Chuyên gia: Tăng lãi suất không phải 'đũa thần' trị lạm phát
Ngọc Thu -
05/08/2022 16:02 (GMT+7)
(VNF) - Theo các chuyên gia, với lạm phát chi phí đẩy, việc tăng lãi suất gần như không có nhiều tác dụng.
Ban lãnh đạo Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam tham dự Hội thảo “Lạm phát, lãi suất và chứng khoán” ngày 25/7/2022.
Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS) mới đây đã tổ chức hội thảo quan trọng về chủ đề “Lạm phát, lãi suất và chứng khoán”. Hội thảo nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố lạm phát, lãi suất đến thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành tài chính như: TS Cấn Văn Lực – chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV), TS Nguyễn Bích Lâm – nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục thống kê, TS Lê Xuân Nghĩa, TS Võ Trí Thành cùng nhiều đại biểu đến từ các bộ, ban, ngành của Chính phủ, các chuyên gia, nhà quản lý và đông đảo công chúng quan tâm đến kinh tế, tài chính, chứng khoán.
Tăng lãi suất: Lợi bất cập hại
Theo TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), trên thế giới đang diễn ra một cuộc đua tăng lãi suất. Hầu hết lãi suất của các quốc gia đều đi lên, trừ Trung Quốc. Theo thống kê, có 80 lượt tăng lãi suất toàn cầu trong 6 tháng đầu năm 2022. Các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU có mức tăng lãi suất khá lớn, nhưng số lần tăng không nhiều. Các nước đang phát triển có số lần tăng lãi suất rất nhiều (60 lần), nhưng chỉ tăng nhỏ giọt khoảng 0,2%/lần. Nguyên nhân chính của đợt tăng lãi suất này được nhìn nhận là lạm phát.
Tại Việt Nam, lãi suất trong 6 tháng đầu năm khá ổn định, do lạm phát 6 tháng chỉ ở mức 2,44%. TS Lực cho rằng có ít nhất 7 nguyên nhân khiến lạm phát Việt Nam thấp hơn so với thế giới. Một là nền kinh tế nước ta có độ trễ so với thế giới và các nước châu Á. Hai là cung tiền vừa phải (+3,51%), vòng quay tiền tăng chậm (0,4 lần). Ba là giá xăng được hỗ trợ bình ổn (tăng thấp hơn so với thế giới). Bốn là chủ động, đảm bảo nguồn cung các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, y tế… Năm là các mặt hàng do nhà nước quản lý được điều tiết khá tốt, như giãn lộ trình tăng, không tập trung vào lúc cao điểm. Sáu là Ngân hàng Nhà nước điều hành linh hoạt các công cụ chính sách, nhất là giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và giá cả. Bảy là cơ cấu rổ hàng hóa tính CPI của Việt Nam khác với thế giới.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng cho rằng áp lực lạm phát từ giờ tới cuối năm là khá lớn, bởi các nguyên nhân như: giá hàng hóa thế giới còn tăng và nguy cơ nhập khẩu lạm phát, nhất là khi Việt Nam phụ thuộc nhiều vào đầu vào nhập khẩu; lương tối thiểu vùng, phí giáo dục, giá dịch vụ y tế…. tăng từ tháng 7/2022 và tác động vòng 2, vòng 3 của tăng giá xăng dầu, giá nguyên vật liệu; đà phục hồi kinh tế tạo ra lạm phát cầu kéo; độ trễ tác động của chính sách tiền tệ - tài khóa nới lỏng sẽ rõ nét hơn; tỷ giá chịu áp lực tăg (2,5% - 3% trong năm nay)…
Trước áp lực gia tăng lạm phát, việc tăng lãi suất để chống lại được xem là một “bài thuốc” kinh điển. Song, TS Cấn Văn Lực cho rằng nếu bây giờ Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất thì chưa chắc đã phát huy tác dụng. Nguyên nhân là việc gia tăng lạm phát trong nước không phải do yếu tố tiền tệ mà chủ yếu do chi phí đẩy. Trong khi, việc tăng lãi suất chỉ có tác dụng khi lạm phát xuất phát từ yếu tố tiền tệ (tiền rẻ).
Mặt khác, việc tăng lãi suất là đi ngược với quan điểm thúc đẩy phục hồi kinh tế của Việt Nam trong năm nay. Cụ thể, Việt Nam đang triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với giá trị lên tới 347.000 tỷ đồng. Để thực hiện thành công chương trình này, Chính phủ cần phải giữ ổn định mặt bằng lãi suất, thậm chí phấn đấu giảm nhẹ. Chương trình phục hồi này cũng bao gồm gói hỗ trợ lãi suất 2% đối với một số đối tượng, ngành nghề, lĩnh vực. Như vậy, việc tăng lãi suất sẽ đi ngược lại với chủ trương của gói hỗ trợ này.
Đồng quan điểm với TS Lực, TS Võ Trí Thành cũng cho rằng trong bối cảnh hiện nay, chính sách tiền tệ không giải quyết được vấn đề lạm phát một cách hoàn hảo. Theo ông Thành, một trong những nguyên nhân khiến lạm phát ở Việt Nam chưa tăng mạnh như các nước trên thế giới là do kinh tế trong nước có nhiều điểm khác, đặc biệt là trong 3 năm trở lại đây. Cụ thể, năm 2020, Việt Nam là ngôi sao về tăng trưởng GDP, đạt 2,91% trong khi kinh tế thế giới tăng trưởng âm.
Sang năm 2021, khi kinh tế thế giới phục hồi và tăng trưởng mạnh ở mức 6,1% thì Việt Nam lại chỉ tăng trưởng ở mức thấp. Sáu tháng đầu năm 2022, bức tranh kinh tế thế giới bắt đầu xấu dần thì kinh tế trong nước lại bắt đầu “hào hứng” và trên đà phục hồi. “Những điểm khác biệt này khiến Việt Nam không thể điều chỉnh lãi suất điều hành như các ngân hàng trung ương trên thế giới”, TS Võ Trí Thành cho biết và nhận xét, hiện nay cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam tương đối ổn định, thặng dư không quá nhiều nên việc tăng lãi suất chưa phải là vấn đề cần thiết.
Thị trường chứng khoán “gay go” nếu tăng lãi suất
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, khi nguyên nhân của lạm phát là do chi phí đẩy thì vai trò của ngân hàng là rất nhỏ. Với lạm phát chi phí đẩy, chính sách lãi suất trở nên bất lực nên việc Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất như các ngân hàng trung ương trên thế giới là điều không cần thiết. Vị chuyên gia này cho rằng tác động lớn vào lạm phát của Việt Nam hiện nay là do giá xăng dầu. Tuy nhiên, đây cũng là mặt hàng chịu nhiều thuế nhất, từ thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu…
TS Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh, nếu Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất thì “thị trường chứng khoán sẽ gay go”. Theo đó, ông Nghĩa cho biết tỷ số P/E của thị trường chứng khoán hiện đang ở mức thấp (khoảng 12). Tỷ số nghịch đảo của P/E là E/P phải cao hơn 2 lần lãi suất gửi tiết kiệm. Nếu lãi suất tăng thì công thức này sẽ không đạt, đồng nghĩa với việc lãi suất tăng không hỗ trợ cho thị trường chứng khoán.
Ở góc độ tích cực hơn, ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS) cho biết lạm phát trên thế giới đã có dấu hiệu khả năng đạt đỉnh và kỳ vọng sẽ giảm dần trong nửa cuối năm 2022. Cụ thể, giá của các loại hàng hoá như: lúa mì, dầu Brent, khí ga tự nhiên, thép… đều đang có mức sụt giảm so với đỉnh và sẽ phản ánh dần trong CPI của Mỹ ở những tháng tiếp theo.
Cùng với đó, các quỹ đầu tư về hàng hoá (năng lượng, nông nghiệp, sắt thép) đã có dấu hiệu tạo đỉnh và điều chỉnh mạnh. Với những dấu hiệu này, đại diện VFS cho rằng nhà đầu tư có thể kỳ vọng vào việc lạm phát tạo đỉnh, tạo tiền đề cho sự thay đổi chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Theo đó, FED có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất lên mức khoảng 3% và giữ nguyên cho đến hết năm.
Theo ông Nguyễn Minh Hoàng, với bối cảnh vĩ mô tốt của Việt Nam như hiện nay, đi kèm với dấu hiệu lạm phát có thể tạo đỉnh, thì dòng tiền từ nước ngoài sẽ quay lại thị trường trong nước. Từ tháng 4 vừa qua, khối ngoại đã bắt đầu mua ròng trở lại sau nhiều tháng liên tiếp bán ròng. Nguyên nhân là do định giá P/E của Việt Nam đã rơi về mức hấp dẫn (12,57) và dự phóng năm 2022 có thể rơi về 11.
Trong thời kỳ từ 2017 - 2022, khi định P/E rơi về khoảng 11 hay quanh mức 10 thì đó là vùng đáy của thị trường và sẽ có sự bật mạnh sau đó. Ông Nguyễn Minh Hoàng cho biết, hiện nay, nhiều chuyên gia, nhà đầu tư với tầm nhìn 2 - 3 năm đã bắt đầu xuống tiền và chấp nhận mức mua ở trung bình giá. Khi lạm phát và lãi suất có dấu hiệu đạt đỉnh hoặc ngừng tăng, có dấu hiệu quay đầu, thị trường chứng khoán chắc chắn có thể tạo đỉnh hoặc phản ứng sớm hơn.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica
Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi
nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm
trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết:
Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ
vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều
hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là
“thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Dự án Sun Urban City 35.000 tỷ đồng của Sun Group đang bước vào giai đoạn hoàn thiện để kịp vận hành công viên nước Sun World dịp 30/4 cũng như bàn giao những căn hộ đầu tiên vào tháng 6.