Chào Xuân 2022: Thị trường quỹ Việt Nam hướng tới tương lai
Doãn Hồ Loan - TGĐ Công ty quản lỹ quỹ AFM -
30/01/2022 15:12 (GMT+7)
(VNF) - Ngành quỹ Việt Nam đã ghi nhận những dấu ấn đặc biệt, những bước tăng trưởng mạnh mẽ trong hơn 20 hình thành và phát triển song hành cùng thị trường chứng khoán. Trong giai đoạn 2011 - 2021, tổng giá trị tài sản quản lý quỹ tăng mạnh với tốc độ trung bình đạt khoảng 24%/năm, trong đó, tăng trưởng NAV năm 2021 dự kiến đạt 40%, mức tăng trường cao thứ 2 trong 10 năm, chỉ sau năm 2017... Tổng số lượng quỹ đầu tư chứng khoán tăng gần gấp 3 lần từ 23 quỹ vào năm 2011 lên 62 quỹ vào thời điểm
Ảnh minh họa
Các loại hình quỹ đầu tư cũng trở nên đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường như quỹ hưu trí, quỹ mở cổ phiếu, quỹ mở trái phiếu, đặc biệt là các quỹ ETF. Hoạt động quản lý danh mục đầu tư cho khách hàng ủy thác cũng được chú trọng với khối khách hàng doanh nghiệp bảo hiểm luôn chiếm tỉ trọng lớn trong tổng tài sản quản lý tại các công ty quản lý quỹ.
Ngoài ra, sự hình thành các quỹ hưu trí tự nguyện giúp Việt Nam có thêm kênh đầu tư dài hạn, phát triển thị trường vốn. Đặc biệt, sự xuất hiện của các quỹ mở, quỹ ETF là điểm nhấn trong sự phát triển của ngành quản lý quỹ. Đây là sản phẩm nền tảng để thiết kế các mô hình quỹ liên kết TTCK với các thị trường khác như thị trường bảo hiểm, thị trường trái phiếu chính phủ.
Năm 2020 và năm 2021 là 2 năm ghi nhận sự bùng nổ của ngành quỹ, đặc biệt là nhóm quỹ ETF. Chỉ trong 2 năm, đã có 7 quỹ ETF được niêm yết mới trên sàn HOSE với tổng giá trị quản lý hiện tại đã lên gần 18 nghìn tỷ đồng, đưa tổng số quỹ niêm yết trên sàn lên 9 quỹ. Bên cạnh đó, kết quả hoạt động của các quỹ cũng là điểm đáng chú ý.
Đơn cử trong năm 2021, tất cả các quỹ ETF niêm yết trên sàn đều có mức tăng trưởng NAV vượt trội so với thị trường. Trong đó, Quỹ ETF FUEVFVND là quỹ có mức tăng trưởng cao nhất (57,87%), trong khi mức tăng trưởng của VN-Index chỉ là 33,72%.
Bà Doãn Hồ Loan - TGĐ Công ty quản lỹ quỹ AFM
Sự phát triển vượt bậc của ngành quỹ tại Việt Nam giai đoạn 2020 – 2021 chủ yếu đến từ (1) Sự thăng hoa của thị trường chứng khoán từ đầu năm 2020 đến nay, VN-Index đã tăng trưởng hơn 120% từ 662,50 điểm lên 1498.28 điểm (vào cuối năm 2021).
Sự tăng trưởng vượt bậc của thị trường chứng khoán đã liên tục thu hút dòng tiền tìm đến đầu tư và việc đầu tư thông qua kênh quỹ là một hướng đầu tư an toàn đối với những nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm và kiến thức.
Bên cạnh đó, sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam khiến nhiều cổ phiếu đầu ngành đều đã kín room ngoại nên việc các quỹ đầu tư theo chỉ số xuất hiện cũng giúp thỏa mãn nhu cầu đầu tư của dòng tiền ngoại.
(2) Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về ngành quỹ được tiếp tục hoàn thiện với sự ra đời của Luật Chứng khoán 2019 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 nhằm đẩy mạnh tái cấu trúc, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty quản lý quỹ, đồng thời hướng đến phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn hoạt động của các quỹ.
Với chặng đường phát triển 20 năm qua, sự bùng nổ trong giai đoạn 2020 – 2021 báo hiệu cho một giai đoạn tăng trưởng, bứt phá mạnh mẽ của ngành quỹ Việt Nam trong thời gian tới.
Điều này theo các chuyên gia đánh giá thì sự phát triển của ngành quỹ là xu hướng tất yếu của một nền kinh tế khi trở thành thị trường mới nổi.
Song hành với sự phát triển của nền kinh tế đã luôn xuất hiện dấu ấn của ngành quỹ đơn cử là các thị trường phát triển như Mỹ và EU thì ngành quản lý quỹ đã có lượng tài sản quản lý đạt gấp 2 lần GDP, hay phân lớp các thị trường mới nổi như Malaysia hay Thái Lan thì ngành quỹ cũng đã có lượng tài sản quản lý lên tới 30-40% GDP.
Với một thị trường cận biên đang khát vốn và tìm mọi cách để nâng hạng thị trường cũng như thu hút dòng tiền như Việt Nam thì động lực ngành quỹ đến từ chính nhu cầu thiết yếu của các dòng tiền mới tiến vào khi thị trường được nâng hạng do (1) Đối với dòng tiền nội: các kênh đầu tư chứng khoán gián tiếp, an toàn và chuyên nghiệp như các quỹ đầu tư sẽ là lựa chọn tốt cho các nhà đầu tư mới thiếu kinh nghiệm đang ngày một gia tăng trong thị trường;
(2) Đối với dòng tiền ngoại: dòng vốn nước ngoài khi tiếp xúc với thị trường xa lạ như Việt Nam sẽ xu hướng rót vốn vào các quỹ đầu tư chuyên nghiệp nội để đảm bảo được sự an toàn và khả năng sinh lời. Có thể thấy sự phát triển của ngành quản lý quỹ là xu hướng tất yếu khi vị thế thị trường Việt được nâng lên tầm cao mới.
Hiện giờ ngành quản lý quỹ Việt Nam tính đến hết năm 2020 mới chỉ quản lý lượng tổng tài sản (AuM) đạt hơn 17 tỷ USD tương đương với 5,5% GDP năm 2020, tỷ lệ tổng tài sản quản lý trên GDP của Việt Nam khá cao so với thị trường cận biên tuy vậy nếu so với đích đến là thị trường mới nổi thì tỷ lệ này vẫn còn thấp khi so sánh với các quốc gia khác.
Trong khi đó thị trường chứng khoán Việt hiện đã mở rộng và có quy mô đạt gần 263 tỷ USD (khoảng 97% so với GDP năm 2020) và tăng 44,1% từ đầu năm 2021 đến nay. Quy mô ngành quỹ hiện chưa tương xứng với sự phát triển của thị trường chứng khoán, điều này mở ra nhiều tiềm năng về tăng trưởng ngành trong tương lai đặc biệt là các quỹ đầu tư liên quan đến chứng khoán và chỉ số đặc biệt là các quỹ ETF sẽ là xu hướng chính cho ngành. Dự báo quy mô tài sản quản lý của ngành sẽ đạt được 6-10% GDP trong năm 2030.
Với mục tiêu phát triển tương lai hướng đến tăng trưởng ngành quỹ về cả số lượng quỹ, quy mô tài sản quản lý cũng như sự đa dạng thì sẽ tồn tại một số vấn đề mà xu hướng tương lai phải tiến tới để giải quyết. Cụ thể:
Thứ nhất, các sản phẩm của quỹ đầu tư chưa có được sự quan tâm đúng mực từ công chúng đặc biệt là các sản phẩm mới như ETF. Khách hàng của các quỹ ETF chủ yếu vẫn là các nhà đầu tư nước ngoài với nhiều quỹ có tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên tới 90% ví dụ như: Quỹ ETF DCVFMVN DIAMOND (97,92%), FUESSVFL (96,78%), Quỹ ETF DCVFMVN30 (96,66%).
Theo thống kê, chỉ có 0,2% dân số Việt Nam có tài khoản giao dịch chứng chỉ quỹ. Việt Nam có thể sẽ học tập các nền kinh tế khác để nâng độ nhận biết và độ phủ của ngành quỹ thông qua cải thiện mạnh lưới tư vấn và phân phối chứng chỉ quỹ.
Hiện có hai loại hình phân phối là (1) Phân phối trực tiếp, các công ty quản lý quỹ trực tiếp tư vấn và phân phối và (2) phân phối gián tiếp (bán chéo) thông qua hệ thống công ty môi giới, ngân hàng thương mại (tương tự sản phẩm bancas). Hiện 50% số lượng chứng chỉ quỹ được bán thông qua ngân hàng thương mại tại các khu vực như Malaysia, Trung Quốc, Thái Lan. Phân phối theo dạng bán chéo sẽ là xu hướng phát triển mơi trong tương lai.
Thứ hai, quỹ ETF sẽ là xu hướng chính cho sự phát triển của ngành tuy vậy hiện ở Việt Nam mới chỉ có 9 quỹ ETF và các sản phẩm chỉ số chứng khoán vẫn chưa được đa dạng. Trong khi đó, các thị trường phát triển như Anh hay Mỹ thì có rất đa dạng các loại ETF với các chỉ số chứng khoán khác nhau như: chỉ số chứng khoán từng ngành, chỉ số hàng hóa, chỉ số hối đoái, … Việc đa dạng sản phẩm quỹ giúp hướng tới được nhiều đối tượng hơn cũng như cho nhà đầu tư nhiều sự lựa chọn hơn. Đây là cũng sẽ là một xu hướng chính để phát triển ngành quỹ tương lai.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.