'Con hổ châu Á', tại sao không?

Giáo sư Salvatore Babones thuộc Đại học Sydney trong bài viết đăng trên Tạp chí Forbes mới đây nhận định rằng, Việt Nam có thể trở thành con hổ thứ năm ở châu Á (sau Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan). Mặc dù bài viết chủ yếu phân tích về chính sách tiền tệ, những thành tựu mà Việt Nam đạt được trong lĩnh vực này (nhất là về gia tăng dự trữ ngoại hối, điều hành tỷ giá theo hướng hỗ trợ xuất khẩu), nhưng tác giả lạc quan cho rằng, việc Việt Nam trở thành con hổ mới của châu Á "không phải là một dự báo, mà là một khả năng".

Khát vọng trở thành con hổ mới châu Á cũng đã được người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cập trong bài phát biểu của mình tại "Hội nghị Tổng kết công tác năm 2017 và Triển khai nhiệm vụ năm 2018" của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 15/1 vừa qua. Thủ tướng cho rằng, lâu nay Việt Nam được ví như một cô gái đẹp, nhưng đã đến lúc chúng ta phải phấn đấu để trở thành con hổ mới của châu Á.

Cho dù "hoá hổ", "hoá rồng" không phải là chuyện ngày một ngày hai mà là chuyện của vài ba thập kỷ tới, nhưng câu nói của người đứng đầu Chính phủ đã truyền lửa và thôi thúc khát vọng trong mỗi con người Việt Nam.

Mấy ngày sau, trong thước đo của người Việt, chặng đường hoá hổ của Việt Nam dường như ngắn lại khi đội tuyển U23 Việt Nam lần lượt loại bỏ những cường quốc bóng đá châu Á như Australia, Syria, Iraq và Qatar để tiến thẳng vào chung kết. Nhiều người cứ tưởng như đang mơ, nhưng việc Việt Nam thành "hổ bóng đá" châu Á đã trở thành hiện thực (cho dù chỉ ở giải đấu năm nay) - điều mà trước đó vài tuần, ngay cả những người lạc quan nhất cũng không thể nào nghĩ tới.

Sau hạnh phúc vỡ oà vì kỳ tích của U23 Việt Nam là sự ngẫm suy về vận nước. Bóng đá làm được, các lĩnh vực khác thì sao? Việt Nam trở thành con hổ mới châu Á – tại sao không?

Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, người Việt Nam đã làm nên biết bao kỳ tích, chiến công hiển hách. Riêng thế kỷ 20, đó là Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu", là "Điện Biên Phủ trên không" và đại thắng mùa xuân năm 1975 "chấn động địa cầu". Những chiến công hiển hách đó được tạo nên bởi lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, bởi niềm tin, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam. Cũng chính niềm tin, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam đã làm nên một công cuộc đổi mới kỳ diệu để đưa đất nước từ chỗ với một nền kinh tế kiệt quệ do tàn phá của chiến tranh và những trói buộc của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình của thế giới.

Sau 30 năm đổi mới, diện mạo đất nước đã hoàn toàn đổi thay, thế và lực được tăng cường, vị thế nước ta trên trường quốc tế chưa bao giờ có được như ngày nay. Đó là điều mà cách đây 30 năm còn là một giấc mơ. Và đó cũng là hành trang quý báu để đất nước bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên biến giấc mơ "con hổ châu Á" thành hiện thực.

Trong cuộc hành trình đó, dấu ấn năm 2017 đang tiếp thêm niềm tin lớn. Đó là kinh tế tăng trưởng trên 6,8%, cao nhất trong 10 năm gần đây cùng với 12 chỉ tiêu khác về kinh tế – xã hội đều đạt và vượt kế hoạch. Đó là việc tổ chức thành công Hội nghị cấp cao APEC với sự hội tụ đông đủ nguyên thủ các quốc gia thành viên và để lại trong họ ấn tượng tích cực về nước chủ nhà. Đó cũng là những kết quả chưa từng có trong cuộc chiến đầy cam go với vấn nạn tham nhũng, lạm dụng chức quyền...

Năm 2017 cũng được ghi nhận là năm chuyển mình mạnh mẽ của môi trường đầu tư kinh doanh dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Thủ tục hành chính tiếp tục được đơn giản hoá; hàng trăm điều kiện kinh doanh được bãi bỏ; nhiều loại chi phí sản xuất đối với doanh nghiệp được cắt giảm. Theo Báo cáo đánh giá năng lực cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới, năm 2017 xếp hạng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam tăng 5 bậc so với năm 2016 và tăng 20 bậc so với 5 năm trước.

Những yếu tố đó đang tạo nên một niềm tin và bầu không khí lạc quan về kinh tế Việt Nam trong năm mới. Nhiều chuyên gia quốc tế nhận định rằng, Việt Nam sẽ tiếp tục là một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất châu Á trong năm 2018. Ngân hàng Standard Chartered dự báo GDP của Việt Nam 2018 sẽ tăng trưởng mạnh, đạt mức 6,8%, tức cao hơn cả chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua (6,5-6,7%).

Từ một góc nhìn khác, không ít chuyên gia kinh tế Việt Nam cho rằng, để trở thành con hổ châu Á, kinh tế Việt Nam phải tăng trưởng trên 6,8% trong nhiều năm, gắn với phát triển bền vững. Đó quả là điều không dễ, nhưng cũng không phải là quá tham vọng, nếu công cuộc cải cách tiếp tục được tiến hành mạnh mẽ và các chủ trương, chính sách đã ban hành được thực thi có hiệu quả.

Trong số các điều kiện đó, không thể không nhắc tới việc thực thi có hiệu quả Nghị quyết TW5 khoá XII của Đảng về hoàn thiện kinh tế thị trường định hướng XHCN, phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực của nền kinh tế; Nghị quyết 19 và Nghị quyết 35 của Chính phủ về cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp. Cũng không thể không nhắc tới đòi hỏi phải tạo bước đột phá mạnh mẽ về chất lượng nguồn nhân lực và kết cấu hạ tầng; hạn chế rủi ro và tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để tạo sự bứt phá trong quá trình phát triển.

Bài học qua 30 năm đổi mới cũng chỉ ra rằng, để phát triển nhanh và bền vững, đòi hỏi phải phát huy và kết hợp sức mạnh nội lực với ngoại lực, sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Cùng với việc khởi dậy các nguồn lực trong nước, nhất là về con người, tài nguyên thiên nhiên, thị trường nội địa, vị trí địa lý, vốn nhàn rỗi trong dân..., cần tăng cường thu hút và tận dụng các nguồn lực từ bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đó là nguồn vốn FDI có chọn lọc, đảm bảo chất lượng, gắn với chuyển giao công nghệ và tạo liên kết với khu vực kinh tế trong nước. Đó là thị trường quốc tế ngày càng rộng mở cùng tiến trình hội nhập, toàn cầu hoá. Đó cũng là nguồn lực cả về chất xám và vật chất từ cộng đồng người Việt ở nước ngoài...

Có thể nói, chưa bao giờ niềm tin của cộng đồng quốc tế về một Việt Nam đổi mới chủ động hội nhập và phát triển được củng cố như ngày nay. Kết quả thu hút FDI, khách du lịch quốc tế và kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2017 là minh chứng sinh động cho nhận định đó. Cùng với niềm tin của người Việt về tương lai đất nước, niềm tin của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam cũng chính là động lực nâng bước chân người Việt trong cuộc hành trình đầy thử thách để hiện thức hoá giấc mơ trở thành con hổ châu Á.

Trở lại với câu chuyện bóng đá, kỳ tích của U23 Việt Nam tại vòng chung kết châu Á năm nay, theo lời HLV Park Hang Seo, trước hết bắt nguồn từ niềm tin và khát vọng chiến thắng của các cầu thủ. Nếu đúng vậy, chẳng có lý do gì để chúng ta thiếu đi khát vọng và niềm tin hoá hổ của Việt Nam.