Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Tiến Lập, thành viên NHQuang và Cộng sự, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, đã có những chia sẻ đáng chú ý với VietnamFinance.
- Dưới góc độ pháp luật, ông đánh giá như thế nào về thực trạng khiếu kiện đất đai rất lớn?
Luật sư Nguyễn Tiến Lập: Chỉ cần căn cứ vào báo cáo của các ngành và cơ quan chức năng thì đã thấy tình hình này rất nghiêm trọng. Cụ thể số lượng khiếu nại, khiếu kiện về đất đai rất lớn, không có xu hướng giảm, chiếm tới trên 80% các khiếu nại và khiếu kiện. Nó tập trung vào các nội dung liên quan đến việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, phương pháp và giá bồi thường, thủ tục thu hồi đất, tranh chấp về diện tích hay vấn đề đòi lại đất cũ...
Nhận xét chung, chúng ta thấy đáng quan ngại nhất là tình trạng khiếu nại vượt cấp hoặc giải quyết qua nhiều cấp mà không đạt kết quả, giải quyết kéo dài hàng chục năm và liên quan đến rất nhiều người.
Thậm chí có nơi khiếu kiện đông người đã trở thành vấn đề gây bất ổn xã hội và chính trị. So sánh với một số quốc gia cũng là thị trường mới nổi đang trong quá trình công nghiệp hoá và đô thị hoá thì ít nhiều ta thấy có tình trạng tương tự.
Tuy nhiên ở nước ta, loại và tính chất các vụ việc có vẻ đa dạng, phức tạp hơn, không chỉ tập trung vào thu hồi đất của các dự án đầu tư lớn mà còn phát sinh sớm hơn từ khâu quy hoạch cho đến cả giai đoạn sau thực hiện dự án. Khiếu kiện đất đai ở nước ta cũng chủ yếu được xử lý bằng con đường hành chính mà không phải toà án.
Còn về cơ sở luật pháp, đặc điểm lớn nhất ở nước ta là chủ sở hữu đất đai là nhà nước và quyền sở hữu này được thực hành trên cơ sở Luật Đất đai. Vậy thì câu hỏi đặt ra là luật này có quan hệ hay tác động gì đến tình trạng khiếu kiện như chúng ta đã bàn.
- Ông có thể phân tích kỹ lưỡng hơn về nguyên nhân của tình trạng này?
Các cơ quan chức năng và chuyên môn đã lý giải nhiều về nguyên nhân và lý do như đã nói, tựu trung quy về việc các chính sách và quy định pháp luật về đất đai còn bất cập, mẫu thuẫn và chồng chéo, khâu tổ chức thực hiện và thi hành chưa đồng bộ, nhất quán hay vấn đề tham nhũng, tiêu cực khá nặng trong bộ máy chính quyền. Tất cả các khía cạnh đó đều đúng cả, nhưng tôi muốn bổ sung một quan điểm và cách nhìn thế này.
Trước hết cần quan niệm đất đai không chỉ là tài sản đặc biệt mà còn là không gian sống. Xét về mặt tài sản, đất đai là loại tài nguyên ngày càng khan hiếm bởi càng xây dựng nhiều công trình thì đất đai càng bị thu hẹp, bởi thế giá cả của nó ngày càng tăng. Còn xét về không gian sống, tất cả đời sống vật chất và văn hoá, tinh thần của con người hầu như đều gắn liền với đất đai. Nếu tài sản còn có thể mua được bằng tiền thì một khi không gian sống với các giá trị của nó mất đi sẽ không thể thay thế hay bù đắp được. Ý tôi muốn nói đến khía cạnh tâm lý rằng con người thường không muốn rời bỏ những mảnh đất là nơi sinh hay nguồn cội của mình.
Tuy nhiên, cái không gian sống ấy lại đang bị dịch chuyển một cách bắt buộc do tác động của quá trình phát triển thông qua công nghiệp hoá và đô thị hoá. Quá trình ấy được đặc trưng bởi sự can thiệp của hai nhân tố từ bên ngoài là các nhà đầu tư và cơ quan chính quyền. Có nghĩa rằng nếu không có sự can thiệp này thì cuộc sống của con người sẽ trở về trạng thái tự nhiên của nó mà luật pháp gọi là đời sống và quan hệ dân sự. Nó sẽ tự điều chỉnh để đạt đến sự hài hoà mà không có hay giảm thiểu xung đột.
Cái trạng thái hài hoà tự nhiên này chính là các giá trị công bằng mà người dân từ bao đời đã nhận thức, trong khi đó sự can thiệp từ bên ngoài, dù thông qua công cụ pháp luật chăng nữa, lại mang đến nguy cơ phá vỡ, là cái mà chúng ta định nghĩa là sự bất cập hay khiếm khuyết trên văn bản hay trong quá trình tổ chức thực hiện. Và đó chính là điểm khởi đầu cho các xung đột đến từ tâm thức của những người khiếu kiện về đất khi họ cho rằng đã bị mất mát về các lợi ích chính đáng và không được bảo vệ.
Tuy nhiên, nếu tất cả mọi người buộc phải chấp nhận trong nhận thức rằng các thay đổi và biến động là không thể cưỡng lại thì cái còn lại và trở thành nguồn gốc cho xung đột, dẫn tới hệ quả là các khiếu kiện về đất đai, chính là lợi ích. Cụ thể, đó là lợi ích giữa ba nhóm đối tượng: người dân đang có chủ quyền về đất, nhà đầu tư thực hiện dự án có thu hồi đất và chính quyền là cơ quan vừa có quyền quy hoạch sử dụng đất vừa có quyền thu hồi đất.
- Dự thảo Luật Đất đai mà Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra lấy ý kiến có nhiều điểm thay đổi, nhưng có lẽ đáng chú ý nhất là sự khẳng định nguyên tắc cân bằng, hài hòa lợi ích giữa các chủ thể trong quan hệ đất đai. Ông đánh giá như thế nào về sự thay đổi này? Sự thay đổi này sẽ tạo ra tác động như thế nào?
Với các phân tích như trình bày, tôi hoàn toàn đồng ý với sửa đổi đó, cũng chính là mục tiêu và định hướng đúng đắn được chỉ ra từ Nghị quyết 18 về đất đai. Để hiện thực hoá điều này, theo tôi điều kiện tiên quyết là sự bắt đầu từ phía chính quyền. Từ góc độ cá nhân, tôi xin đóng góp ý kiến với ba đề xuất có tính khái quát như sau:
Thứ nhất, về phương diện quản lý đất đai, trong ba công cụ hiện hữu, đó là quyền quyết định mục tiêu sử dụng, thời hạn sử dụng và giá đất thì trong bối cảnh chấp nhận sự biến động, linh hoạt của nền kinh tế thị trường cũng như nhu cầu đa dạng của người dân, nhà nước cần có nhũng điều chỉnh cơ bản về cả lượng và chất.
Theo đó, không nên can thiệp hành chính vào mục tiêu sử dụng của từng mảnh đất mà chỉ điều tiết nó thông qua quy hoạch; không ấn định thời hạn sử dụng đất mà chỉ đề ra các tình huống và điều kiện thu hồi đất, ngoại trừ giới hạn thời hạn sử dụng đất đối với người nước ngoài; đồng thời chỉ ấn định giá đất theo nguyên tắc sát với giá thị trường trong các giao dịch có liên quan đến nhà nước với tư cách là chủ sở hữu đất.
Thứ hai, về quy hoạch, bởi tính biến động, linh hoạt khá lớn của môi trường khách quan tác động đến quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất chỉ nên tập trung vào một nội dung duy nhất là quy hoạch không gian với hai khu vực đất được xây dựng và không được xây dựng công trình. Lý do là một khi có công trình xây dựng thì đất được chuyển hoá thành tài sản khác gọi là bất động sản, sẽ được quản lý, vận hành theo nguyên lý hoàn toàn khác theo hướng giảm thiểu và không cần thiếp có sự can thiệp từ phía nhà nước.
Thứ ba, mọi quá trình tương tác của chính quyền với các nhà đầu tư để thực hiện dự án có thu hồi đất cần được triệt để tiến hành theo các nguyên tắc minh bạch, công khai, dân chủ và chịu trách nhiệm giải trình trước các cộng đồng người dân bị tác động. Đây là thành tố nhạy cảm nhất, dễ làm phát sinh khiếu nại và tranh chấp, do đó quá trình hài hoà các lợi ích không nhất thiết và không thể tuyệt đối được triển khai bằng cơ chế đồng thuận hay thoả thuận. Tuy nhiên, nếu sự minh bạch, công khai và dân chủ được bảo đảm thì chắc chắn sẽ làm giảm thiểu sự xung đột về lợi ích đến mức ít nhất có thể tránh được các vụ việc khiếu kiện lớn và đại trà.
- Nghị quyết 18 và dự thảo sửa đổi Luật Đất đai có thêm một điểm mới rất tiến bộ là nguyên tắc: chỉ thu hồi đất khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt. Đồng thời, việc bồi thường về đất được thực hiện bằng giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi. Nếu không có đất để bồi thường, nhà nước sẽ trả tiền theo giá đất cụ thể, tính theo thời điểm phê duyệt. Mục tiêu của cơ chế mới trên nhằm đảm bảo người dân có chỗ ở, cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ. Ông đánh giá như thế nào về những sửa đổi này?
Đúng là sửa đổi đó là sự tiến bộ. Tuy nhiên, nếu đặt mục tiêu bảo đảm cho người dân có đất bị thu hồi phải có cuộc sống ngang bằng hay tốt hơn nơi cũ thì tôi e rằng không dễ thực hiện. Lý do là cả điều kiện sống và mức sống của người dân, xét theo cộng đồng và từng gia đình, cá nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố khá phong phú và đa dạng nên khó xác định trên thực tế.
Do đó, cái lẽ công bằng và hài hoà về lợi ích, nếu bảo đảm bằng pháp luật thì theo tôi cần có hai cơ chế khác nhau. Với cơ chế hành chính, tức các tình huống nhà nước cưỡng chế thu hồi đất, ngoài lý do vi phạm về sử dụng đất thì cần giảm thiểu và quy định chặt chẽ các lý do và điều kiện để thu hồi. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi vừa qua vẫn duy trì một không gian khá thoáng, rộng cho cơ chế này.
Cho nên một mặt, cần có định nghĩa rõ ràng, cụ thể hơn về thế nào là một dự án đầu tư phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng, mặt khác khi xem xét, quyết định, cơ quan chính quyền cần bắt buộc thực hiện các quy trình tham khảo ý kiến cộng đồng bị tác động một cách công khai, minh bạch và dân chủ.
Với cơ chế dân sự, tức thu hồi đất để thực hiện dự án khác, Luật Đất đai cần quy định rõ nguyên tắc thoả thuận giữa nhà đầu tư và cộng đồng trên cơ sở ý kiến tán thành của đa số. Về quy trình thực hiện, việc sửa đổi theo hướng chỉ ban hành quyết định thu hồi đất sau khi phê duyệt phương án đền bù sẽ nhằm bảo vệ tốt hơn lợi ích của công đồng người dân.
Tuy nhiên, nếu để hài hoà lợi ích của tất cả các bên tham gia thì tôi cho rằng quy trình này cần được tích hợp hoặc thống nhất chặt chẽ với quy trình đầu tư của Luật Đầu tư.
- Vậy, nếu vấn đề đền bù khi thu hồi đất được xử lý thoả đáng thì đó có phải là giải pháp căn cơ cho việc giảm thiểu những khiếu kiện về đất đai không, thưa ông?
Nó là một điều kiện cơ bản nhưng không đơn giản là vấn đề quy trình hay thậm chí mức đền bù được phê duyệt. Chẳng hạn, nếu một dự án chiếm diện tích đất lớn được thu hồi theo từng giai đoạn thì trong bối cảnh giá đất biến động và tăng lên tương ứng với tiến độ dự án, lợi ích của những người dân có liên quan sẽ rất khác nhau ở từng thời điểm.
Tôi muốn nói tới vấn đề tương tự như “địa tô chênh lệch”, tức người bị thu hồi và nhận đền bù sau hoặc những người ở cạnh dự án mà không bị thu hồi sẽ được hưởng lợi từ phần giá đất tăng lên. Vậy thì cái lẽ công bằng cuối cùng còn phụ thuộc vào các phương pháp và cơ chế xử lý khoản giá trị gia tăng này.
- Theo ông, trong lần sửa Luật Đất đai lần này, nếu cần có đột phá thì đó sẽ là gì, ít nhất cho mục tiêu giảm thiểu hay hạn chế khiếu kiện liên quan đến đất đai?
Nếu có thể đột phá, tôi rất mong các nhà quản lý đất đai thay đổi cách tiếp cận, theo đó bỏ cách phân loại đất đai chi tiết như hiện nay để qua đó can thiệp quá sâu và không cần thiết vào mục đích sử dụng đất như là quyền tài sản của người dân.
Nhà nước thực chất hành động thông qua các cấp chính quyền và cá nhân đại diện cụ thể. Nếu quyền sử dụng, khai thác từng mảnh đất của người dân, doanh nghiệp luôn luôn phụ thuộc vào mục đích sử dụng được cơ quan chính quyền ấn định theo cơ chế “xin-cho”, thì đó không chỉ là sự đi ngược và cản trở các nguyên lý tự do của kinh tế thị trường, mà còn tạo cơ hội cho các hiện tượng tiêu cực và tham nhũng phát sinh trong quản lý đất đai.
Đa số các nước có hệ thống sở hữu đất đai không giống với Việt Nam nên mặc dù các khiếu kiện và tranh chấp đất đai ở đó cũng tồn tại nhưng cách tiếp cận vấn đề và hành xử của họ sẽ khác.
Tuy nhiên, đối với trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội, dù áp dụng cơ chế thoả thuận hay cưỡng chế hành chính, nguyên tắc chung là tôn trọng quyền và ưu tiên lợi ích của các cộng đồng người dân bị tác động bởi quyết định thu hồi đất của cơ quan chính quyền.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Dự án Sun Urban City 35.000 tỷ đồng của Sun Group đang bước vào giai đoạn hoàn thiện để kịp vận hành công viên nước Sun World dịp 30/4 cũng như bàn giao những căn hộ đầu tiên vào tháng 6.
