phía các NHTM, khi mua TPDN này sẽ “giúp” DN có tiền trả nợ vay đến hạn, qua đó “làm đẹp” bảng cân đối tài chính và không bị nợ xấu tăng cao. Các NHTM đầu tư vào TPDN BĐS còn tránh được việc siết cho vay vốn vào lĩnh vực này, cùng với đó bơm vốn cho các DN mà không phải trích lập dự phòng rủi ro.
Thực ra đây là cách lách để cho vay. Trên thực tế, từ 2019 đến nay có không ít đợt phát hành TPDN mà các NHTM xuất hiện và ôm trọn lô, trong đó có rất nhiều TP của các DN BĐS. Một số NH không mua trực tiếp sẽ thông qua các công ty chứng khoán thành viên để mua.
Vừa rồi một số NHTM có liên quan đến việc chào bán các lô TPDN của Tân Hoàng Minh ra thị trường đã lên tiếng “thanh minh”. Quan điểm của ông thế nào?
Để xác định cụ thể trách nhiệm của từng NH trong vụ việc phát hành TPDN của Tân Hoàng Minh, tôi cho rằng các cơ quan chức năng sẽ làm rõ. Thông thường, các NH sẽ không có bảo lãnh sau khi đã bán TPDN. Song quan điểm cá nhân của tôi cho rằng, các NH không thể chối bỏ trách nhiệm của mình.
NH và công ty chứng khoán giữ vai trò giới thiệu và bán TPDN của Tân Hoàng Minh ra thị trường, dù có đóng vai trò gì cũng phải có trách nhiệm của mình. Vì ít nhất khi giới thiệu sản phẩm TPDN ra thị trường, người giới thiệu phải biết rõ chất lượng sản phẩm đó ra sao, không thể nói không biết. Sự minh bạch thông tin với người mua rất quan trọng, không thể mập mờ, bởi đây có thể được cho là lừa dối khách hàng.
TPDN không phải là sản phẩm hữu hình mà là sản phẩm tương đối vô hình, như vậy trách nhiệm của NH phải giới thiệu đầy đủ thông tin về sản phẩm. Thực tế, tôi đã từng gặp phải trường hợp mập mờ thông tin khi làm việc với một số NH về TPDN. Chỉ khi tôi hỏi kỹ về các TPDN phía NH mới cung cấp thông tin đầy đủ, còn không họ chỉ giới thiệu rất chung chung.
Như vậy, đối với những người mua thiếu am hiểu về thị trường TPDN, họ có khi không biết đó là TPDN, thậm chí còn nhầm là sản phẩm TP của NH phát hành. Nghĩa NH đưa họ vào mớ thông tin hết sức tù mù.
Vấn đề dư luận rất quan tâm lúc này là quyền lợi của các khách hàng đã mua TPDN của Tân Hoàng Minh. Vậy cơ hội để lấy lại tiền của các trái chủ sẽ như thế nào, thưa ông?
Khi vụ việc đã được đưa ra pháp luật phải xử lý theo đúng quy định pháp luật, và các cơ quan chức năng sẽ ưu tiên đưa vấn đề bảo vệ lợi ích người mua. Hiện nay, người đứng đầu Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã bị bắt tạm giam, nên người được ủy nhiệm tiếp tục điều hành DN này phải có trách nhiệm trả tiền cho các trái chủ (NĐT đã mua TP).
Đây là nghĩa vụ DN phải trả nợ cho trái chủ, điều này đã được quy định rõ trong pháp luật. Trong trường hợp DN không thực hiện nghĩa vụ trên, trái chủ có quyền khởi kiện ra tòa và đề nghị tòa án giải quyết. Trường hợp DN không có đủ năng lực tài chính để trả nợ cho trái chủ có thể tuyên bố phá sản, sau đó số tài sản của DN sẽ được thanh lý và bồi thường cho các NĐT.
| Vụ việc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh chỉ là “giọt nước tràn ly”, nghĩa là thị trường TPDN đã tăng trưởng nóng, tồn tại nhiều bất cập, âm ỉ bao lâu nay rồi, giờ là lúc những rủi ro xuất hiện và bùng phát. |
Tags:
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
