Phát triển điện mặt trời áp mái: Chuyên gia chỉ ra 5 vướng mắc lớn
Vân Trang -
24/10/2022 08:52 (GMT+7)
(VNF) - Thời gian gần đây, hàng loạt nhà đầu tư điện mặt trời áp mái tại Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu... đã gửi đơn kêu cứu tới Bộ Công Thương, chính quyền và cơ quan chức năng các địa phương đề nghị tháo gỡ khó khăn cho các dự án, do điện lực ngưng thanh toán.
Phát triển điện mặt trời áp mái: Chuyên gia chỉ ra 5 vướng mắc lớn
Ngành điện còn “dọa” sẽ cắt hợp đồng, dừng mua điện, bất chấp việc các nhà đầu tư đã bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để làm dự án theo khuyến khích của Chính phủ. Điều này đang khiến nhà đầu tư điện mặt trời áp mái gặp nhiều khó khăn. Xung quanh vấn đề này, ông Đào Du Dương, Giám đốc Trung tâm Đầu tư - Phát triển năng lượng Việt Nam, đã đưa ra bình luận:
- Ông có thể nói rõ hơn về các khó khăn mà nhà đầu tư điện mặt trời áp mái đang gặp phải?
Ông Đào Du Dương: Điện mặt mặt trời áp mái là loại hình phát triển mạnh trong mấy năm trở lại đây nhưng vẫn chưa có sự thống nhất về các quy định quản lý, giám sát giữa các bộ ban ngành. Trên thực tế, nhà nước đã có chính sách khuyến khích đầu tư và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có nhiều văn bản kêu gọi các cá nhân, hộ gia đình đầu tư nhằm giảm bớt gánh nặng cho ngành điện trong nguy cơ thiếu điện trước mắt và lâu dài.
Tuy nhiên do phát triển quá nóng nên cơ sở hạ tầng lưới truyền tải điện không đáp ứng kịp nhu cầu, gây tắc nghẽn hệ thống truyền tải, có nơi mất kiểm soát, làm mất cân đối giữa nguồn – lưới – phụ tải, thậm chí đã có những sự cố xảy ra như quá tải lưới…. Đặc biệt, nhà đầu tư điện mặt trời cũng gặp nhiều rủi ro về mặt chính sách.
- Ông có thể nói rõ hơn đó là những rủi ro nào?
Hiện nay có 5 vướng mắc lớn với các nhà đầu tư điện mặt trời áp mái. Thứ nhất là vẫn chưa có điều kiện rõ ràng cho việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái khi mà những thẩm định về tiêu chuẩn, tính hợp pháp vẫn chưa rõ và đa phần mang tính tự phát. Ngoài ra, những quy định về trách nhiệm khi xảy ra sự cố vẫn chưa rõ, mặc dù đây là điều rất quan trọng khi làm điện áp mái.
Thứ hai, các quy định để doanh nghiệp thực hiện dự án vẫn đang thiếu tính nhất quán. Chi phí để thực hiện, cấp phép không phải là nhỏ nhưng hiện nay mỗi nơi, mỗi địa phương làm khác nhau. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp vẫn còn lúng túng do chưa có hướng dẫn cụ thể.
Thứ ba là vấn đề phòng cháy chữa cháy. Tiếp xúc với doanh nghiệp, nhiều đơn vị phản ảnh với tôi rằng họ đang phải làm hồ sơ đảm bảo nhưng rất khó khăn.
Thứ tư là vấn đề thanh kiểm tra. Mặc dù gặp khó khăn, vướng mắc nhưng doanh nghiệp phải tiếp quá nhiều các đợt thanh tra, kiểm tra của các ban ngành. Do đó, doanh nghiệp đề xuất chỉ nên định kỳ có đoàn liên ngành kiểm tra, đưa ra góp ý cho doanh nghiệp thực hiện, đồng thời cơ quan quản lý cũng nên có đầu mối, đường dây nóng để nhận ý kiến và đưa ra hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Thứ năm, cần phải có quy định về tiêu chí lắp đặt. Thời gian vừa qua có hiện tượng ồ ạt lắp đặt điện mặt trời mái nhà, khiến dự án bị đội giá thành, chất lượng công trình chưa đảm bảo.
Ông Đào Du Dương
- Trước những khó khăn trên, ông có những đề xuất như thế nào để doanh nghiệp sản xuất được thuận lợi hơn trong kế hoạch lắp đặt điện mặt trời phục vụ sản xuất?
Tôi nghĩ trước sau cũng sẽ có chính sách cho nguồn năng lượng sạch này. Nhưng hiện tại, để tháo gỡ vướng mắc cho nhà đầu tư, tôi có đề xuất một số giải pháp như sau:
Đầu tiên là gỡ nút thắt giấy phép xây dựng, các cơ quan quản lý nhà nước cần có ngay hướng dẫn để các địa phương tháo gỡ cho EVN và các nhà đầu tư. Về giá mua điện mặt trời áp mái cũng cần có chính sách nối tiếp để nhà đầu tư có cơ sở tham gia, nhằm phát huy tiềm năng thiên nhiên sẵn có và giảm gánh nặng cho ngành điện.
Cùng với đó, các doanh nghiệp khi đầu tư cần tuân thủ các quy định hiện hành để tránh những rủi ro về pháp lý và sự cố như vừa qua. Nếu doanh nghiệp lắp điện mặt trời áp mái chỉ phục vụ sản xuất thì cần nghiên cứu kỹ nhu cầu điện và quy mô đầu tư để đảm bảo lợi ích khi đầu tư điện mặt trời so với khi mua điện của EVN.
Ngoài ra, doanh nghiệp vẫn cần phải thỏa thuận với EVN để đấu nối vào lưới điện hiện hữu của họ; và dù không có giá mua lắp điện mặt trời áp mái mới vẫn nên thỏa thuận bán điện thừa cho EVN (dưới dạng ghi nhận công tơ); cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp không cần thỏa thuận từ EVN vì xây dựng hệ thống điện mặt trời mái nhà tự dùng thì không cần thiết có thỏa thuận đấu nối do điểm đấu nối không nối trực tiếp vào điện của công ty điện lực, nối trong nội bộ hệ thống điện là sở hữu của doanh nghiệp và người dân, hệ thống sử dụng không đẩy công suất lên lưới, gây quá tải hay ảnh hưởng gì đến điểm đấu nối. Các công ty điện lực sẽ kiểm tra các tiêu chuẩn ở giai đoạn kiểm soát và đóng điện.
Điện mặt trời mái nhà chính là nguồn năng lượng phân tán có tính khả thi dễ dàng triển khai nhanh để đáp ứng nhu cầu điện năng tăng cao thời gian tới. Do đó, ngay từ bây giờ cần có kế hoạch thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch. Đặc biệt xét theo xu hướng, điều kiện hội nhập từ các thị trường lớn như Mỹ, Anh và EU thì các ngành xuất khẩu của Việt Nam muốn có đơn hàng bắt buộc phải sử dụng năng lượng tái tạo.
Ngoài ra, với xu thế giảm giá nhanh của các giải pháp tích trữ, khả năng kết hợp giữa điện mặt trời với tích trữ sẽ có tính cạnh tranh cao trong vòng 3-5 năm tới nên cần nâng cấp cơ sở hạ tầng trong việc truyền tải năng lượng.
Tiếp theo, cần phải công khai và minh bạch trong việc cấp giấy phép vận hành và thẩm định các dự án điện mặt trời áp mái. Hiện nay, việc cấp giấy phép cho việc vận hành của hệ thống đang gặp một số vấn đề khó khăn cho nhà đầu tư. Hơn nữa, các dự án năng lượng mặt trời gắn trên mặt đất cần phải xem xét đến quyền sử dụng đất đai, một vấn đề còn tồn tại rất lớn ở Việt Nam. Mặc dù, các nhà đầu tư có thể được hưởng lợi từ việc miễn tiền sử dụng đất và tiền thuê, các quy trình hành chính có thể mất thời gian và gây ra sự chậm trễ đáng kể.
Cuối cùng, nhằm tạo được sự cạnh tranh, hướng tới nguồn điện sạch, giá cạnh tranh thì cần đẩy nhanh triển khai thị trường điện cạnh tranh bán lẻ theo lộ trình đã có.
(VNF) - Tại Quảng Ngãi, việc đầu tư cho truyền thông, đưa chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, đang dần trở thành “đòn bẩy mềm”, giúp chính sách đi vào cuộc sống và tạo chuyển biến thực chất trong công cuộc giảm nghèo.
(VNF) - Không bắt đầu từ những dự án lớn hay khoản đầu tư hàng chục tỷ đồng, hành trình giảm nghèo bền vững ở miền Tây Quảng Trị đang được khơi mở từ những lớp học xóa mù chữ dành cho phụ nữ dân tộc thiểu số. Ở đó, tri thức trở thành “điểm tựa mềm” nhưng mang tính quyết định, giúp người dân tiếp cận chính sách, vận dụng hỗ trợ và từng bước thoát nghèo một cách bền vững.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Thiếu thông tin không chỉ làm hạn chế cơ hội phát triển mà còn là rào cản lớn khiến người nghèo khó có thể thoát nghèo một cách bền vững. Vì vậy, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bên cạnh việc hỗ trợ về sinh kế, tín dụng, y tế hay giáo dục, một yếu tố ngày càng được khẳng định có vai trò nền tảng, đó là giảm nghèo thông tin.
(VNF) - Những đồng vốn nhỏ, được phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, đang từng bước trở thành “bệ phóng” giúp người nghèo Hà Tĩnh chuyển từ tư duy trông chờ hỗ trợ sang chủ động tổ chức sản xuất, nâng thu nhập và hình thành sinh kế ổn định.
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Tại Quảng Ngãi, việc đầu tư cho truyền thông, đưa chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, đang dần trở thành “đòn bẩy mềm”, giúp chính sách đi vào cuộc sống và tạo chuyển biến thực chất trong công cuộc giảm nghèo.
(VNF) - Cuối năm – mùa cam chín rộ ở Hà Tĩnh, những vườn cam trên nhiều vùng đồi như Thượng Lộc, Hương Khê, Vũ Quang, Mai Hoa… đang tạo nên những khoảnh khắc rộn ràng của thu hoạch. Đây là thời điểm chứng kiến sự hội tụ của nắng gió, đất đỏ và bàn tay nông dân, tạo ra những cây cam “siêu quả” độc đáo, không chỉ là đặc sản vùng miền mà còn là sản phẩm của mô hình liên kết nông nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong những năm qua.