- Thưa ông, hoạt động M&A được điều chỉnh bởi những sắc thuế nào?
Ông Nguyễn Văn Phụng: Pháp luật hiện hành của Việt Nam đã có một số quy định liên quan đến M&A, nhưng rải rác ở nhiều văn bản như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Cạnh tranh…
Tuy M&A được tiến hành dưới nhiều phương thức khác nhau, nhưng tựu trung, hoạt động M&A được thực hiện thông qua giao dịch chuyển nhượng với chủ thể là bên bán, bên mua, bên môi giới hoặc làm dịch vụ cho các bên. Đối tượng của giao dịch chuyển nhượng có thể là tài sản, dự án đầu tư của doanh nghiệp; toàn bộ cơ sở sản xuất, kinh doanh; phần vốn hoặc cổ phần của doanh nghiệp được chuyển nhượng theo hợp đồng; giao dịch mua gom cổ phiếu trên thị trường chứng khoán cho đến khi đạt tỷ lệ được quyền kiểm soát.
Hiện tại, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đang trong giai đoạn nghiên cứu, tổng hợp ý kiến trước khi trình Chính phủ, còn trong chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội năm 2017 và 2018 không có kế hoạch ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung các luật về chính sách thuế. Mặc dù vậy, pháp luật về thuế hiện hành đã có quy định cụ thể đối với các giao dịch chuyển nhượng thuộc phạm vi liên quan đến M&A. Cụ thể là thuế đánh với bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ cổ phần (hoặc phần vốn góp) của doanh nghiệp khác.
- Bên chuyển nhượng sẽ phải nộp những loại thuế nào, thưa ông?
Bên chuyển nhượng phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập doanh nghiệp. Luật thuế GTGT hiện hành quy định, doanh nghiệp chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ tài sản như nhà xưởng, máy móc thiết bị, dây chuyền sản xuất thì nộp thuế GTGT theo mức thuế suất chung 10%. Trường hợp doanh nghiệp chuyển nhượng vốn góp, cổ phần, chứng khoán được giao dịch trên thị trường chứng khoán thì các giao dịch này được xếp vào giao dịch tài chính và thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.
Đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại hoặc dịch vụ tài chính, ngân hàng khi chuyển nhượng toàn bộ mảng kinh doanh nào đó (ví dụ ngân hàng chuyển nhượng khối bán lẻ, doanh nghiệp thương mại chuyển nhượng chuỗi cửa hàng), thì việc xác định nghĩa vụ thuế GTGT phức tạp hơn. Theo đó, doanh nghiệp phải xác định tách bạch giá trị của yếu tố vật chất, giá trị của hàng hóa, dịch vụ, bất động sản gắn với mảng kinh doanh được chuyển nhượng để tính đủ thuế GTGT. Phần giá trị về vốn, công nợ, tài sản sở hữu trí tuệ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.
Theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn, thì các giao dịch của doanh nghiệp về chuyển nhượng tài sản, vốn, chứng khoán đều phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thuế suất phổ thông là 20%. Đối với các trường hợp bán toàn bộ doanh nghiệp thì cần tách riêng trị giá bất động sản để áp thuế theo quy định, không được quyền bù trừ giữa lãi của hoạt động bất động sản với khoản lỗ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Hoạt động chuyển nhượng vốn, cổ phần không chỉ diễn ra giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, mà còn có sự tham gia của cá nhân. Thưa ông, cá nhân chuyển nhượng vốn, cổ phần phải chịu sự điều chỉnh của sắc thuế nào?
Cá nhân được quyền mang tiền vốn, tài sản, bất động sản, kể cả quyền sử dụng đất góp vốn thành lập doanh nghiệp. Theo quy định về thuế thu nhập cá nhân, thì bất động sản chuyển nhượng phải thực hiện nghĩa vụ thuế 2% trị giá bất động sản. Như vậy, trong trường hợp doanh nghiệp được chuyển nhượng, trị giá phần vốn, tài sản sẽ được hoàn trả lại cho chủ đầu tư, quyền sử dụng đất của các cá nhân trước đây góp vào để thành lập doanh nghiệp, nay được chuyển nhượng sẽ phải truy nộp thuế thu nhập cá nhân.
Tương tự, cổ tức và lợi nhuận sau thuế phải chịu thuế thu nhập cá nhân 5% trên thu nhập thực tế cá nhân được nhận, trong trường hợp doanh nghiệp dùng lợi nhuận sau thuế để tăng vốn mà chưa chia cho cá nhân thì chưa thu thuế. Do vậy, khi chuyển nhượng phần vốn hoặc cổ phần của chủ sở hữu là cá nhân, doanh nghiệp chuyển nhượng cần rà soát lại nghĩa vụ thuế đối với phần vốn có nguồn gốc được bổ sung từ cổ tức, lợi nhuận sau thuế những năm trước đây.
Chủ sở hữu là cá nhân nắm giữ phần vốn hoặc cổ phần của doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, chuyển nhượng chứng khoán phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo mức 0,1% trên tổng trị giá giao dịch; chuyển nhượng vốn nộp 20% trên thu nhập.
- Bên chuyển nhượng đã nộp các loại thuế rồi, thưa ông, bên nhận chuyển nhượng có tiếp tục phải nộp thuế?
Bên chuyển nhượng phải thực hiện các nghĩa vụ về thuế vì có thu nhập, nên bên nhận chuyển nhượng không phải thực hiện các nghĩa vụ về thuế đối với hoạt động chuyển nhượng nữa, mà chỉ có nghĩa vụ nộp các loại lệ phí liên quan đến thủ tục đăng ký quyền sở hữu tài sản đối với những tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký.
Tuy nhiên, trên thực tế, đã có không ít thương vụ chuyển nhượng mà trên hợp đồng quy định: Bên bán nhận tiền theo giá NET (giá chuyển nhượng chưa bao gồm các loại thuế thuộc nghĩa vụ của bên bán), thì bên mua (nhận chuyển nhượng) phải thực hiện các nghĩa vụ thuế đáng ra bên bán phải chịu. Đây là cam kết dân sự, hai bên đồng thuận với điều khoản này, cho nên bên mua phải thực hiện nghĩa vụ thuế thay cho bên bán.
Tags:
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá các động lực tăng trưởng của Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức trong năm 2025. Do vậy, nếu phấn đấu tích cực, khả năng GDP năm 2025 sẽ đạt được mức tăng trưởng như năm 2024.
(VNF) - PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân bày tỏ lo ngại: "Nguồn lực trong nước có xu hướng tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá trên thị trường tài sản, thay vì đầu tư vào sản xuất để tạo giá trị gia tăng cho nền kinh tế".
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết, tính tới thời điểm hiện tại, chưa bao giờ Việt Nam đạt được mức tăng trưởng hai con số. Nếu muốn thực hiện được điều này, cần phải xốc lại tinh thần kinh doanh của doanh nghiệp và thực thi các chính sách khác biệt so với hiện tại.
(VNF) - Theo TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), chưa bao giờ Việt Nam có không gian cải cách thuận lợi như bây giờ.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - Chung cư CT3 - thuộc dự án nhà ở xã hội Thăng Long Green City tại Khu đô thị Kim Chung (Đông Anh - Hà Nội) có tổng diện tích gần 3,7ha do Liên danh Handico và Viglacera làm chủ đầu tư.
