Theo ông Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, kết quả trên là rất ấn tượng và chất lượng tăng trưởng cũng đã có sự chuyển biến rõ nét.
- Nhìn lại 2018 cho thấy, Việt Nam tiếp tục có năm thứ 3 xuất siêu và với kim ngạch xuất khẩu rất cao, ông nhìn nhận như thế nào?
Ông Võ Trí Thành: Có thể thấy, con số về xuất khẩu năm 2018 là một kết quả rất tích cực. Thứ nhất, ngay từ đầu năm khi chúng ta đặt mục tiêu xuất khẩu còn khá thận trọng, đó là tăng trưởng dưới 10%.
Tuy vậy, việc đặt ra mức này là vì chúng ta đã tính đến những khó khăn của bối cảnh kinh tế toàn cầu, cùng với đó là nhiều khả năng tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng như tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ giảm dần theo các quý, đây là một điều rất khác so với các năm trước đây.
Nhưng trên thực tế, việc giảm dần giữa các quý là có nhưng tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cả năm đã vượt khá cao so với mục tiêu đề ra (dự kiến tăng trưởng tử 13-14%). Như vậy, đây là con số tích cực.
Thứ hai, trong xuất khẩu bên cạnh việc chi phối của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thì một số lĩnh vực thì xuất khẩu của Việt Nam cũng khả quan.
Ví dụ, nhờ giá dầu tăng mà xuất khẩu mặt hàng này đã đem lại giá trị lớn hơn cho ngành sản xuất dầu và cả ngân sách. Ngoài ra, xuất khẩu nông sản, ngoài việc đạt con số cao nhất từ trước tới nay với kim ngạch 40 tỷ USD thì xuất khẩu của rau, củ quả đã có mức tăng khá ấn tượng.
Trong khi đó, một số lĩnh vực trước đây có giá trị gia tăng thấp, nhưng nay đã có sự cải thiện đáng kể và cũng tận dụng cái "cơ trong nguy" để có mức xuất khẩu tốt hơn, đơn cử như dệt may, da giày, đồ gỗ... theo tôi đã có chuyển biến khá tích cực.
- Có ý kiến cho rằng, xuất siêu chưa thật bền vững vì chủ yếu đến từ các doanh nghiệp FDI?
Đúng vậy, có thể thấy, chúng ta còn quá phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI và với những mặt hàng cũng còn khá nhiều biến động lớn ngay cả trong ngắn hạn.
Thậm chí với nông sản và cả những mặt hàng khác của Việt Nam do giá trị gia tăng chưa cao nên rất dễ tổn thương bởi các cú sốc từ bên ngoài, bối cảnh hiện nay là như vậy.
- Thực tế nhiều doanh nghiệp trong nước cũng đã có mức tăng trưởng cao trong năm nay, liệu đây có phải sự bứt phá của khối doanh nghiệp này?
Nếu dùng từ bứt phá là khó, nhưng rõ ràng đã có sự chuyển biến tích cực. Trong 2-3 năm gần đây xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài vẫn áp đảo khi chiếm trên 70% tổng xuất khẩu.
Tuy nhiên, có hai hiện tượng đáng lưu ý, tôi cho là tích cực, đặc biệt là nhìn vào năng lực phát triển của doanh nghiệp trong nước. Thứ nhất là tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước không chỉ nhanh lên mà có giai đoạn đã vượt tốc độ tăng trưởng xuất khẩu chung của toàn bộ nền kinh tế.
Bên cạnh đó, xuất khẩu một số lĩnh vực như nông sản, thủy sản, dệt may, đồ gỗ, da giày... có bước tiến và cùng bước tiến ấy thì nhiều doanh nghiệp Việt đã nỗ lực vươn lên, sáng tạo và để đặt mình vào chuỗi giá trị để giá trị gia tăng tốt hơn, ví dụ khâu thiết kế, khâu phân phối... đã có sự tích cực, song nếu gọi là đột phá thì theo tôi vẫn chưa.
- Theo nhiều báo cáo thì chi phí logistics của Việt Nam thời gian qua còn khá lớn, trong khi chúng ta xuất siêu thì lại nhập siêu rất cao về dịch vụ, vậy ông đánh giá như thế nào viề việc này?
Xuất nhập khẩu dịch vụ Việt Nam cũng có mức tăng trưởng khá tốt, song thống kê việc nhập khẩu dịch vụ thì chưa hẳn đã tốt, nhưng điều này cũng không phải là vấn đề của riêng nước ta mà của nhiều nước đang phát triển ngay cả trong khu vực. Nó không được chi tiết, đầy đủ như xuất khẩu hàng hóa.
Tiếp đến trong thương mại dịch vụ, Việt Nam luôn là nước nhập siêu và nhập siêu dịch vụ khá lớn, điều này cũng không phải quá ngạc nhiên, vì nhìn chung ở các nước đang phát triển thì ít lợi thế cạnh tranh ở dịch vụ đặc biệt những lĩnh vực dịch vụ mà có hàm lượng chất xám, có giá trị gia tăng cao và việc này thường nằm ở các đối tác phát triển, do vậy Việt Nam không phải là ngoại lệ.
Đấy có lẽ là 2 vấn đề bình thường, nhưng vấn đề lớn có hai khía cạnh, đó là những lĩnh vực tưởng như Việt Nam có thể có tiềm năng nhưng việc phát huy lại chưa tốt và đòi hỏi chúng ta xem xét lại cả chính sách và mở cửa. Bởi ngay trong mở cửa, chúng ta cũng có bảo vệ nhất định cho doanh nghiệp trong nước nhưng mức phát triển không tốt.
Ví dụ lĩnh vực vận tải xuyên biên giới nhất là trong đường thủy, đường biển, số liệu từ Tổng cục thống kê về một số lĩnh vực nhập khẩu giá CIF, đơn cử bảo hiểm, vận chuyển thì phần lớn thường rơi vào đối tác nước ngoài được hưởng, hay là một số lĩnh vực khác có dịch vụ giá trị gia tăng cao.
Tuy vậy, gần đây với sự phát triển của viễn thông, du lịch thì xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam cũng khá hơn. Một điểm nữa đối với xuất nhập khẩu dịch vụ có đặc biệt là vấn đề xây dựng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam.
Ví dụ một năm theo nhiều con số người Việt Nam đi ra nước ngoài chữa bệnh, du lịch, học tập, con số là nhiều tỷ USD, đây chính là nhập khẩu dịch vụ, rõ ràng người Việt chi tiêu và các nước khác được hưởng, dưới góc độ sản xuất kinh doanh.
- Xin cảm ơn ông!
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
