Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa gửi Chính phủ báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2023; dự báo 3 kịch bản tăng trưởng quý IV và cả năm 2023. Cụ thể, kịch bản 1: tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5%, quý IV cần tăng 7%. Kịch bản 2: tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5,5%, quý IV cần tăng 8,8%. Kịch bản 3: tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 6%, quý IV cần tăng 10,6%.
Vậy trong ba kịch bản trên, kinh tế Việt Nam sẽ về đích trong năm 2023 với kịch bản nào? Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội về vấn đề này:
- Ông đánh giá như thế nào về kết quả 9 tháng đầu năm?
GDP 9 tháng năm 2023 tăng 4,24% so với cùng kỳ 2022, chỉ cao hơn tốc độ tăng 2,19% và 1,57% của 9 tháng các năm 2020 và 2021 trong suốt giai đoạn 2011-2023 do nền kinh tế tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Dù còn thấp, đây vẫn là kết quả có phần tích cực khi tăng trưởng quý sau cao hơn quý trước. Và trong một năm rất khó khăn, kết quả này đã là một nỗ lực rất lớn, thể hiện quyết tâm cao của cả Chính phủ lẫn cộng đồng doanh nghiệp.
- Tăng trưởng có thể đã tốt hơn nếu giải ngân đầu tư công được thúc đẩy mạnh hơn nữa?
Theo số liệu từ Bộ Tài chính, đến ngày 30/9/2023, ước tính giải ngân đạt khoảng 363.310 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt 51,38% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong khi đó, năm 2022, tỷ lệ giải ngân sau 9 tháng là 46,7%. Như vậy, tỷ lệ giải ngân 9 tháng năm nay đã cao hơn cùng kỳ năm ngoái 4,68 điểm phần trăm; nếu so về con số tuyệt đối thì cao hơn 110.000 tỷ đồng.
Kết quả này đã tạo ra đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Cần lưu ý rằng kết quả này có được không chỉ vì tỷ lệ giải ngân cao, mà còn do quy mô đầu tư công lớn hơn trước, vì năm nay có nhiều dự án đầu tư công lớn được giải ngân.
Điều nhấn mạnh nữa là kết quả đầu tư công năm nay không chỉ tạo ra những đóng góp quan trọng vào kết quả tăng trưởng 2023 mà còn tạo nền tảng cho sự tăng trưởng và phát triển lâu dài cho nền kinh tế.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra 3 kịch bản tăng trưởng năm. Ông có bình luận gì về các kịch bản này?
Cả ba kịch bản mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra đều rất thách thức. Nguyên do là bối cảnh kinh tế thế giới đang xấu hơn rất nhiều so với năm ngoái, thương mại toàn cầu tăng trưởng kém thấp hơn. Diễn biến về kinh tế chính trị thế giới ngày càng khó lường, các biện pháp trả đũa và tình hình chính trị tiêu cực của thế giới sẽ tác động tới Việt Nam.
Vì vậy, tôi cho rằng các kịch bản tăng trưởng mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra chỉ là kịch bản để điều hành, có nghĩa đây là chỉ tiêu giúp Chính phủ căn cứ vào đó để đưa ra những chính sách, giải pháp nhằm đạt được tăng trưởng cao nhất chứ không phải là kết quả mà chúng ta nhất định phải đạt được.
Thực tế, Chính phủ đã chọn kịch bản cao nhất để điều hành. Tôi cho rằng điều này là hợp lý. Chúng ta phải có quyết tâm mạnh mẽ như vậy thì mới đạt được tăng trưởng ở mức cao nhất.
- Nhiều tổ chức kinh tế thế giới đã đưa ra kịch bản tăng trưởng cho Việt Nam. Theo đó, dù kinh tế Việt Nam có thể không tăng trưởng cao nhưng vẫn có thể dẫn đầu Đông Nam Á trong năm 2023. Theo ông, dự báo này liệu có quá lạc quan?
Những dự báo này trước tiên sẽ giúp chúng ta có thêm động lực và quyết tâm để đạt được mục tiêu cao nhất. Với kịch bản tăng trưởng cao nhất, tôi cho rằng chúng ta hoàn toàn có cơ hội thực hiện bởi một số lý do. Một là nhìn vào tốc độ giải ngân đầu tư công. Thông thường, đầu tư công sẽ về đích vào các tháng cuối năm nên với tốc độ giải ngân đầu tư công như hiện tại, chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng đầu tư công sẽ là tạo ra cú hích cho tăng trưởng năm nay. Hai là xuất nhập khẩu đang có nhiều dấu hiệu tích cực. Ba là các lĩnh vực khác như tiêu dùng, du lịch, dịch vụ, công nghiệp chế biến, chế tạo cũng sẽ có nhiều khởi sắc vào cuối năm.
Ngoài ra, chúng ta cũng thành công trong ngoại giao kinh tế, đặc biệt là các chuyến thăm của các lãnh đạo cấp cao các nước tới Việt Nam và lãnh đạo cấp cao Việt Nam đi các nước. Thành công này, tuy chưa tạo ra ngay kết quả kinh tế nhưng đã củng cố niềm tin của giới kinh doanh. Nhờ đó mà hiệu quả kinh doanh cũng sẽ tốt hơn. Đây là cơ hội có thể giúp chúng ta đạt được tăng trưởng.
- Ông cho rằng giải pháp cụ thể nào sẽ giúp Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng tốt nhất cho các tháng cuối năm?
Các giải pháp để có được tăng trưởng tốt nhất đã được Chính phủ trao đổi rất sâu tại phiên họp thường kỳ tháng 9, tôi không muốn bổ sung thêm về giải pháp nhưng muốn trao đổi thêm nhiều hơn về cách làm.
Năm nay doanh nghiệp rất khó khăn nên vấn đề hỗ trợ doanh nghiệp cũng không đơn giản. Nếu như các năm, doanh nghiệp chỉ gặp khó khăn về thể chế thì năm nay, bên cạnh khó khăn về mặt thể chế thì sự suy giảm của thị trường, nhu cầu và sự cạnh tranh của các quốc gia trong và ngoài nước đã trở thành thách thức cần nhìn nhận và giải quyết.
Để giải quyết vấn đề này, tôi cho rằng sự quyết liệt và khẩn trương là quan trọng. Theo đó, Chính phủ cần dành nhiều hơn thời gian để thực hiện nhiệm vụ được giao, hướng tới các giải pháp ưu tiên và hướng tới trọng tâm, trọng điểm để hỗ trợ. Chính sách vượt quyền nào cần có thì Chính phủ phải kiến nghị ngay tại kỳ họp Quốc hội sắp diễn ra tới đây.
- Từ kinh nghiệm của ông, những chính sách vượt quyền nào mà Chính phủ cần mang ra kiến nghị tại Quốc hội?
Đầu tiên là thể chế, tôi cho rằng Quốc hội đã sẵn sàng hơn, ưu tiên hơn, kịp thời hơn cho việc giải quyết những vấn đề này. Trong bối cảnh hiện nay, những nghị quyết đặc thù về cải cách thể chế, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp ở các lĩnh vực ưu tiên, nhằm khơi dậy những nguồn lực là rất quan trọng.
Chính phủ đã có những nghị quyết về cơ chế thí điểm như nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu, nghị quyết về một số chính sách ưu đãi hỗ trợ cho lĩnh vực công nghệ cao nhằm đón dòng vốn FDI công nghệ cao, tháo gỡ khó khăn cho đầu tư vào hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, tôi cũng muốn lưu ý rằng trong trường hợp này, Chính phủ cũng cần rất nỗ lực để những đệ trình của mình được Quốc hội thông qua nhanh chóng bởi điều này sẽ tạo ra tác động tích cực cho nền kinh tế.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Luật Thủ đô (sửa đổi) mở ra không gian phát triển mới cho Hà Nội với nhiều cơ chế quyền hạn đặc thù, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững và đồng bộ. Luật cũng đặt trọng tâm nâng cao hiệu quả quản lý đô thị, bảo tồn văn hóa và thúc đẩy chuyển đổi số - những yếu tố thiết yếu để Thủ đô vươn tầm trong thời kỳ mới.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.
