Trong dòng chảy hội nhập ngày càng sâu rộng, Việt Nam không chỉ đứng trước những cơ hội vàng mà còn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Từ những rào cản kỹ thuật khắt khe tại các thị trường quốc tế đến xu hướng bảo hộ thương mại đang gia tăng tại nhiều quốc gia, bài toán đặt ra là: Làm thế nào để hàng Việt đặc biệt là nông, lâm, thủy sản có thể vững vàng vươn xa?
Theo chuyên gia Huỳnh Thị Mỹ Nương, nông, lâm, thuỷ sản không chỉ đóng vai trò là trụ cột xuất khẩu của nền kinh tế, mà còn là một phần quan trọng trong hình ảnh thương hiệu quốc gia. Để những ngành hàng này giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế, Việt Nam cần bắt đầu từ những nền tảng cốt lõi, mang tính chiến lược và lâu dài.
Trước hết, chuẩn hóa và nâng cao chất lượng là điều kiện tiên quyết. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP, HACCP, ISO hay các yêu cầu riêng biệt của từng thị trường là "tấm vé thông hành" để hàng Việt bước vào sân chơi toàn cầu. Thực tế cho thấy, các sản phẩm nông sản đạt chuẩn GlobalGAP như cà phê, hạt điều, xoài và gạo đã ghi dấu ấn tích cực tại nhiều thị trường châu Âu.
Theo Bộ Công Thương, xuất khẩu nông sản Việt Nam sang EU tăng trung bình 15% mỗi năm trong 4 năm qua, đặc biệt với những mặt hàng đã được chứng nhận chất lượng quốc tế.
Doanh nghiệp cần mạnh dạn đầu tư vào công nghệ chế biến, bảo quản và đóng gói hiện đại để giữ vững chất lượng và kéo dài vòng đời sản phẩm trong chuỗi cung ứng quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay chỉ một phần nhỏ diện tích vùng trồng nông sản đạt chuẩn GlobalGAP, dẫn đến tình trạng thiếu nguồn nguyên liệu đạt chuẩn phục vụ xuất khẩu. Đây chính là điểm nghẽn cần được thao gỡ bằng các chương trình chuyển đổi số nông nghiệp và hỗ trợ nông dân tiếp cận công nghệ canh tác bền vững.
Bên cạnh đó, cần xây dựng một chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững, trong đó mối liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp chế biến, nhà phân phối và thị trường tiêu thụ được xem là nhân tố then chốt. Một hệ sinh thái nông nghiệp hiện đại, có trách nhiệm, minh bạch và định hướng thương hiệu sẽ là bệ đỡ cho giá trị gia tăng lâu dài.
Ứng dụng công nghệ và sản xuất xanh cũng là xu thế không thể đảo ngược. Việc áp dụng công nghệ cao không chỉ giúp gia tăng năng suất mà còn tiết kiệm tài nguyên và đáp ứng các yêu cầu ngày càng khát khe về môi trường, an toàn và tính bền vững những tiêu chí đang được người tiêu dùng toàn cầu đặc biệt quan tâm.
Để hiện thực hóa những chuyển đổi này, nguồn nhân lực đóng vai trò cốt lõi. Một ngành hàng mạnh cần có lực lượng lao động lành nghề, năng động và sáng tạo. Do đó, việc đào tạo kỹ thuật canh tác hiện đại, nghiên cứu giống cây trồng vật nuôi có năng suất cao, đồng thời thu hút lớp nhân sự trẻ có chuyên môn về nông nghiệp là chiến lược lâu dài cần được đầu tư đúng mức.
Cùng với đó, việc nâng cấp hệ thống hạ tầng và logistics là điều kiện quan trọng để giảm chi phí vận chuyển, nâng cao tốc độ tiếp cận thị trường. Từ đường giao thông, cảng biển đến hệ thống kho lạnh và dịch vụ logistics chuyên biệt tất cả đều là những "huyết mạch" giúp nông sản Việt đi nhanh hơn, xa hơn và giữ được chất lượng tốt hơn.
Cuối cùng, tăng cường xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu quốc gia chính là bước đi mang tính chiến lược. Sau 4 năm thực thi EVFTA, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU đã đạt gần 170 tỷ USD, trong đó nông sản là nhóm hàng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng xuất khẩu. Việc hình thành các thương hiệu quốc gia uy tín cho từng nhóm ngành hàng không chỉ giúp nâng tầm giá trị, mà còn định vị hình ảnh hàng Việt trong tâm trí người tiêu dùng quốc tế.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Thị Mỹ Nương cho hay, để cơ chế PVTM thực sự phát huy vai trò như một “tấm khiên chủ động”, Việt Nam cần đầu tư bài bản vào cả hệ thống chính sách, năng lực điều tra và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp.
Trước tiên, cần củng cố hành lang pháp lý một cách toàn diện. Việc rà soát, bổ sung và hoàn thiện các quy định về PVTM phải được thực hiện đồng bộ, bám sát thông lệ quốc tế và phù hợp với các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.
Nhưng luật thôi là chưa đủ điều quan trọng hơn là xây dựng được đội ngũ cán bộ pháp lý, chuyên gia và điều tra viên có kiến thức chuyên sâu, có thể theo kịp tốc độ và độ phức tạp của các vụ việc thương mại quốc tế
Một cơ quan điều tra mạnh, độc lập và đủ nguồn lực cũng là điều không thể thiếu. Cơ quan này cần được trang bị công cụ kỹ thuật hiện đại, kho dữ liệu chuyên sâu và cơ chế phối hợp hiệu quả với các cơ quan trong và ngoài nước, nhằm đảm bảo quá trình điều tra được diễn ra khách quan, minh bạch và đúng quy trình.
Với cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có một hệ thống hỗ trợ thiết thực và kịp thời. Từ việc cung cấp thông tin, cảnh báo sớm, tư vấn pháp lý đến hỗ trợ tài chính khi tham gia các vụ kiện quốc tế, tất cả đều cần một cơ chế linh hoạt, dễ tiếp cận và mang tính đồng hành. Việc thành lập quỹ hỗ trợ doanh nghiệp trong các vụ kiện PVTM cũng nên được xem xét một cách nghiêm túc.
Tuy nhiên, việc áp dụng các biện pháp PVTM cũng cần được cân nhắc thận trọng. Đây không phải là công cụ để dựng rào cản, mà là một giải pháp cân bằng, giúp điều chỉnh thương mại theo hướng công bằng, hợp lý. Mỗi quyết định đều cần đặt trong tổng thể tác động đến người tiêu dùng, doanh nghiệp trong nước và các ngành liên quan khác.
Nhìn rộng ra cấp độ vĩ mô, bà Huỳnh Thị Mỹ Nương cho rằng Việt Nam đang đứng trước một cơ hội cũng là một đòi hỏi để thực hiện cải cách toàn diện trong chính sách thương mại và đầu tư nhằm thích nghi với những chuyển động không ngừng của thế giới.
Trước hết là sự đa dạng hóa cả về thị trường lẫn sản phẩm. Phụ thuộc vào một vài thị trường lớn hay nhóm hàng truyền thống sẽ mang lại rủi ro dài hạn. Việt Nam cần mở rộng tầm nhìn, tìm kiếm thị trường ngách, khai phá nhu cầu mới và đầu tư vào những sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, thân thiện hơn với môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Hạ tầng và môi trường kinh doanh cũng là hai “nút thắt” cần được tháo gỡ. Việc cải thiện hệ thống logistics, đơn giản hóa thủ tục, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn và công nghệ sẽ góp phần tạo nên một nền tảng vững chắc cho năng lực cạnh tranh quốc gia.
Hội nhập quốc tế, theo bà Nương, cần chuyển từ “tham gia” sang “chủ động dẫn dắt”. Thay vì chỉ ký kết và thực thi FTA, Việt Nam cần tận dụng tối đa các cam kết, đồng thời chủ động dự báo rủi ro và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm để sẵn sàng thích ứng. Trong các diễn đàn toàn cầu, Việt Nam cũng cần nâng cao vị thế, trở thành tiếng nói tích cực, có trọng lượng trong việc định hình luật chơi thương mại mới.
“Chúng ta không thể kỳ vọng vào một mắt xích riêng lẻ dù đó là người nông dân, doanh nghiệp hay nhà nước. Để hàng Việt vươn xa, cần một chiến lược thống nhất, có chiều sâu và được thực thi một cách đồng lòng” bà Nương chia sẻ.
Việt Nam có đủ tiềm năng, đủ bản lĩnh và đủ vị thế để bước vào những thị trường khó tính nhất. Vấn đề tiếp theo là làm sao để từng bước đi từ chính sách đến hành động đều xuất phát từ sự chủ động, linh hoạt và nhìn xa. Bởi hành trình vươn tầm thế giới không bắt đầu bằng một cú nhảy vọt, mà bắt đầu từ hôm nay bằng những bước đi kiên định, bền bỉ và có tầm nhìn.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
