Con đường nhận diện, đặt tên cho “nhân tố” mới lạ này không hề đơn giản và lại càng nóng bỏng khi tòa án sắp ra phán quyết về vụ kiện hy hữu Vinasun đòi Grab bồi thường thiệt hại.
Khi mới xuất hiện Uber hay Grab (viết tắt là U/G), hầu như tất cả mọi người đều cho rằng đây là các công ty cung cấp môi trường kết nối giữa lái xe với khách hàng và các công ty này không cần quan tâm hay chịu trách nhiệm gì với người đi xe.
Nhưng U/G dần được nhận diện là đơn vị kinh doanh vận tải khi hầu hết khách hàng đều nhận thấy U/G chính là tên dịch vụ vận tải mà họ lựa chọn và quan trọng hơn là giá cước do U/G quyết định. Niềm tin của khách hàng về việc có những chuyến xe đúng giờ, an toàn, giá rẻ… đặt vào chính U/G chứ không phải là những lái xe bán dịch vụ qua nền tảng U/G.
Ý tưởng ban đầu coi U/G chỉ kết nối hành khách với những lái xe cá nhân dùng phương tiện và thời gian nhàn rỗi của mình để kiếm thêm thu nhập đã thay đổi. Hiện nay, hầu hết lái xe U/G là những người mua xe và “đăng ký làm việc” cho U/G, thực hiện những yêu cầu mà U/G đặt ra để có thu nhập chính. Những người lái xe, hoặc doanh nghiệp/hợp tác xã sản xuất vận tải đã trở thành những công nhân hoặc đơn vị “gia công” sản phẩm vận tải không thương hiệu cho U/G để có một dịch vụ vận tải mang tên U/G.
Cũng có vài ý kiến cho rằng hoạt động kết nối của U/G giống như một sàn giao dịch vận tải, một phần mềm, bán vé đặt chỗ. Nhưng rõ ràng là họ có sự nhầm lẫn. Nếu chúng ta xem xét hoạt động của ứng dụng vexere (một phần mềm bán vé và đặt chỗ đi xe khách đang ngày càng được nhiều người biết đến) sẽ thấy vexere chỉ cung cấp cho hành khách công cụ đặt chỗ, mua vé của các hãng xe với giá vé do các nhà xe này quyết định, hoàn toàn không giống những gì U/G đang làm.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, cho đến nay, các văn bản pháp luật chưa quy định hoạt động cung ứng dịch vụ kết nối vận tải của Uber, Grab hay các đơn vị tương tự cung cấp là kinh doanh vận tải.
Quyết định 24 ngày 7/1/2016 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành Kế hoạch thí điểm triển khai ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng là một trong những văn bản có tính chất pháp quy đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á quản lý hoạt động của những nền tảng như Uber hay Grab.
Lúc này, ngay cả trên thế giới cũng chưa định danh G/U là công ty kinh doanh vận tải nhưng Việt Nam thay vì đóng cửa với một mô hình mới, đã thí điểm cho phép các “đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối vận tải” như U/G tham gia thị trường với điều kiện phải hợp tác với đơn vị kinh doanh vận tải, không cho phép hợp tác với các lái xe cá nhân.
Vì là thí điểm nên các hoạt động của U/G cũng chỉ giới hạn ở 5 tỉnh, thành phố.
Với Quyết định 24, bên cạnh Uber và Grab, hàng loạt nền tảng kết nối vận tải khác cũng được các doanh nghiệp Việt Nam cung ứng, trong đó có Mai Linh Car, V-Car, Emdi, Aber… tham gia thị trường.
Sau hơn 2 năm thực hiện Quyết định 24, cùng với quá trình biến đổi của hoạt động kinh doanh vận tải bằng xe ô tô thông qua các nền tảng kết nối (như U/G), cơ quan quản lý dần nhận thấy phải xác định đúng bản chất kinh tế của các nền tảng này cũng như trách nhiệm của các doanh nghiệp cung cấp (như U/G).
Việc thay đổi này cũng không có gì khó hiểu bởi phải sau gần 7 năm Uber ra đời, trong cuốn “Cuộc cách mạng Blockchain”, Tapscott mới đưa ra khái niệm Uber là một tập đoàn tổng hợp dịch vụ vận tải. Và phải đến cuối năm 2017, Tòa án Công lý châu Âu mới ra phán quyết kết nối qua Uber là một loại hình dịch vụ vận tải và phải thực hiện các quy định pháp luật về kinh doanh vận tải trên toàn châu Âu.
Ở Việt Nam, dự thảo mới nhất Nghị định của Chính phủ về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải đã có thay đổi căn bản. Theo đó, nếu U/G trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe để vận chuyển hành khách, hàng hóa hoặc quyết định giá cước vận tải thì U/G đang kinh doanh vận tải và phải thực hiện các quy định pháp luật trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, cần khẳng định một lần nữa là cho đến khi Nghị định mới chưa được ban hành thì chưa có căn cứ pháp lý để kết luận U/G đang kinh doanh vận tải, mặc dù bản chất họ đang kinh doanh vận tải khách tại Việt Nam. Đây là một yếu tố quan trọng để xem xét trách nhiệm và các tranh chấp nếu có trên thị trường vận tải hiện nay giữa U/G với các doanh nghiệp khác.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
