'Mùa đông' khởi nghiệp Đông Nam Á: Gọi vốn 1 tỷ USD, thấp nhất trong hơn 5 năm

Huy động được 1 tỷ USD trong quý I/2024

Theo báo cáo Asia Deal Review mới được công bố bởi DealStreetAsia, các công ty khởi nghiệp trong khu vực đã huy động được 1 tỷ USD vốn cổ phần trong 3 tháng đầu năm 2024, giảm 41% so với cùng kỳ năm trước và chưa bằng một nửa so với quý IV/2023.

Tổng cộng có 180 giao dịch được thực hiện trong quý mới nhất, giảm so với 193 giao dịch của cùng kỳ năm trước.

Báo cáo cho biết: “Một số chỉ số chính đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 5 năm do thanh khoản toàn cầu tiếp tục khủng hoảng, làm giảm mức định giá và khẩu vị rủi ro đối với các vòng cấp vốn lớn”.

Các cuộc khảo sát trước đây của DealStreetAsia cho thấy số tiền huy động được liên tục vượt quá 1 tỷ USD sau quý đầu tiên năm 2019.

Thương mại điện tử sụt giảm

Tính theo ngành, thương mại điện tử (TMĐT) là một trong những ngành giảm mạnh nhất trong cuộc đua huy động vốn quý đầu tiên, theo DealStreetAsia, chạm mức thấp mới khi các nhà đầu tư tránh xa các khoản đặt cược thâm dụng vốn. 

Lĩnh vực này chỉ chứng kiến ​​10 thương vụ cấp vốn cổ phần và chỉ huy động được 18 triệu USD, tổng số vốn hàng quý thấp nhất kể từ năm 2019.

Trong những năm gần đây, ngành kinh doanh thương mại điện tử vốn đã đông đúc của khu vực đã chứng kiến ​​​​những người mới tham gia như TikTok thuộc sở hữu của ByteDance của Trung Quốc, khiến cuộc đua trở nên cạnh tranh hơn bao giờ hết với cả những người chơi đã thành danh. 

Tháng 1 năm nay, Lazada có trụ sở tại Singapore, thuộc sở hữu của Tập đoàn Alibaba của Trung Quốc, được cho là đã sa thải tới 30% nhân viên của mình trên toàn khu vực khi cạnh tranh ngày càng gia tăng.

Khó thoái vốn, nhà đầu tư chuyển sang rót tiền giai đoạn đầu

Với tình hình niêm yết công khai yếu kém trên khắp thế giới, các công ty khởi nghiệp và nhà đầu tư khó mà bán cổ phần để kiếm lời. Báo cáo lưu ý rằng điều này đã khiến các nhà đầu tư chuyển sang các giao dịch ở giai đoạn đầu, “lần đầu tiên vượt qua số tiền thu được ở giai đoạn cuối kể từ khi đại dịch bùng phát”.

Shane Chesson, đối tác sáng lập của Openspace Ventures có trụ sở tại Singapore, nói với Nikkei Asia: “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu các đợt thoái vốn lớn bị trì hoãn đến năm 2025. Bạn cần thị trường ổn định và có thể cho các công ty thêm một năm nữa để củng cố tình hình tài chính.”

Báo cáo cho biết, trong khu vực, chỉ có 5 thương vụ ở giai đoạn cuối được các công ty khởi nghiệp Đông Nam Á hoàn thành trong 3 tháng đầu năm 2024, ít nhất trong 5 năm trở lại đây.

Mặc dù quy mô nhỏ hơn nhưng thương vụ mua cổ phần lớn nhất trong quý đầu tiên lại được thực hiện bởi Asialink Finance, một công ty cho vay có trụ sở tại Philippines. Nó đã huy động được 71,3 triệu USD. Một công ty fintech khác của Philippines, UNOBank, được xếp hạng trong số 10 thương vụ hàng đầu, huy động được 32,1 triệu USD để mở rộng hoạt động kinh doanh ngân hàng số.

Các nhà gây quỹ lớn khác trong quý đầu tiên bao gồm công ty khởi nghiệp di động SingAuto của Singapore (45 triệu USD) và công ty gọi xe Việt Nam Be Group (30,3 triệu USD).

Việc gây quỹ khởi nghiệp ở Đông Nam Á bắt đầu vào cuối những năm 2010 và đạt đỉnh điểm vào năm 2021 , khi các doanh nghiệp kỹ thuật số từ fintech đến y học từ xa thu được rất nhiều tiền trong thời kỳ đại dịch.

Tuy nhiên, nguồn tài trợ đã có xu hướng giảm kể từ quý cuối cùng của năm 2021, chứng kiến ​​các giao dịch trị giá 8 tỷ USD, khi sự bùng nổ của cổ phiếu công nghệ toàn cầu trong thời đại đại dịch chững lại và lãi suất bắt đầu tăng. 

Đông Nam Á được nhận định là khu vực đặc biệt dễ bị tổn thương trước sự điều chỉnh do cụm khởi nghiệp thiên về các dịch vụ tiêu dùng cạnh tranh hơn.