'Phác họa' chu kỳ mới của thị trường tài chính tiêu dùng
(VNF) - Sau khi vượt qua “vùng đáy”, thị trường tài chính tiêu dùng được dự báo tiếp tục thu hút sự quan tâm của khối ngoại nhờ lợi nhuận hấp dẫn. Bản thân các công ty tài chính cũng cân nhắc việc tìm kiếm đối tác chiến lược trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt.
Thị trường “thoát đáy”
Bước vào nửa cuối năm 2024, thị trường tài chính tiêu dùng đã ghi nhận nhiều tín hiệu khởi sắc khi hàng loạt công ty tài chính công bố mức lợi nhuận hàng trăm tỷ đồng. FE Credit, từng chịu tổn thất nặng nề nhất trong giai đoạn trầm lắng của thị trường, đã báo cáo lợi nhuận trước thuế gần 300 tỷ đồng trong quý III, gần gấp đôi so với quý II. HDSaison cũng đạt lợi nhuận trước thuế 327,7 tỷ đồng, tăng gấp 3,6 lần so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, EVNFinance thu về 226,5 tỷ đồng lợi nhuận quý III, tăng 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước.
Tại các thành phố lớn như TP. HCM và Hà Nội, dư nợ cho vay tiêu dùng đã tăng trưởng mạnh mẽ cả so với cùng kỳ lẫn đầu năm. Theo các chuyên gia phân tích, những tín hiệu này cho thấy thị trường tài chính tiêu dùng đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.
Nhìn lại giai đoạn thử thách, vào cuối năm 2023, ông Lê Quốc Ninh, Tổng giám đốc MCredit, từng nhận định rằng thị trường tín dụng tiêu dùng đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong hơn 15 năm qua. Hệ luỵ của thời kỳ này không chỉ là sụt giảm doanh thu và lợi nhuận, mà còn là sự gia tăng của nợ xấu khó thu hồi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng tài sản của nhiều công ty tài chính. Đến nay, dù nhiều công ty đã cho thấy tín hiệu phục hồi rõ rệt, một số khác vẫn đang đối mặt với hậu quả của giai đoạn khó khăn này.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận những nỗ lực tái cơ cấu mạnh mẽ từ hầu hết các công ty trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Trao đổi với Đầu tư Tài chính, ông Nguyễn Minh Quang, Tổng giám đốc Công ty Công nghệ FIMI, cho rằng thay đổi lớn nhất trong giai đoạn phục hồi này chính là sự chuyển đổi từ "tăng trưởng nóng" sang "tăng trưởng bền vững". Các tổ chức tín dụng không còn chỉ tập trung vào số lượng mà đã chú trọng hơn đến chất lượng, kiểm soát rủi ro, nâng cao năng lực khách hàng và cải thiện chất lượng nợ. Họ cũng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, cải tiến quy trình để rút ngắn thời gian và thủ tục cung cấp dịch vụ, đồng thời ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để đánh giá và dự đoán hành vi khách hàng một cách chính xác hơn.
Ông Nguyễn Minh Quang cũng nhấn mạnh rằng, giai đoạn này chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt hơn khi các ngân hàng thương mại và đơn vị Fintech tham gia mạnh mẽ. Điều này mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng, từ dịch vụ tài chính nhanh chóng đến tính minh bạch cao hơn. "Khi hành vi tài chính cá nhân của người tiêu dùng ngày càng phát triển, họ sẽ đòi hỏi dịch vụ tài chính minh bạch và hiệu quả hơn. Điều này sẽ thúc đẩy thị trường phát triển bền vững và minh bạch hơn", ông Quang chia sẻ.
Trong chu kỳ phát triển mới, ông Nguyễn Minh Quang đã chỉ ra bốn yếu tố quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng thị trường tài chính tiêu dùng: chuyển đổi số, cá nhân hoá dịch vụ, hợp tác với các hệ sinh thái và nâng cao nhận thức tài chính của người dùng. Những yếu tố này không chỉ giúp các tổ chức tín dụng nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn mang lại giá trị thiết thực cho người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh.
“Cá mập ngoại” thu trái ngọt
Tín hiệu hồi sinh của các công ty tài chính được đánh giá tích cực trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, khi tiêu dùng nội địa là một trong hai trụ cột chính thúc đẩy tăng trưởng GDP. Hiện tại, tài chính tiêu dùng vẫn còn nhiều dư địa để phát triển khi dư nợ cho vay tiêu dùng chỉ chiếm hơn 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế, một con số thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia phát triển.
Theo ông Nguyễn Minh Quang, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội lớn. Nhu cầu tiêu dùng gia tăng nhờ tầng lớp trung lưu mở rộng và sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế sau đại dịch. Đồng thời, sự phát triển vượt bậc của công nghệ tài chính (fintech), đặc biệt là mô hình "Mua trước, trả sau" (Buy Now, Pay Later), đang mở ra nhiều tiềm năng đổi mới. Chính sách khuyến khích từ phía Chính phủ cùng với quá trình hội nhập quốc tế cũng tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn đầu tư, đặc biệt vào khu vực nông thôn, nơi nhu cầu tín dụng vi mô ngày càng gia tăng. Ngoài ra, xu hướng tài chính xanh và tiêu dùng bền vững hiện nay cũng mang lại cơ hội vàng để các tổ chức phát triển các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu của thời đại.

Trước sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường tài chính tiêu dùng cùng các cơ hội rộng mở, giới phân tích cho rằng khối ngoại sẽ được hưởng lợi đáng kể, bởi các tập đoàn tài chính lớn đã chăm chỉ thực hiện các thương vụ M&A với các công ty tài chính tiêu dùng Việt Nam trong nhiều năm qua. Trong giai đoạn 2015-2019, hàng loạt thương vụ mua bán và sáp nhập đã được công bố, với sự tham gia của các tập đoàn lớn như Credit Saigon, Shinsei Bank, Shinhan Card, và Lotte Finance.
Sau giai đoạn trầm lắng khoảng hai năm, thị trường tài chính tiêu dùng đã "dậy sóng" trở lại. Điển hình, VPBank đã bán 49% vốn của "gà đẻ trứng vàng" FE Credit cho Sumitomo Mitsui, và SHB đã công bố thương vụ chuyển nhượng 100% vốn SHBFinance cho nhà đầu tư Thái Lan vào năm 2021. Đây cũng là thời điểm các đại gia Thái Lan bắt đầu "nhăm nhe" thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam, khi trước đó, khối ngoại chủ yếu đến từ Hàn Quốc và Nhật Bản.
Cuối năm 2023, đầu năm 2024, hoạt động M&A trong lĩnh vực này tiếp tục sôi động khi SeABank bán 100% vốn Công ty Tài chính PTF cho AEON Financial Service, Home Credit Việt Nam về tay SCB Thái Lan và Krungsri hoàn tất việc mua trước hạn phần vốn còn lại của SHBFinance. Sự trở lại của các "cá mập" này củng cố dự báo của giới phân tích rằng thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam sẽ bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới. Ông Nguyễn Minh Quang nhận định, sự hiện diện của các nhà đầu tư nước ngoài với kinh nghiệm lâu năm trong quản lý rủi ro và công nghệ hiện đại sẽ giúp các công ty tài chính tối ưu hóa hiệu quả hoạt động. Những lợi thế này cho phép họ dẫn đầu trong việc khai thác sự phục hồi và tăng trưởng của thị trường.
Tỷ suất lợi nhuận cao của mảng tài chính tiêu dùng so với các ngành tài chính khác cũng là yếu tố thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, ông Quang cho rằng các tổ chức tài chính trong nước có thể cân nhắc việc tìm kiếm đối tác hoặc bán cổ phần để củng cố nội lực và mở rộng quy mô.
"Hoạt động M&A trong ngành tài chính tiêu dùng dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt với sự tham gia của các nhà đầu tư tiềm năng từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và gần đây là Thái Lan, những quốc gia đang tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng tại Việt Nam. Một số xu hướng tiếp theo có thể bao gồm khối ngoại nhắm đến các công ty fintech nội địa, hoặc các công ty tài chính truyền thống hợp tác với các đối tác fintech nước ngoài để tăng cường năng lực chuyển đổi số, cạnh tranh hiệu quả hơn với khối ngoại", ông Nguyễn Minh Quang dự báo.
CEO Viettel Money: 'Phổ cập tài chính số, không ai bị bỏ lại phía sau'
- Tài chính tiêu dùng: Khơi dòng chảy lớn, tắc nơi cống nhỏ 09/06/2023 11:28
- Tài chính tiêu dùng: Khi tiềm năng được đánh thức 31/07/2022 09:36
- Tài chính đồng hành cùng đất nước vào kỷ nguyên mới 29/01/2025 01:00
Ngày vía Thần tài: Giá vàng nhẫn có nơi 'chém' tới 9,2 triệu đồng
(VNF) - Trong không khí sôi động của ngày vía Thần Tài, khảo sát thị trường cho thấy giá vàng nhẫn trơn dao động từ 8,77 triệu đồng đến 8,85 triệu đồng mỗi chỉ, nhưng tại một số điểm, giá lên tới 9,2 triệu đồng.