Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance về vấn đề này, TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam nhấn mạnh: Kinh nghiệm quốc tế cho thấy sau mỗi cuộc khủng hoảng, khi đầu tư tư nhân vẫn chưa phục hồi hoàn toàn, đầu tư công sẽ đóng vai trò hỗ trợ quan trọng để bù đắp cho đầu tư tư nhân. Hậu khủng hoảng, thúc đẩy đầu tư công thường được coi là một trong những công cụ chính sách quan trọng tạo tác động lan tỏa tới các ngành, nghề kinh tế hồi phục và phát triển.
Ngoài việc bù đắp khi đầu tư tư nhân chưa kịp hồi phục đầy đủ, đầu tư công còn có ý nghĩa tạo dựng không gian tăng trưởng mới tại các địa bàn, khu vực địa lý mới, tạo không gian cho kinh tế số, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh hay kinh tế tuần hoàn. Đây là vai trò của đầu tư công mà đầu tư tư nhân chưa thể thay thế, ngay cả khi có những dấu hiệu tích cực từ sự hồi phục của thị trường chứng khoán, bất động sản hay sự gia tăng của tốc độ tăng trưởng của tín dụng đối với nền kinh tế.
Với hiệu ứng lan tỏa, đầu tư công sẽ dẫn dắt, kích thích đầu tư tư nhân đồng thời phát huy mạnh mẽ đầu tư tư nhân khi được thực hiện theo các hình thức như đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Do vậy, đầu tư công sẽ tiếp tục đóng vai trò là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế trong năm 2024.
- Năm 2024, cả nước dành 657.000 tỷ đồng cho đầu tư công. Trong bối cảnh nền kinh tế còn khó khăn, liệu có thể hấp thụ được lượng tiền khổng lồ này không, thưa ông?
Con số này thấp hơn năm 2023, song cao hơn so với những năm trước đó. Đây là một nỗ lực lớn của nhà nước trong việc phân bổ nguồn lực và tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa nghịch chu kỳ một cách có trọng tâm, trọng điểm. Đáng chú ý là mức đầu tư công như vậy được thực hiện dựa trên nền tảng nguồn thu NSNN ổn định và năng lực tài chính công tiếp tục được cải thiện trong năm 2023.
Con số này cũng phù hợp với kế hoạch đầu tư trung và dài hạn, các chỉ số về thu NSNN, các quy định về quản lý nợ công, Đồng thời, nó cũng thể hiện quan điểm là đầu tư công sẽ không lấn át đầu tư tư nhân. Với mức đầu tư công thấp hơn so với năm 2023, sẽ cần nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa để gia tăng đầu tư tư nhân, đầu tư của doanh nghiệp và các nhà đầu tư trong và ngoài nước để đạt được mục tiêu tăng trưởng về vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội năm 2024. Áp lực như vậy là cần thiết để có các biện pháp nhằm thúc đẩy đầu tư tư nhân – một trụ cột quan trọng và bền vững của nền kinh tế.
Năm 2023, những hạn chế trong giải ngân vốn đầu tư công đã dần được nhận diện và khắc phục. Hy vọng là các hạn chế này sẽ tiếp tục được tháo gỡ để vốn đầu tư công không chỉ đóng góp cho mục tiêu cho tăng trưởng kinh tế năm 2024 mà còn tạo dựng nền tảng về cơ sở hạ tầng, hình thành không gian tăng trưởng mới, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo nền tảng quan trọng cho tăng trưởng bền vững.
- Tập trung đầu tư công cho là cách thức để bảo đảm hiệu quả đầu tư, vừa tạo cơ hội đẩy nhanh tiến độ giải ngân, vừa duy trì động lực tăng trưởng kinh tế. Ông có thể phân tích rõ hơn điều này?
Để nâng cao hiệu quả đầu tư công, cần xây dựng chiến lược đầu tư công phù hợp, đáp ứng đúng và trúng nhu cầu đầu tư của từng ngành, lĩnh vực và địa phương. Đầu tư công cần được tập trung vào các dự án lớn, xóa bỏ đầu tư dàn trải, giảm thiểu thời gian thực hiện dự án, khẩn trương đưa các công trình vào sử dụng, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư công.
Trong những năm vừa qua, Chính phủ đã kiên trì nguyên tắc rà soát kỹ, phân bổ vốn tập trung, không dàn trải, theo đúng thứ tự ưu tiên, đúng đối tượng cho các nhiệm vụ, dự án đã đủ thủ tục đầu tư, có khả năng giải ngân; tập trung bố trí đủ kế hoạch vốn năm 2024 cho các dự án quan trọng quốc gia, tránh phân bổ dàn trải; không phân bổ vốn cho các dự án không có khả năng giải ngân.
Nhờ vậy, đầu tư công đã dần được cơ cấu lại theo hướng tập trung nguồn lực vào các công trình lớn, dự án giao thông trọng tâm, trọng điểm, nhất là dự án đường cao tốc. Trong năm 2023, cả nước đã đưa vào sử dụng 475 km đường bộ cao tốc, nâng tổng chiều dài đường cao tốc đưa vào khai thác đến nay là khoảng 1.900 km.
Hệ thống đường cao tốc đã tạo ra các không gian, hành lang phát triển mới, giúp các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy du lịch, thu hút đầu tư. Nhìn xa hơn, khi hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam và các dự án giao thông trọng điểm hoàn thành sẽ tạo ra một mạng lưới giao thông, đường cao tốc khép kín, từ đó nâng cao tính liên kết vùng của cả nước.
- Điều gì khiến ông có niềm tin chúng ta “tiêu” hết nguồn vốn rất lớn được giao trong năm 2024?
Năm qua, bằng sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy, nhận thức đã dẫn đến những hành động quyết liệt, tinh thần quyết tâm cao độ ở tất cả các cấp, các ban quản lý, chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn đã giúp việc giải ngân vốn đầu tư công đã có sự cải thiện đáng kể. Nỗ lực cải cách các quy định, quy trình, thủ tục, tiếp tục tháo gỡ các điểm nghẽn về quy định pháp luật này cũng đóng góp quan trọng cho việc thúc đẩy nhanh và mạnh mẽ đầu tư công.
Bên cạnh đó, sự đồng hành, chia sẻ và đồng thuận của người dân nơi có các dự án đầu tư công cũng góp phần quan trọng để đạt được kết quả khích lệ về giải ngân vốn đầu tư công.
Tuy vậy, thực tế, vẫn có những công trình, dự án có tiến độ triển khai vẫn chậm do thủ tục đầu tư kéo dài, giải phóng mặt bằng chậm, chưa chủ động nguyên vật liệu do vướng các mắc quy định. Nhiều dự án tại các địa phương, vướng mắc còn do quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng sang mục đích khác theo quy định của Luật Lâm nghiệp còn phức tạp, mất nhiều thời gian. Nhiều công trình giao thông hiện đang gặp các khó khăn, vướng mắc trong sử dụng vốn ODA, sử dụng cát biển vào xây dựng các công trình.
Vượt qua các khó khăn, năm 2023 chúng đa đã đạt được kết quả rất tích cực trong việc giải ngân một khối lượng vốn đầu tư công lớn hơn so với mức được giao trong năm nay. Như vậy, không có lý do gì mà chúng ta không thể không “tiêu” hết nguồn vốn mà đã được giao trong năm 2024 này. Chúng ta có thể cảm nhận được được tinh thần chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, không khí khẩn trương thi công trên các công trình trọng điểm trong những ngày Tết… bắt tay vào việc ngay từ đầu năm để để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công.
- Nếu 2024, giải ngân hết 657.000 tỷ đồng cho đầu tư công thì sẽ tạo ra tác động như thế nào tới nền kinh tế, thưa ông?
Đầu tư công nói riêng hay chi tiêu của chính phủ nói chung là một cấu phần quan trọng của tổng cầu của nền kinh tế. Đẩy mạnh chi tiêu Chính phủ, đặc biệt là đầu tư công sẽ có tác động trực tiếp tới tăng tổng cầu và đóng góp trực tiếp cho việc gia tăng tốc độ tăng trưởng GDP. Đây là tác động trực tiếp, rõ nét nhất của việc giải ngân hết 657.000 tỷ đồng cho đầu tư công.
Nhưng tác động của việc giải ngân hết nguồn vốn này không chỉ có vậy. Đầu tư công, đặc biệt là các công trình trọng điểm sẽ tạo ra không gian tăng trưởng mới về cả phương diện địa lý, không gian và thời gian. Nó sẽ giúp nền kinh tế khai thác mạnh mẽ tiềm năng của các khu vực, vùng đất chưa được khai thác hiệu quả nhất, nắm bắt cơ hội của kinh tế số, kinh tế xanh, sự dịch chuyển của các dòng vốn đầu tư trên toàn cầu, của sự tái cấu trúc lại các chuỗi cung ứng toàn cầu, khai thác triệt để các thị trường trên toàn thế giới bất kể các múi giờ khác nhau.
Các dự án đầu tư công, đặc biệt là các dự án giao thông được đưa vào khai thác sẽ góp phần giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp, giảm giá thành đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp và nền kinh tế. Bên cạnh đó, đầu tư công thường có hiệu ứng lan toả và sẽ dẫn dắt, kích thích đầu tư tư nhân đồng thời góp phần gia tăng đầu tư tư nhân.
Các dự án đầu tư công nhằm nâng cấp và cải thiện hệ thống các cơ sở giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao và môi trường sẽ đóng góp cho việc nâng cao chất lượng tăng trưởng, nhằm mang lại phúc lợi trực tiếp cho người dân, để người dân được hưởng lợi trực tiếp từ các thành quả tăng trưởng. Đây cũng là ý nghĩa rất quan trọng của đầu tư công đối với nền kinh tế thị trường.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
